NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur Hans Klippus
AZ wordt kampioen in de eerste divisie, daar is iedereen het over eens. Maar kan men de druk aan? Bovendien lopen in Alkmaar vijf spelers en een trainer rond die bij de club niet meer gewenst zijn, maar van geen wijken weten. ,,Ik word gek van dat gezeik'', zegt trainer Willem van Hanegem.

Met grote moeite sleept het elftal van AZ woensdagavond een punt weg uit Emmen. Maar Willem van Hanegem lacht, zoals ze hem dat in Alkmaar al dagen niet meer hebben zien doen. ,,Het is lekker om even van dat gezeik af te zijn'', zegt de AZ-trainer in het verre Drenthe. In de eigen Alkmaarderhout heeft Van Hanegem het niet naar zijn zin, want daar loopt een aantal ongewenste personen rond. En hun aanwezigheid verpest de sfeer grondig, vindt hij.

Een dag voor het begin van de competitie in Emmen lijkt alles pais en vree bij AZ. Opvallend veel mensen bewegen zich fluitend over het complex. Maar die vrolijkheid is slechts schijn. Het is even na tienen als Theo Vonk zijn Mercedes voor de kleedkamers parkeert. Minzaam grinnikend kijkt Van Hanegem zijn voorganger na. ,,Ik begrijp zo'n man niet. Zielig is het. Hij loopt de hele dag vervelende opmerkingen te maken. Wat hij hier verder doet? Ik kan het je echt niet vertellen.'' Vonk zelf verschaft ook geen duidelijkheid. ,,Ik mag niets zeggen'', excuseert hij zich en verwijst naar zijn advocaat.

Vonk was vorig seizoen de trainer van AZ, drie wedstrijden voor het einde werd hij weggepromoveerd als technisch directeur, maar nu heeft de club hem helemaal niet meer nodig. Toch komt hij naar het stadion, want hij laat zich niet wegjagen. Vonk wil zijn werk doen, óf een berg geld. Beweerd wordt dat het gaat om een jaarsalaris plus een miljoen.

Van Hanegem en Vonk groeten elkaar niet, laat staan dat ze met elkaar praten. Twee weken geleden vertelde de trainer zijn voorganger wèl even dat hij niets meer te zoeken heeft in de ruimten die voor de selectie bestemd zijn. Van Hanegem, die vroeger nog met Vonk samenspeelde: ,,Hij wil wel met mij samenwerken, maar ik dus niet met hem. Wat moet ik met iemand die heeft geroepen dat hij hier geen Jansens of Van Hanegems als trainer wenste?'' Oud-international Hugo Hovenkamp, de hersteltrainer bij AZ, heeft Vonk dat eind vorig seizoen horen zeggen. ,,Ik was gelukkig niet de enige. Ook Peter Arntz (ex-speler en nu commercieel medewerker, red) was erbij.'' En dan zijn er ook nog de vijf spelers die door Van Hanegem naar de tweede groep - in Alkmaar de A2-selectie genoemd - zijn verwezen, maar daar geen genoegen mee nemen. Ze stapten naar hun vakbond VVCS die een arbitragezaak aanspande en werden in het gelijk gesteld. AZ moet de spelers met de A-selectie laten meetrainen op straffe van 5.000 gulden per speler per dag als dat niet gebeurt.

Van Hanegem zegt dat hij bijna gek werd van die uitspraak en heeft al met opstappen gedreigd. ,,Als ik echt met die gasten moet gaan trainen, dan hou ik er gewoon mee op.'' Later in de week belooft hij voorzitter Dirk Scheringa dat hij er voorlopig niet mee zal stoppen. Maar iedereen die De Kromme kent, weet dat als het hem allemaal echt tegenstaat, hij niet schroomt een rigoureuze beslissing te nemen.

En zo heeft Hovenkamp dinsdag de ondankbare taak om de verbannen spelers bezig te houden. Drie van hen, onder wie éénmalig international Bart Latuheru en voormalig Ajacied Danny Hesp, zijn aanwezig. Ze hebben de avond ervoor met het tweede elftal gespeeld en moeten dus uitlopen. Onder leiding van Hovenkamp verdwijnen ze door een hek naar de achterkant van het complex. Vijftig minuten later zijn ze weer terug. ,,Daar komen ze'', kondigt een supporter op samenzweerderige toon aan.

Hovenkamp zweet hevig. ,,Ik heb meegelopen, maar ik weet niet of dat wel van de VVCS mag.'' Later zegt hij: ,,Dit is het vervelendste werk om te doen. Het zijn toch jongens die dwarsliggen. Daarom heb ik tijdens zo'n training ook niet veel contact met ze. Misschien beschouwen ze me wel als een Duitser, maar daar kan ik ook niets aan doen.''

Het drietal gebruikt later de lunch met de spelers van de A-selectie. Eerst moesten ze apart eten, maar daarmee riskeerde AZ als gevolg van de arbitragezaak een boete. Maandag zaten ze daarom tussen de andere spelers. Maar dat was ook weer niet de bedoeling. Van Hanegem wees ze daar op en vond dat ze desnoods maar aan de tafel van de technische staf moesten gaan zitten. ,,Ze zullen er de VVCS wel weer over bellen. Daar doen ze bijna elke dag hun beklag'', zegt Van Hanegem die ondanks aandringen van Hovenkamp niet meer meeluncht. ,,Ik heb mijn buik al vol'', zucht hij.

Op de vrijdagtraining lijkt Van Hanegem van zijn geloof af te stappen. Voor het eerst staat hij de ongewenste spelers toe met de anderen het trainingsveld op te gaan. Maar het blijkt dat ze alleen met de rest mogen inlopen en worden dan met keeperstrainer Hans de Koning naar een ander deel van het veld gestuurd. Van Hanegem keurt ze geen blik waardig. De hoofdtrainer houdt zich alleen bezig met de spelers die hij voor de wedstrijd van vanavond nodig denkt te hebben. Het levert die middag weer een telefoontje naar de VVCS op. AZ is zich van geen kwaad bewust, maar de spelersvakbond denkt daar anders over en heeft de Utrechtse rechtbank toestemming gevraagd om het vonnis van de arbitragecommissie ten uitvoer te brengen. ,,Het is duidelijk dat die jongens anders worden behandeld'', zegt een woordvoerder van de VVCS.

,,Hoe is het in godsnaam mogelijk dat de VVCS kan bepalen wie er hier meetrainen'', vraagt Van Hanegem zich af. ,,Dat is echt de grootste kolder. Ik had te veel spelers voor één groep. Dus heb ik voor het seizoen een schifting gemaakt. Dat recht heb ik toch als trainer? Deze gasten kwamen duidelijk te kort ten opzichte van de anderen, vooral in mentaal opzicht. Ik kon daar goed over oordelen. Vorig seizoen heb ik AZ twee keer live zien spelen en bovendien veel beelden bekeken. Ook heb ik naar anderen geluisterd - nee, niet naar Haar of Hovenkamp, dat vond ik niet eerlijk - en die mensen bevestigden mijn mening.''

Deze week kregen Van Hanegem en Hovenkamp ook een fax van Vonk. De ex-trainer eist van de twee dat ze een uitspraak in een paar kranten rectificeren. Ze zouden hebben verteld dat Vonk tijdens een trainingskamp van het tweede elftal champagne met de genoemde spelers heeft gedronken ter viering van de positieve uitspraak van de arbitragecommissie. Het moet heel vreemd zijn een fax te krijgen van iemand die je bijna dagelijks voor de voeten loopt. ,,Ach, ik verbaas me nergens meer over'', zegt Van Hanegem. Heeft hij nog iets met die fax gedaan? ,,Ja, die heb ik zo in de prullenbak laten vallen.''

Iedereen is het er in Alkmaar over eens dat snel een oplossing moet worden gevonden. Alles draait om geld. Als AZ maar genoeg betaald, dan zijn de ongewenste personen zo vertrokken. Voorlopig zit de club opgescheept met een erfenis van een mislukt vorig seizoen. Dirk Scheringa, voorzitter en geldschieter, had in de eredivisie grote plannen met het gepromoveerde AZ. De self-made-miljonair uit Spanbroek haalde regelmatig de publiciteit en had overal een mening over, zelfs over de taktiek. De degradatie van AZ werd in de voetbalwereld met de nodige leedvermaak begroet. ,,We hebben veel fouten gemaakt'', gaf de voorzitter naderhand toe.

Mogelijk heeft Scheringa lering getrokken uit zijn overmoedige gedrag. Want hij wil geen commentaar geven op de huidige situatie. En volgens zijn secretaresse zal die stilte ,,voorlopig nog wel eventjes duren''. Toch zijn de ambities in de Alkmaarderhout onveranderd groot. AZ trok voor dit seizoen tien nieuwe spelers aan en heeft een begroting die te vergelijken is met die van een subtopper uit de eredivisie. Ook de keuze van de trainer mocht er zijn. Om drie redenen had Van Hanegem een jaar na zijn ontslag bij het Arabische Al Hilal wel oren naar een contract bij AZ. Hij speelde zelf bij de Alkmaarse club, het is lekker dichtbij huis, én hij zou er met veel bekenden kunnen werken.

De technische- en commerciële staf bestaat uit liefst acht ex-profs. Met Hovenkamp vormde Van Hanegem drie seizoenen lang de linkervleugel bij AZ. Toen hij privéproblemen had, woonde Hovenkamp zelfs een tijdje bij Van Hanegem. ,,We konden het altijd goed met elkaar vinden'', zegt de voormalig verdediger. ,,Marianne, de vrouw van Willem, heeft gezegd dat het mijn schuld is dat hij voor AZ heeft gekozen en niet voor Everton. Daar ben ik best trots op.''

Hovenkamp, een echte clubman, ontkent dat hij zijn oude vriend heeft aanbevolen bij de voorzitter. Wel vroeg Scheringa hem het telefoonnummer van Van Hanegem toen hij informatie over de Pool Iwan wilde inwinnen. Hovenkamp: ,,Ik heb hem het nummer gegeven, maar er meteen bij gezegd dat hij een antwoordapparaat zou krijgen en dat Willem alleen opneemt als hij een bekende stem hoort. Hij nam inderdaad niet op en dus belde Scheringa mij weer terug. Ben ik zelf gaan bellen. Piep-piep, je kent dat wel. Willem met Hugo, neem eens op. Ik kreeg hem meteen aan de lijn. Heb ik verteld wat de bedoeling was. Zo kwam de voorzitter in contact met hem.''

Al bij de eerste bespreking met Scheringa veegde Van Hanegem de door de voorzitter voorgestelde tactiek van tafel. AZ speelt dit seizoen dan ook niet 4-4-2, maar 4-4-3. Volgens de trainer past dat systeem beter bij een club met kampioensaspiraties. ,,De voorzitter vindt mij af en toe een beetje bot'', zegt Van Hanegem. ,,Hij wilde alles over het elftal weten en ik vond dat helemaal niet nodig. Zo'n reactie is een man van zijn kaliber niet gewend. Die krijgt normaal altijd zijn zin. Maar volgens mij is wederzijds respect belangrijker en dat is er. Verder heeft iedereen bij de club zijn eigen terrein. Zo moet de voorzitter zorgen dat er rust in de tent is.'' Scheringa is er niet bij als zijn club in Emmen de eerste wedstrijd speelt. Op de officiële elftalfoto van AZ zit de voorzitter nog wel fier op de eerste rij naast Van Hanegem. De trainer was het daar eigenlijk ook niet mee eens. ,,Van Praag doet het bij Ajax ook, was zijn argument. Maar ik zei dat grote voorzitters juist niet op elftalfoto's zitten. Van den Herik zie je bij Feyenoord toch ook niet?''

Over de kwaliteit van zijn spelersmateriaal heeft de trainer niets te klagen. Van Hanegem vindt het ook geen probleem dat AZ door iedereeen als de grote favoriet wordt gezien. ,,Daar moet je je eigen niet voor verstoppen. Ik heb tegen die gasten gezegd dat we heus niet alles zullen winnen, maar dat we zeker de beste ploeg hebben.''

Tijdens de competitiestart in Emmen maakt de sterrenploeg zijn reputatie nog niet waar. De Alkmaarders mogen blij zijn met het gelijkspel. Ze moeten nog wennen aan het werkvoetbal dat in de eerste divisie wordt gespeeld. ,,Maar ik denk dat ze het nu wel doorhebben'', zegt Van Hanegem. ,,Zo'n eerste wedstrijd is altijd de moeilijkste.''

Het komt dus allemaal wel goed, verzekert hij. Als dat andere, dat met ,,die vijf gasten'', ook maar goed komt. Dat is een vereiste, zegt Van Hanegem. Want voetbal is simpel, vindt hij, en dat moet je ook simpel houden.