NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

FRITS ABRAHAMS
Die vreemde jaren zeventig. Ze trokken gisteravond weer even op navrante wijze aan de kijker voorbij. Bij Oprah Winfrey zat een zekere mevrouw Pauley, presentatrice van een tv-programma over historische zaken. Ze vertelde honderduit over haar ervaringen met Jackie Kennedy en Grace Kelly ('een verdrietige vrouw') en opeens kwam ook de affaire-Patty Hearst ter sprake, de door de linkse radicalen van de SLA ontvoerde miljonairsdochter die op den duur samen met haar ontvoerders bankovervallen begon te plegen.

,,Ik heb een van de zes mensen gekend die Hearst ontvoerd hebben'', zei Pauley. ,,Het is vroeger op de universiteit een dispuutgenootje van me geweest. Het was op de campus altijd een opvallende vrouw, zeer glamourous. Later is ze als SLA-lid gesneuveld in een vuurgevecht met de politie.''

Hoe konden mensen, vaak afkomstig uit brave, burgerlijke milieus, in korte tijd zó radicaliseren? Het blijft een groot mysterie, onoplosbaar, ook voor de biografen, maar daarom juist zo fascinerend.

De IKON vertoonde een documentaire over Ulrike Meinhof door Timon Koulmasis, wiens ouders Meinhof goed gekend hebben. Het was een bekorte versie van Koulmasis' film, wat helaas goed te merken was aan de abrupte overgangen en de hiaten. Toch bevatte ook deze versie nog genoeg verrassend materiaal voor een boeiend uurtje.

Koulmasis maakte vooral aannemelijk dat de radicalisering van Meinhof verband hield met zeer teleurstellende ervaringen in haar privé-leven. Ze had als intellectueel lange tijd schone handen gehouden, maar opeens viel er voor haar 'met woorden niets meer te bereiken'.

Haar ex-man Claus Röhl vertelde hoezeer het voor haar een bittere teleurstelling was geweest dat hun huwelijk mislukte. Ze was als weeskind opgegroeid bij twee (zeer activistische) pleegouders en ze had gehoopt ooit zelf een stabiel gezin te kunnen stichten. Maar als getrouwde vrouw werd ze - zoals iemand het uitdrukte - 'slachtoffer van de liberalistische praktijken waaraan ze zelf deelnam'.

Dit was meteen het meest cryptische deel van de film, maar als ik het goed heb begrepen, ging Röhl vreemd met de vrouw (tevens de moeder van de filmer) van de journalist Peter Coulmas, waarna Meinhof een relatie begon met Coulmas. Het luidde het einde in van het huwelijk tussen Röhl en Meinhof. De seksuele revolutie als wegbereider van de politieke revolutie? Het lijkt er in het geval van Meinhof veel op. In dit verband was ook de uitspraak van een bevriende fotografe interessant: zij suggereerde dat Meinhof zich ook erotisch aangetrokken voelde tot Andreas Baader.

Deze aspecten van het privé-leven zijn hierom zo interessant omdat ze tijdens dat leven voor de buitenwereld meestal verborgen blijven. Ze worden door de betrokkenen als irrelevant voor hun persoonlijke ontwikkeling terzijde geschoven. Ook Meinhof was iemand die niets liever deed dan tijdens publieke optredens - er zaten prachtige beelden van oude tv-discussies in de film - de problemen van de wereld zo abstract mogelijk te analyseren. Maar wat haar op het persoonlijke vlak misschien veel meer bezighield, bleef ongezegd.

Alleen de vrienden merkten daar soms wat van. ,,Ze kon snel depressief worden'', vertelde een vriendin. ,,Dan zag ze het licht en de bloemen en dan zei ze: ,,Waarom kan ik niet zó leven? Dan was ze wanhopig.'' Van Ulrike Meinhof naar Annemarie Jorritsma en Hans Wiegel is een grote stap, een té grote stap, maar ik ga hem nu toch met enige doodsverachting zetten. Jorritsma was te gast in NCRV's Het reces, terwijl Wiegel zich verpoosde met RTL's Willibrord Frequin in Toppers. Wat zullen we ervan zeggen? Niet veel. De VVD heeft in hen grote communicatoren die de taal van het volk spreken en het politieke bedrijf op aangename wijze kunnen relativeren. Wiegel hoopt nog altijd stiekem op een come-back naar de politiek top, hoewel de VVD hem daar eigenlijk al niet meer voor nodig heeft. Jorritsma belichaamt alle eigenschappen die Wiegel groot hebben gemaakt. Maar beiden associeer ik - zeker na gisteravond - eerder met televisie dan met visie.