NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

HANS BEEREKAMP
Lang voordat de Roxy een modieuze discotheek werd, was het een Amsterdamse bioscoop, vooral gebruikt voor langere prolongaties. Een jaar of twee achter elkaar draaide er The Graduate (1967); ik zag hem drie keer, en daarna vijf keer Easy Rider in het Leidsepleintheater (nu ook een disco), want dat waren de films waar mijn generatie niet genoeg van kon krijgen, en niet alleen vanwege de muziek.

Onlangs zag ik The Graduate terug, in de verwachting dat het verhaaltje over de generatiekloof zwaar gedateerd zou zijn. Ik zong weer hardop Mrs. Robinson en Scarborough Fair mee met Simon and Garfunkel, en de film werkte bijna net zo magisch als de eerste keer. Sterker nog, de verwarring waaraan de jeugdige hoofdpersoon Benjamin (Dustin Hoffman in zijn debuutrol) ten prooi valt, zonder idealen of behoefte tot protesteren, alleen maar verbijsterd door de verleidingskunsten van Mrs. Robinson (Anne Bancroft), de vrouw van de compagnon van zijn vader, lijkt eerder van toepassing op de Generation X dan op de bloemenkinderen van weleer. Natuurlijk wordt de burgerlijke samenleving geschetst als een vermolmde aangelegenheid, cynisch en verdorven, is de jeugd onschuldig en komt het lange tijd niet in Hoffmans hoofd op om zich te verzetten. In de ter gelegenheid van zijn diplomering cadeau gekregen duikuitrusting beziet hij het zootje dat zijn ouders er van gemaakt hebben en kan hij alleen maar ademen, langzaam en luidruchtig.

Regisseur Mike Nichols (het was na zijn debuut Who's Afraid of Virginia Woolf? een tweede hit en hij kreeg als enige van de zeven genomineerden een Oscar) had precies begrepen hoe verlegen een volwassen kind kan zijn over de belachelijkheid van zijn ouders. Dat lijkt geen specifiek verschijnsel voor de Golden Sixties.

Opvallend is nu ook in welke mate het slot van The Graduate, een race tegen de klok om te verhinderen dat de dochter van Mrs. Robinson (Katharine Ross), Bens ware liefde, met de verkeerde fluim trouwt, model heeft gestaan voor duizend andere films. Een topfilm als The Graduate heeft geen tijdgeest nodig, ook al bindt hij haar aan zijn zegekar. Let ook op het voorbijflitsen van Richard Dreyfuss (aan de universiteit van Berkeley) in zijn minimale debuutrol.

The Graduate (Mike Nichols, 1967, VS). AVRO, Ned.1, 20.29-22.21u.