NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE VERHOUDING tussen Israel en de Palestijnen verhardt snel. Na de botsingen over de, gefaseerde, Israelische terugtrekking van de Westelijke Jordaanoever eerder dit jaar gaat het nu om Jeruzalem.

Daarmee is de harde kern van de joods-islamitische problematiek aangesneden. Al tientallen jaren lang hebben opeenvolgende Israelische regeringen de door Palestijnen bewoonde oude stad laten omsingelen met joodse bouwprojecten. Maar met Har Homa wordt een begin gemaakt op een wel zeer gevoelig moment. De bouw van een joodse wijk op dit strategische punt belast niet alleen het vredesproces, de regering-Netanyahu onderstreept ten overvloede dat Jeruzalem niet alleen Israelisch zal blijven maar bovendien meer en meer een joods karakter zal krijgen. Voor de Palestijnen wordt daarmee de weg naar een eigen toekomst ondermijnd. Zonder enig zicht op een overeenkomst over Jeruzalem blijft op grond van geografische, politieke en religieuze overwegingen de toegezegde autonomie een dode letter.

De volgorde der gebeurtenissen dreigt van nu af aan voorspelbaar te worden. De Palestijnse jeugd hervat haar intifadah, de Palestijnse extremisten plaatsen hun moordwerktuigen, de regering-Netanyahu legt de verantwoordelijkheid bij Arafat, de Israelische bevolking verzamelt zich onder de rechtse banieren, de belofte van vrede verdampt in de hitte van het hernieuwde conflict, de rest van de wereld concludeert vertwijfeld dat het Midden-Oosten onveranderlijk gewelddadig is.

KARDINAAL IN de gegeven omstandigheden is dat Netanyahu af wil van de 'vrede van Oslo', de door de regering-Rabin in gang gezette afruil van bezet gebied voor een duurzame normalisering van de Israelisch-Arabische betrekkingen. Ook in een andere Israelische politieke constellatie dan de tegenwoordige zou het vredesproces onder spanning hebben gestaan. Maar de zoektocht naar deelakkoorden zou zijn voortgezet.

Netanyahu's jongste voorstel om met Arafat op korte termijn tot een afrondende overeenkomst te komen en de faseringen van Oslo op te geven eist daarentegen van de Palestijnse leider absolute aanvaarding van de Israelische premissen. Arafat, wiens geloofwaardigheid in eigen kring al danig is aangetast, heeft die concessie niet voor zijn rekening willen nemen. De Israelische regering heeft gekozen voor een soort Verelendungs-strategie waarbij de tegenstander tot maximale toegeeflijkheid moet worden gebracht.

De Amerikanen zijn voor een dilemma geplaatst. Historisch heeft Washington zich met Israels voortbestaan verbonden. Het jongste Amerikaanse veto in de Veiligheidsraad van de VN tegen een op zichzelf verdedigbare veroordeling van Israel èn de voortdurende Amerikaanse druk om de Israelische leiders tot inschikkelijkheid te bewegen zijn een illustratie van de tweestrijd waarin de regering-Clinton zich bevindt. De Israeliërs tasten opnieuw de spankracht af van de Amerikaanse loyaliteit. Meer nog dan met hun provocatie van de Palestijnse bevolking nemen zij daarmee een niet te calculeren risico.