Nina's Val
EN WEG WAS ZE. Nina Brink, de
oprichtster van het Inter net-bedrijf World Online ( WOL), heeft de
handdoek in de ring gegooid. Op dezelfde dag waarop twee gewiekste
advocaten aankondigden een civiele en strafrechtelijke procedure te
beginnen in naam van gedupeerde beleggers, kondigde Nina Brink haar
vroegtijdige vertrek aan als bestuursvoorzitter van World Online. Ze
wacht de afloop van haar managementscontract bij haar eigen bedrijf niet
af. Ook al schoot het aandeel WOL vanochtend op de beurs omhoog, de
zaak is hiermee niet afgedaan.
De beursgang van World Online kan dienen als een perfecte casus voor
managementsopleidingen over de extremen van de nieuwe economie. Het is
een zaak met als ingrediënten hoogmoed komt voor de val, grenzeloze
zelfoverschatting en eurotekens in de ogen, juridische spitsvondigheden,
hebzucht van banken om bedrijven naar de beurs te begeleiden en hiaten
in de regelgeving van de Amsterdamse effectenbeurs. Als World Online
niet naar de AEX maar naar de Nasdaq, de beurs voor technofondsen in
de Verenigde Staten, was gegaan, had het drama zich nooit op deze wijze
voorgedaan.
BELEGGEN IS een risicovolle sport, zeker in de sterk fluctuerende
markten voor aandelen in ICT-bedrijven, de In ternet- en
communicatietechnologie. Maar beleggers moeten ervan kunnen uitgaan dat
ze over alle relevante informatie beschikken als ze op een nieuw aandeel
inschrijven. Dat was bij WOL niet het geval. Nina Brink hield zich
bezig met haar publiciteitsoffensief, ze fteerde beroemdheden en
koketteerde met haar vriendschappen in de internationale jetset. Ze gaf
evenwel geen inzicht in de privé-transactie die ze op 27 december
1999, drie maanden voor de beursgang, had gepleegd. Toen verkocht ze
tweederde van haar aandelen aan drie partijen, waarvan
één, een Californisch durfkapitaalfonds, het recht behield
de aandelen bij de beursgang door te verkopen waarbij Brink in de
koerswinst zou delen. De prijs waarvoor ze cashte, iets meer dan
zes euro, was een zevende van de prijs die beleggers op 17 maart moesten
neertellen voor een aandeel in WOL.
Pagina 99 van het prospectus (dat pas uitkwam op de dag waarop beleggers
konden inschrijven) vermeldde slechts dat oprichtster Brink een deel van
haar aandelen had overgedragen. De betekenis van deze kleine lettertjes
werd pas na de vele keren overtekende beursgang duidelijk. Een
bestuursvoorzitter die zo weinig vertrouwen in de koers van haar eigen
bedrijf heeft (Brinks verweer: 'ik deed het om de financiële
toekomst van mijn gezin veilig te stellen', maakte geen enkele indruk),
verhevigde de koersval van WOL. Grote insti tutionele beleggers waren
woedend, kleine beleggers, onder wie 150.000 particulieren in Nederland
en medewerkers van WOL die zich diep in de schulden hadden gestoken,
waren zwaar gedupeerd.
DE ROL VAN de twee banken die WOL naar de beurs brachten, ABN Amro
en Goldman Sachs, en van de Amsterdamse effectenbeurs verdient
bijzondere aandacht in het drama. Afgezien van de schade die ze hun
eigen reputatie hebben aangedaan, hebben ze hun klanten een buitengewoon
slechte dienst bewezen door akkoord te gaan met onvolledige en wellicht
misleidende informatie bij de beursgang. In hoeverre hierbij juridisch
sprake is van strafbaarheid, zal moeten worden uitgezocht.
Met het vertrek van Brink hopen de commissarissen van WOL ongetwijfeld
de schade te beperken. Het is de vraag of dat lukt, het bedrijf is
inmiddels door de internationale financiële pers zo door het slijk
gehaald, dat er weinig perspectief is op spoedige rehabilitatie. Maar de
negatieve gevolgen beperken zich niet tot World Online. De affaire is
schadelijk voor de hele ontluikende Internet-industrie in Nederland.
Grote beleggers zullen zich wel twee keer bedenken om durfkapitaal te
steken in Internet-bedrijven die in Nederland naar de beurs gaan - waar
de regelgeving een dergelijke afgang kennelijk mogelijk maakt. De kosten
om kapitaal aan te trekken worden hierdoor voor Nederlandse dotcom-
bedrijven hoger, wat een concurrentienadeel is ten opzichte van nieuwe
bedrijven elders. Deze negatieve werking zal zich niet beperken tot
Nederland, maar zich in de hele Europese Internet-economie doen gelden.
Daarvan profiteren Amerikaanse Internet-start ups.
GECHARGEERD GEZEGD doorkruist mevrouw Brink met haar debacle de
Europese strategie voor de nieuwe economie zoals die vorige maand op de
top in Lissabon is vastgesteld. Naast de financiële strop voor de
beleggers is dat het bredere perspectief dat alle betrokkenen zich
ernstig ter harte mogen nemen.