Beursgang World Online

Nieuws

Overname door Tiscali

Na de beursgang World Online

Voor de beursgang

Het ijzeren imago van Nina Brink

Eigenaar World Online bouwde een bedrijf op basis van lucht

Nina Brink brengt vrijdag World Online naar de beurs en wordt miljardair. Andere ondernemers kunnen er bijna niet van slapen. Als World Online crasht, verliezen beleggers hun vertrouwen en dondert misschien de hele beurs in elkaar. Over paperclips en plakband en een vrouw met een fantastisch netwerk.

Door Jannetje Koelewijn

Zegt een gat in het plafond iets over een bedrijf? Een loshangende stroomdraad? Een afdelingschef die zijn mensen negen minuten per uur rookpauze geeft en bijhoudt of ze een seconde te laat weer boven zijn? Toen Gerrit Jan Heijn was ontvoerd, waren er mensen die hun conclusies over de dader trokken op grond van zijn voortuin. Die was zo slordig, die man moest wel slecht zijn.

De helpdesk van World Online is World Online niet. De helpdesk is een zaal vol telefoons waar de hele dag door, ook in het weekend, mensen naartoe bellen met hun vragen en hun frustraties.

Hé, nou heb ik Internet, maar ik ben niet tevreden. Ik krijg nooit e-mail en als ik seks intik, gebeurt er niks.

De helpdesk is maar een deel van World Online, ondergebracht in een noodgebouw op het industrieterrein van Vianen. Maar wel een deel waar geld wordt verdiend. Terra, de Spaanse concurrent van World Online die in november al naar de beurs ging, haalt een kwart van de omzet uit de telefoontikken van wanhopige mensen die hun wachtwoord kwijt zijn, een zwart scherm zien, geen idee hebben wat een modem is, laat staan hoe ze dat ding kunnen laten communiceren met een server.

Wat verwacht je als je binnenkomt bij een Internet Service Provider? Niet de negentiende eeuw. Wat krijg je te zien bij de helpdesk van World Online? Een afdeling met meisjes voor het simpele werk - noteren van nieuwe abonnees - en een afdeling met jongens, bijna alleen maar jongens, die gek zijn van computers en hier voor iets meer dan het minimumloon uur na uur beleefd zitten te zijn. Meneer, zullen we eerst eens kijken wat er gebeurt als u met de cursor, ja, dat pijltje daar ja, naar boven gaat en het icoontje, dat plaatje met die E ja, aanklikt en...

Er is geen ventilatie. Er is geen uitzicht. Er is een chef die per e-mail laat weten dat jassen aan de KAPSTOK dienen te hangen EN NIET OVER DE STOELEN, willen jullie ze NU ONMIDDELLIJK opruimen! Schreeuw niet zo, mailen de jongens terug. Ze kunnen afreageren op de flipperkasten in een rookhol zonder ramen, beneden, terwijl boven de klok doortikt.

Zegt een bedrijf iets over de eigenaar? Hans Breukhoven van de Free Record Shop belt op om te zeggen dat hij het volgende met zijn naam erbij in de krant wil hebben: "Tachtig, negentig procent van de ondernemers in Nederland zijn jaloers op Nina Brink omdat zij in vier jaar heeft opgebouwd wat zij zelf in twintig jaar met hard werken niet voor elkaar hebben gekregen." Ja, hij vindt het jammer dat Nina Brink hem niet de gelegenheid heeft gegeven om, laten we zeggen, een jaar geleden vijf procent in World Online te nemen.

Je zult maar de bestuursvoorzitter zijn van ABN Amro en moeten aanzien hoe een nieuwkomer die jij naar de beurs brengt nog voor de eerste notering al een hogere marktwaarde heeft dan jouw bedrijf. En dan nog een nieuwkomer die met paperclips en plakband aan elkaar hangt en waarvan de echte waarde nog bewezen moet worden. Niet te harden. Vooral niet als de koers van World Online ten koste gaat van jouw koers - een belegger kan een gulden ook maar één keer uitgeven.

World Online, dat zijn 1,2 miljoen abonnees die via een modem toegang hebben tot Internet, sinds kort naar keuze gratis. Ze betalen telefoon- of kabelkosten en World Online krijgt daar een deel van. World Online is ook een etalage die abonnees te zien krijgen zodra ze het net op gaan. Andere bedrijven kunnen tegen betaling adverteren en van alles te koop aanbieden - klik, klik, en je zit al op hun site.

Maar zijn abonnees die niet betalen wel abonnees? En waarom zouden ze bij World Online blijven? Als ze weglopen, lopen de adverteerders en de beleggers ook weg. De koers stort in, er kan niet meer geïnvesteerd worden - exit World Online. In het prospectus waarmee World Online zijn aandelen te koop aanbiedt, staan vijftien bladzijden met waarschuwingen. We zijn nog nooit winstgevend geweest en verwachten dat ook niet te zijn in de voorzienbare toekomst. We kunnen niet garanderen dat onze operationele gegevens juist zijn. Als het gebruik van Internet niet in een hoog tempo blijft groeien, dan is ons bedrijf mogelijk niet succesvol.Het kan natuurlijk ook goed gaan. Abonnees en beleggers kunnen ook blijven, de koers kan hoog blijven zodat World Online snel kan groeien. Zuur voor andere ondernemers: een bedrijf opbouwen kan dan blijkbaar ook op basis van lucht. Maar een mislukkig is ook erg. Dat zou pas een nachtmerrie zijn. Andere ondernemers kunnen er, zeker voor zover baas in de IT, bijna niet van slapen. Als World Online crasht, dondert misschien de hele beurs in elkaar. De IT krijgt zeker een klap - en dan praten we wel over serieuze aandelen, hè. Serieus geld. Hun geld.

En die bazen in de IT baalden toch al zo dat zij niet op het juiste moment gezien hebben wat Nina Brink vier jaar geleden wel zag: dat de Internet Service Providers de toekomst hadden. Want dat geeft iedereen haar na: deze vrouw heeft visie. Zelf noemde ze het in een interview met The Financial Times helderziendheid. Ze heeft bovendien lef en energie en een enorme wilskracht. Maar het allerknapst is ze in netwerken. Daar is ze echt een ster in, dat vindt iedereen. Netwerken is niet eens het goede woord. Ze verstaat de kunst om mensen aan wie ze wat heeft voor zich te winnen. Ze omringt zichzelf met namen die haar cachet geven, zoals ze ook World Online omringt met de namen van grote, gevestigde ondernemingen: Ahold, Shell, Microsoft, Sun, Bertelsmann, McDonald's, de familie Sandoz.

De hele wereld mag weten dat Nina Brink bevriend is met Nelson Mandela, prinses Fergie, Jim Clark van Netscape, en Annie Lennox en Dave Stewart van Eurythmics. Er zijn ook Nederlanders bij. Neelie Kroes, toen nog minister Neelie Smit-Kroes van Verkeer en Waterstaat, was president- commissaris van haar bedrijf Newtron. (Totdat het daar mis ging, toen was ze meteen weg.) De hele gevestigde orde herinnert zich een partij in Wassenaar die Nina Brink gaf met haar vriendin Hanja Maij-Weggen, toen die minister van Verkeer en Waterstaat was. Uitnodigingen op geschept papier, de namen naast elkaar. En toen Annemarie Jorritsma minister van Verkeer en Waterstaat werd, kwam Nina Brink in de commissie die de privatisering van de PTT moest voorbereiden. Maar als Wim Dik werd uitgenodigd, hield ze mooi haar mond: dit kon een toekomstige klant zijn en daar ga je niet lastig tegen doen. In die tijd was ze met Joep van den Nieuwenhuysen en haar man Ab Brink eigenaar van A-line, distributeur van computeronderdelen.

Zoals World Online volgens de wetten van de nieuwe economie weinig meer is dan een merk, zo is Nina Brink vooral een imago. Een zorgvuldig opgebouwd en beschermd imago. Vroeger heette Nina Brink Nina Vleeschdrager. Ze trouwde eerst met Ben Aka, met wie ze een handelsonderneming had. Toen ze van hem scheidde, begon ze een rechtszaak omdat ze zijn naam wilde houden. Ze vindt Vleeschdrager een vreselijke naam. Ze verloor. Maar ze was wel multimiljonair, Ben Aka moest haar uitkopen.

Nu wordt Nina Brink miljardair. En ze is de eerste die in Nederland een Internet Service Provider naar de beurs brengt. Als je bij mensen de fantasie op hol wilt laten slaan, moet je het zo doen. Zo'n bedrijf naar de beurs brengen, dat klinkt magisch. Dat klinkt naar Amerika, naar nieuwe economie, naar een Bill Gates die zo rijk is dat het voor hem duurder is om geld op te rapen dan om door te lopen. En nou horen wij er ook eindelijk bij. WORLD ONLINE-GEKTE OP DE BEURS zette de Telegraaf woensdag op de voorpagina. WORLD ONLINE MEER WAARD DAN... Heerlijk. Of dan de cover van HP/De Tijd, ook woensdag. World Online- miljardair Nina Brink: "Er is maar één topvrouw in het Nederlandse zakenleven en dat ben ik." Kijk, dat verkoopt wel.

Intussen is de canonisering van haar le ven flink op gang gekomen. Haar jeugd in Canada waar haar vader, directeur van een groot textielbedrijf, middenin de Koude Oorlog naartoe was verhuisd. (Zijn vader, importeur van diamanten en parels, was in de Tweede Wereldoorlog ook al uit Nederland weggegaan.) Het gevoel voor competitie dat ze er kreeg ingeramd met spelletjes stoelendans. De terugkeer naar Nederland, op haar achttiende, samen met haar moeder die weduwe was geworden. Haar studie psychologie in Leiden waar ze niet tegen kon ("gek van het gespit"). Haar overstap naar het bedrijfsleven. In ieder interview staan dezelfde feiten en ze vertellen steeds hetzelfde verhaal. Hoe een ondernemend meisje door snel en slim te zijn en zich nergens door te laten weerhouden de top bereikte. Aan The Financial Times vertelde ze nog dat ze ontwikkeld is ("I am cultured."), dat ze haar talen spreekt, films ziet en boeken leest - boeken van Sidney Sheldon en Frederick Forsyth. Het helpt niet, ze blijft van bordkarton.

Om het geld heeft ze het allemaal niet gedaan, zegt ze. En dat is vast waar. Geld is een prettig bijproduct van wat alle ondernemers (en kunstenaars) drijft: de wil om iets te maken, iets na te laten. Wat zou Nina Brink zich goed kunnen voelen als er niet één vervelend ding was dat het verpestte: de deuk die haar imago nu oploopt. Tot voor kort was ze alleen in haar eigen wereld bekend, maar nu kent iedereen haar. En al heeft ze de duurste Engelse pr-bureaus ingeschakeld, het is haar niet gelukt om te voorkomen dat ze in de pers wordt beschreven als een bitch. Een onaardige indruk maken en dan zo veel succes hebben - berg je dan maar. Dat verdragen mensen niet. Donderdag in Nova kreeg Nina Brink eindelijk eens de kans om een zachte kant te laten zien. Zo vlak voor de beursgang mag ze van de banken toch helemaal niets meer over haar bedrijf zeggen, dus kon ze zich rustig met haar dochter (ze heeft één kind) laten filmen in de keuken van haar Belgische landhuis. Ze hoopte, zei ze, dat haar dochter net zo gelukkig zou worden als zij.

Hielp dat? De volgende dag maakten mensen grappen over de witte randen om haar ogen. Nina Brink is zeker iets te vaak onder de zonnenbank geweest.

Zelf zegt ze dat mensen zo lelijk over haar doen omdat ze een vrouw is en daardoor opvalt. Als bij Planet Internet (van KPN) managers worden ontslagen, zei ze in een interview met HP/De Tijd, dan praat niemand er over. Maar als zij een directeur wegstuurt, dan zegt iedereen: zie je wel, ze is emotioneel.

Dat zal best waar zijn. Niemand praat of schrijft over een vrouw die iets bereikt heeft zonder eraan te denken dat ze een vrouw is. Iedereen zal er altijd op letten hoe haar haar zit, wat ze voor kleren aan heeft, of ze aantrekkelijk is. Maar wat een onzin om het daarmee af te doen. De voordelen die het geeft om op te vallen heeft ze ook altijd goed gebruikt. Concurrenten uit de tijd dat ze nog bij A-line zat kunnen nog woedend worden als ze vertellen hoe Nina Brink bij hun leveranciers langs ging en tegen hen zei: als u met mij zaken gaat doen, garandeer ik u een veel hogere omzet. Nina Brink, zeggen die concurrenten, kwam alleen maar bij die leveranciers binnen omdat ze nieuwsgierig naar haar waren.

Wonderlijk hoe iemand die er altijd zo goed in is geweest om de juiste mensen om zich heen te verzamelen haar eigen beeldvorming zo weet te verpesten. Ze wordt er boos en nerveus van. Ze belt met de mensen van wie ze denkt dat ze bron zijn voor dit portret om te vragen wat ze hebben gezegd. De man bij World Online die deze krant toestemming gaf om bij de helpdesk te gaan kijken wil ze ontslaan.

Vooruit, kan gebeuren. Een beursgang is voor iedere ondernemer slopend: elke dag in een andere wereldstad optreden voor beleggers, de voortdurende angst voor een mislukking. Maar voor Nina Brink moet het helemaal een hel zijn: zo'n hype veroorzaken met een bedrijf dat nog zo weinig voorstelt.

Ze had Victor Halberstadt gevraagd om president-commissaris te worden van World Online. Victor Halberstadt, hoogleraar in Leiden, kroonlid van de SER, adviseur van het koningshuis. Als ze die had kunnen krijgen voor haar bedrijf, dat zou fantastisch zijn geweest. Maar Halberstadt heeft bedankt voor de eer. Hij is al commissaris bij KPN.

Curriculum Vitae

Bovenkant pagina