Internet-goud moeilijk grijpbaar
Goedkope Internettoegang kan een
bedreiging vormen voor de inkomstenstroom van Internetaanbieders. In de
plannen van World Online leveren surfende Internetters voorlopig een
minieme bijdrage.
Door onze redacteur MICHIEL VAN NIEUWSTADT
ROTTERDAM, 9 MAART. Goudzoekers op Internet moeten niet alleen lang
wachten op hun beloning, ze moeten ook telkens opnieuw uitzien naar een
nieuwe veelbelovende plek. President Wellink van de Nederlandsche Bank
vergeleek potentiële beleggers in World Online gisteren met "op hol
geslagen paarden" die "achter elkaar aanrennen op zoek naar een
goudmijn". Hij zei er niet bij dat de zoektocht extra lastig is, omdat
de goudmijn zich telkens verplaatst. Afgelopen zomer nog verkondigde
oprichter Nina Brink tegen Internetnieuwsbrief Planet Multimedia
dat een aanbieder van elke klant tenminste tweehonderd gulden per
jaar nodig zou hebben om rendabel te kunnen opereren. Een paar maanden
later was World Online om en maakte het onder toenemende druk van de
concurrentie de overstap naar gratis Internet. Daarmee was het hek van
de dam. In Nederland heeft intussen 72 procent van de World Online-
klanten gekozen voor gratis Internet, waarmee een veelbelovende
inkomstenbron (39 procent van de omzet in 1999) voorlopig is opgedroogd.
Gelukkig had World Online intussen een nieuwe mijn gevonden.
Telecombedrijven blijken bereid een Internetaanbieder met druk surfende
klanten te laten delen in de telefoontikken die deze klanten genereren.
H. Rood van marktonderzoeker Stratix schat dat een grote aanbieder als
World Online van bijvoorbeeld KPN voor elke gebelde minuut een cent kan
incasseren. In daluren verdient KPN, de enige aanbieder met
telefoonlijntjes naar de huiskamer, aan de surfende abonnee een slordige
drie cent per minuut (twee cent in het weekeinde).
De nieuwe inkomstenstroom was in 1999 al goed voor 7 procent van de
omzet van World Online (een kleine zes miljoen gulden). In december van
het vorig jaar surften de abonnees van World Online al 397 miljoen
minuten en elk onderzoek laat zien dat het Internetgebruik sterk
toeneemt. Europeanen surfen gemiddeld een kwartier per dag, Amerikanen
al een uur.
Dat was dus even schrikken, deze week voor World Online. Altavista,
exploitant van onder meer een zoekmachine op Internet, maakte bekend dat
abonnees in het Verenigd Koninkrijk voor een vast tarief van tien pond
per jaar (36 gulden) en een eenmalige entree van 36 pond (130 gulden)
onbeperkt mogen Internetten. Als klap op de vuurpijl maakte kabelaar NTL
plannen bekend voor gratis Internet. In reactie op het nieuws leverde
World Online-concurrent FreeServe een kwart van zijn beurswaarde in. Na
de Internetabonnementen dreigen ook de telefoontikken (de
inkomstenbron van FreeServe) gratis te worden verstrekt. Alta Vista
wil geld verdienen aan reclame en een aandeel in de verkoop van
bijvoorbeeld boeken of cd's via zijn websites. Eerder had Deustche
Telekom bekend gemaakt dat het vanaf komende zomer in Duitsland surfen
tegen een vast maandbedrag mogelijk zal maken en World Online zegt deze
dienst in Frankrijk al enige tijd aan te bieden. In Nederland doet het
Rotterdamse Superweb hetzelfde, maar inbellen hier was de afgelopen
maanden zo goed als onmogelijk. Ook KPN heeft plannen. "Wij zullen met
een flat rate komen", zegt een woordvoerder. Wanneer wil hij niet
zeggen. Toezichthouder Opta heeft geen principiële bezwaren.
Kabelmaatschappijen bieden hun klanten nu al Internet aan voor een vast
bedrag vanaf zo'n 50 gulden per maand.
In vergelijking met de bestaande tarieven is het aanbod van Alta Vista
een kleine revolutie. Een 'zware' Internetgebruiker in Nederland
(één uur surfen per dag volgens de jongste KPN-definitie)
verbelt jaarlijks dik 600 gulden (als hij alleen in de daluren surft).
Bij Alta Vista is hij voor 130 gulden klaar. Evenals Alta Vista wil ook
World Online geld verdienen aan transacties en reclame. Maar deze
inkomstenbronnen zijn nu verhoudingsgewijs nog minimaal. Hoe groot is de
kans dat het aanbod van uiterst goedkoop, of zelfs geheel gratis,
Internet een cruciale peiler wordt weggeslagen onder het bedrijfsmodel
van World Online? Rood van Stratix ziet het zo'n vaart niet lopen.
Aanbieders van dubbel gratis Internet (geen Internetabonnement én
geen telefoonkosten) zouden nog veel meer verliezen voor lief moeten
nemen. In theorie zou KPN concurrerende Internetaanbieders met een
afbraaktarief de markt uit kunnen drukken. In de praktijk zal de
toezichthouder niet toestaan dat KPN enerzijds klanten lokt met lage
abonnementstarieven terwijl het andere kant stevige prijzen vraagt voor
het gebruik van zijn netwerk.
Wèl kan een vast abonnementstarief bij KPN World Online ertoe
dwingen zijn eigen telecomnet verder uit te breiden. WorldOnline hoeft
minder afdrachten te doen aan KPN naarmate het zijn surfende klanten
beter kan bedienen over zijn eigen netwerk. Die uitbreidingen van het
eigen telecomnet van WorldOnline staan inderdaad op stapel. De opbrengst
van de beursgang (tenminste 3,7 miljard gulden) wordt besteed aan
reclamecampagnes en de uitbouw van zijn infrastructuur, zo belooft
WorldOnline in zijn prospectus. Voor strategische acquisities zal het
bedrijf geen kasgeld willen uittrekken, maar betalen met zijn huizenhoog
gewaardeerde aandelen.
Gratis Internet of niet, het is dui delijk dat surfende Internetters
alleen voor World Online voorlopig onvoldoende geld in het laatje
brengen. Tegen een cent per minuut moet elke abonnee een kleine drie
jaar surfen (dag en nacht, non stop) om de maximale inschrijvingsprijs
van 43 euro terug te verdienen.