Een nieuw bakje Japanse zoutjes
Door onze redacteur MAARTEN SCHINKEL
ROTTERDAM, 5 FEBR. Hoe maak je
van duizend gulden een bijna half miljoen op papier in een paar maanden
tijd? Kan niet? In de virtuele wereld van het Internet kan alles. Als je
in de goede hoek zit, tenminste.
Begin april, zo wordt verwacht, gaat Internet-aanbieder World Online
naar de beurs. Daarmee wordt, zo lijkt nu het geval, in een schreeuwende
behoefte voorzien. De informatie- en telecommunicatiesector is het
succesnummer van de beurs. Vorig jaar was, zoals in bijgaande grafiek te
zien valt, deze sector verantwoordelijk voor de totale stijging van de
waarde van aandelen in de eurozone. Deze week zorgde KPN eigenhandig
voor de helft van de stijging van de AEX-index met 5 procent.
Binnen de ICT-sector zijn het de Internetbedrijven die de kroon spannen.
Bedrijven die al op de beurs staan zijn in koers geëxplodeerd. Het
Spaanse Terra Networks bijvoorbeeld is na zijn beursgang in november
gestegen van een beurswaarde van 7,8 miljard euro - dat was al veel -
naar 27,7 miljard euro.
De aandeelhouders van World Online kunnen schatrijk worden. Over de
beursgang is nog niets bekend, maar verwacht mag worden dat slechts een
klein deel van de aandelen, rond eenvijfde, daadwerkelijk wordt
genoteerd. Zo is het met de meeste Internetbedrijven gegaan tot nu toe,
en Deutsche Telekom heeft al gezegd dat de beursgang van Internetdochter
T-Online maar 10 procent van de aandelen zal betreffen. Het 'ontsluiten
van waarde' noemen zakenbankiers zo'n beursgang. Bewust creëren van
schaarste is het ook. Het doet soms denken aan de hoogtijdagen van de
Japanse bubble economy. Daar waren de waarderingen ook hoog, mede
omdat door het systeem van vaste kruislingse deelnemingen in het Japanse
bedrijfsleven het aantal daadwerkelijk verhandelbare aandelen soms maar
10 procent was.
Hoeveel wordt World Online waard? Over het bedrijf is nog niet zoveel
bekend. Het emissieprospectus moet daar straks meer duidelijkheid over
geven. Maar er is wel een slag naar te slaan.
Elke Internetgebruiker die bij Terra is aangesloten is volgens beleggers
een kleine 60.000 (zegge: zestigduizend) gulden waard. Per abonnee van
Freeserve, de beursgenoteerde Britse marktleider, wordt op dit moment
9.000 euro (20.000 gulden) neergeteld. T-Online, de Internetdochter van
Deutsche telekom die straks ook naar de beurs gaat, wordt geschat op een
marktwaarde van 40 miljard euro. Per abonnee is dat ruim 9.500 euro.
World Online heeft zo'n 1,2 miljoen abonnees, en wie de realisatie van
Freeserve en de schatting voor T-Online aanhoudt komt op ruim 10 miljard
euro aan marktwaarde als het aan de beurs genoteerd is. Dat is het
dubbele van eerdere schattingen. Hoe dat ooit valt terug te verdienen is
irrelevant. Het gros van de Internetbedrijven maakt geen cent winst, ze
kosten vooralsnog alleen maar geld. Terra verwacht de eerstvolgende drie
jaar in ieder geval geen winst te maken. Voor Freeserve, de Britse
marktleider, wordt positief resultaat uit bedrijfsuitoefening (dus
zonder afschrijvingen en rente) verwacht in 2003. Vandaar dat koers-
winstverhoudingen niet tellen bij het waarderen van de koers van een
Internetbedrijf. De koers moet uitgedrukt worden in de
bedrijfsinkomsten, de omzet, per aandeel. Een blik op Freeserve wijst
uit dat, volgens Salomon Smith Barney, de bedrijfinkomsten dit jaar
worden geschat op 17,4 miljoen pond. Op de beurs is Freeserve 7,7
miljard pond waard. Het aandeel Freeserve noteert dus 443 maal de
verwachte omzet. De omzet van Freeserve komt voor de helft uit
advertenties op de webpagina's, en dat aandeel van advertenties zal
volgens Salomon Smith Barney oplopen tot tweederde volgend jaar.
Nu staan er best wel wat advertenties op de webpagina's van World
Online, en een van de prominentste adverteerders is ABN Amro. ABN Amro
draagt dus flink bij aan de vitale advertentie-inkomsten van World
Online. En die advertentie-inkomsten bepalen, als voornaam deel van de
omzet, mede de beurswaardering die het Internetfonds straks krijgt.
Nu hoeft er bijna niet meer te worden geraden wie naast Goldman Sachs de
bank is die World Online naar de beurs brengt. Juist: ABN Amro. Elke
duizend gulden die de bank aan advertenties inbrengt is straks - als de
Freeserve-waardering wordt aangehouden - 443.000 gulden waard. Het zal
wel mogen, een bank die de waarde van een fonds dat zij naar de beurs
brengt beïnvloedt. Maar beleggers zullen wel benieuwd zijn hoeveel
de advertentie-uitgaven van ABN Amro vorig jaar uitmaakten van World
Onlines's inkomsten, en hoeveel dat het lopende jaar zal zijn.
De bank zal er, zo valt aan te nemen, wel op aandringen dat in het
emissieprospectus van World Online op te nemen. Want gezeur rond wat de
belangrijkste Nederlandse IPO van het jaar 2000 belooft te worden, kan
iedereen missen als kiespijn. Beleggers zijn misschien een beetje
ontoerekeningsvatbaar waar het de Internetsector betreft, maar gek zijn
ze niet. In een sector waar in korte tijd zo verschrikkelijk veel geld
is te verdienen is een wat minder gunstig mensbeeld de gezondste
grondhouding.