Dossier Kok / Van Aartsen

Nieuws

Wim Kok

Jozias van Aartsen

Buitenlands beleid

Documenten

Links

Van Aartsen dreigde op te stappen

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 11 OKT. Minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) heeft zaterdag bij premier Kok met aftreden gedreigd. Hij deed dat uit onvrede over Koks openlijke kritiek op zijn publieke pleidooi voor deelneming van de Joegoslavische oppositie aan een tweede ronde in de presidentsverkiezingen.

Dit hebben ingewijden vanmorgen bevestigd. Naar aanleiding van deze kwestie heeft VVD-leider Dijkstal premier Kok van "oncollegiaal" gedrag beticht. "Je valt geen collega's in het openbaar af", zei hij vanmorgen. Dijkstal vindt dat Kok in het openbaar zijn excuus moet maken aan Van Aartsen. De bewindsman zelf wilde vanmorgen niet reageren op een artikel in De Telegraaf van vandaag over zijn voornemen af te treden. Kok daarentegen verklaarde vanochtend dat Van Aartsen en hij afgelopen zaterdag "natuurlijk" contact hadden gehad. "We hebben besproken wat er te bespreken viel", aldus Kok. "Het boek is nu gesloten wat mij betreft." Een woordvoerder van de premier bevestigde dat staatssecretaris Benschop (Europese Zaken) een bemiddelende rol heeft gespeeld om het conflict bij te leggen. Daardoor en na adviezen uit de VVD-top om aan te blijven had de minister uiteindelijk zijn dreigement ingetrokken.

Dijkstal werd zaterdagochtend gebeld door een woedende Van Aartsen, zo zei de VVD-leider vanochtend. "Ik heb hem (Van Aartsen, red.) gelijk gegeven. Ik was ook verbaasd. Toen ik Kok vrijdag zag op televisie, dacht ik: "Wat zegt die man nu?" Dijkstal vindt dat Kok eigenlijk in het openbaar zijn excuses zou moeten maken tegenover Van Aartsen, maar erkent "dat dat lastig is". Het CDA-Kamerlid Verhagen heeft inmiddels aangekondigd dat hij mondelinge vragen zal stellen over de zaak.

Van Aartsen voelde zich zeer gegriefd door de kritiek van de premier. Die had vrijdag op zijn wekelijkse persconferentie na de ministerraad gezegd dat het " waarschijnlijk beter was geweest" als de minister van Buitenlandse Zaken zich dinsdag had onthouden van een openlijk pleidooi tot de Joegoslavische oppositie om toch deel te nemen aan een tweede verkiezingsronde. Kok zei dat de oproep elders tot "misverstanden" aanleiding had kunnen geven. Feit is dat Van Aartsen de enige EU- minister was die openlijk zo'n oproep deed en dat Milosevic-gezinde Joegoslavische media er vrijwel direct veel aandacht aan schonken. De Joegoslavische oppositie had bovendien al het standpunt ingenomen dat zij winnaar van de eerste verkiezingsronde was en daarom sprak zij zich nadrukkelijk uit tegen zo'n tweede ronde. Kok noemde Van Aartsen vrijdag overigens een "goede minister" en maakte ook duidelijk dat hij diens gedachtengang op zichzelf had gedeeld. De premier doelde daarmee op Van Aartsens vrees voor een bloedbad in Joegoslavië.