De Tweede Kamer nam gisteren minister Van Aartsen zijn uitlatingen over Servië kwalijk.

Door onze diplomatiek redacteur

DEN HAAG, 6 OKT. De Tweede Kamer heeft minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) gisteren berispt wegens zijn oproep tot de Joegoslavische oppositie om ondanks haar bezwaren komende zondag toch deel te nemen aan de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. Het Kamerlid Vos (GroenLinks) noemde Van Aartsens "verwarrende" oproep "dom, arrogant en met nulkommanul gevoel voor timing en de politieke realiteit in Servië".

Ook de regeringsfracties van PvdA en D66 waren kritisch over het feit dat de minister als enige in de Europese Unie zo'n openlijke oproep had gericht tot de oppositionele presidentskandidaat Kostunica. Ook zij vonden dat Van Aartsen daarmee de eenheid van de EU en de strategie van de Joegoslavische oppositie had geschaad. Valk (PvdA) noemde Van Aartsens oproep "prematuur", Hoekema (D66) gebruikte de woorden "niet verstandig en niet gelukkig". Maar PvdA en D66 wilden Van Aartsen "niet op de pijnbank leggen", zoals Hoekema het zei, en weigerden een oppositiemotie te steunen waarin GroenLinks, het CDA en het GPV hem vroegen zijn oproep officieel in te trekken, wat de minister bleef weigeren. Die motie werd dan ook verworpen. De VVD-fractie had geen behoefte gehad aan het debat, dat woordvoerder Blaauw typeerde als " bizar gesteggel over een klein-Hollandse motie terwijl honderdduizenden in Joegoslavië betogen om Milosevic weg te krijgen".

Van Aartsen had de Tweede Kamer bezworen dat de Nederlandse regering achter de Joegoslavische oppositie stond en staat. Hij had, tot het Constitutionele Hof in Belgrado gisteren de eerste verkiezingsronde nietig verklaarde, de vrees gehad dat Milosevic de tweede ronde zou winnen en zijn presidentschap verlengd zou zien als de oppositie daaraan niet zou meedoen. Van Aartsen erkende dat hij met zijn oproep binnen de verdeelde EU aan "nationale politiek" gedaan had. De bedoeling daarvan was om een "dreigend bloedvergieten" te voorkomen. De minister zei overtuigd te zijn geweest dat Kostunica de tweede verkiezingsronde zou hebben gewonnen.

Voor de televisie zei Van Aartsen gisteravond te hopen dat de machtsovername in Joegoslavië zonder bloedvergieten zal verlopen, "net als ooit in Roemenië". Onder president Kostunica mag Joegoslavië rekenen op snelle beëindiging van alle economische sancties van de EU, zei Van Aartsen.