De Tour schudt op haar grondvesten. De Franse justitie voert een guerilla tegen de wielrenners en de begeleiders. Het uitgedunde peloton is nog nooit zo eensgezind naar het laatste finishdoek gereden. Maar Parijs is nog ver.

Door onze redacteur JAAP BLOEMBERGEN

AIX-LES-BAINS, 30 JULI. De rechtvaardige handelingen van de Franse justitie zijn niet langer relevant. Dat onderzoeksrechter Patrick Keil uit Lille de dopingaffaire bij Festina met succes heeft aangepakt, is compleet naar de achtergrond verdrongen. De manier waarop zijn collega Odille Madrolle uit Reims de renners en de begeleiders van TVM heeft behandeld, getuigt van weinig subtiliteit. Ongeacht of er iemand schuldig wordt bevonden aan de vondst van ongeveer honderd ampullen met EPO.

De stakingsactie in de Savoie was een historische daad. Nog nooit zijn drie ploegen op één dag uit de Tour gestapt, zoals Once, Banesto en Riso Scotti gisteren. Toch moet hierbij een kanttekening geplaatst worden. De vertrokken ploegen hadden weinig sportieve belangen in de slotfase van de Tour. Ze reden al een beetje voor spek en bonen mee. Het uitvallen van Once viel bovendien samen met een inval in het rennerskwartier van de Spaanse ploeg. Once en Banesto hebben inmiddels steun gevraagd bij de Spaanse ambassade in Parijs. Men wil een soortgelijke behandeling als bij TVM voorkomen.

Voor de organisatie van de Tour zijn er voorlopig genoeg redenen om in koers te blijven. Niet alleen in sportief, maar ook in commercieel opzicht. De Tourdirectie heeft miljoenencontracten afgesloten met start- en finishplaatsen. De vier hoofdsponsoren zullen de geldbuidel eerder intrekken, als directeur Jean-Marie Leblanc vandaag of morgen de handdoek in de ring gooit. En het publiek zal een dergelijk besluit als een laffe daad beschouwen. The games must go on.

Voor de hooggeklasseerde renners ligt een voortijdig vertrek evenmin voor de hand. Michael Boogerd van Rabobank wilde graag solidair zijn met zijn collega's van TVM, maar zijn hoge klassering in het algemeen klassement wenste hij niet in de waagschaal te leggen. Om dezelfde reden zal de Italiaan Marco Pantani niet snel van zijn fiets stappen. Hij kan de Tour winnen en zo'n kans krijgt hij misschien wel nooit meer. Wat overigens niet wil zeggen dat Boogerd en Pantani geen realiteitszin tonen. ,,De Tour heeft een flinke knauw gehad'', zei Boogerd gisteren. ,,De Tour staat aan de rand van de afgrond'', zei Pantani.

De telegenieke beelden van protesterende renners en gesticulerende officials waren niet uniek. Maar de aard van de discussie is nog nooit zo fel geweest. Het peloton voelt zich vogelvrij verklaard. De renners durven niet eens meer een aspirientje te slikken, uit angst dat de Franse rechercheurs hen meenemen naar een willekeurig politiebureau. De ploegleiders leven op een tijdbom. Ze kunnen elk moment ondervraagd en verantwoordelijk gesteld worden voor dubieuze medische handelingen. Of er werkelijk doping in het spel is - de hoofdvraag van drie weken geleden - doet zo langzamerhand niet meer ter zake.

De agressieve wijze van ondervraging lijkt een averechts effect op te leveren. In plaats van bijval krijgen de rechercheurs steeds meer kritiek voor hun optreden. ,,Het is net een razzia'', sprak een oudere man tijdens het bliksembezoek van de politie aan het hotel van TVM. Het is een ironisch gegeven dat de publieke opinie de kant kiest van de omstreden partij. De renners van TVM kregen gisteren een ovationeel applaus van de Franse wielerfans.

Er is lang aan getwijfeld, maar solidariteit bestaat nog in de wielersport. De renners van TVM kwamen gisteravond met betraande ogen over de finishlijn. Ze hadden veel steun gehad aan de langzaam-aan-actie van de andere ploegen. Een etmaal na de mensonterende behandeling in Albertville, hadden de zes coureurs van TVM weer een flauwe glimlach op het gezicht. Ze wisten zich gesteund door een belangrijke meerderheid in de karavaan. ,,Dit was een dag van bezinning'', zei kopman Jeroen Blijlevens van TVM.

Van de 189 gestarte deelnemers waren er vanochtend nog 103 over. Als de Franse justitie de komende dagen een soortgelijk schrikbewind voert als de afgelopen dagen, zal het zondag behoorlijk stil worden op de Champs-Elysées. Gisteravond gonsde het nog van de geruchten. Wordt Parijs gehaald of niet? Vanmorgen was één ding bijna zeker: de Tour haalt Neuchâtel, de finishplaats van de achttiende etappe.