De tl-tapes zijn bandopnamen die werden gemaakt van een gecombineerde vergadering van de Vaste Kamercommissies van Financiën en Economische Zaken op 23 juni 1994. De Kamer sprak zich toen achter gesloten deuren nagenoeg unaniem uit vòòr de toepassing van de technolease bij Fokker, de fiscale constructie waar inmiddels zoveel aarzeling over bestaat.

De Algemene Rekenkamer oordeelde vorig jaar dat de constructie onverantwoord duur is. Tegen een eenmalige overdracht aan Fokker van 411 miljoen gulden stond een geprognostiseerd fiscaal voordeel voor de Rabobank van 770 miljoen gulden over tien jaar. Ambtelijke berekeningen waarin dat laatste cijfer werd genoemd waren volgens ,,de overtuiging'' van de Rekenkamer niet aan het parlement voorgelegd. Hard kon de Rekenkamer dat niet maken: de bandopnamen van de betreffende vergadering bleken gewist.

De rest van de geschiedenis is een whodunnit. NRC Handelsblad legde zondagavond de vraag naar het wissen van de bandopnamen van 23 juni 1994 voor aan het Tweede-Kamerlid Henk Vos (PvdA), voorzitter van de Kamercommissie Economische Zaken. ,,De griffier van de commissie heeft de banden gewist en die handelde in mijn opdracht'', meldde Vos zonder enige aarzeling door de telefoon. Hij had namelijk niet op eigen houtje gehandeld, voegde hij eraan toe. Alle banden ouder dan twee jaar werden automatisch gewist, legde hij uit. Bovendien had hij de zaak voorgelegd aan Kamervoorzitter Deetman en was ook de Kamercommissie EZ februari vorig jaar met de vernietiging akkoord gegaan.

Enige verificaties leverden een genuanceerder beeld op. Kamervoorzitter Deetman was er volledig mee akkoord gegaan dat de banden niet werden overgedragen aan de Rekenkamer, maar niet met de vernietiging ervan: ,,Daarvoor is de commissie EZ verantwoordelijk.'' Op het moment van wissen lag er een verzoek van de commissie Rijksuitgaven aan het presidium waarin werd gevraagd de Rekenkamer de banden alsnog te verstrekken. Leden van de commissie EZ, zoals De Jong (CDA) en Van Dijke (RPF) wisten zich niets van het besluit tot vernietiging van de banden te herinneren. Voûte-Droste (VVD) weer wèl, meldde deze krant dinsdag.

En dan waren er de procedures. Als banden na twee jaar automatisch worden gewist, moest ze er nog zijn: nu de betreffende vergadering op 23 juni 1994 plaatsvond en de vernietiging van de tl-tapes begin februari 1996, was de procedurele termijn nog niet verstreken. Het zat echter anders, zei woordvoerder Henk Mulders van de Tweede Kamer met kordate stem dinsdagavond in Den Haag Vandaag. Als van een vergadering geen verslag wordt gemaakt - zoals van de gewraakte vergadering - ,,worden ze (de banden, red.) gelijk na afloop van de vergadering vernietigd'', zei Mulders. Zijn uitspraken bleken niet te kloppen, moest Mulders laat op de avond beamen. De ,,betrokken banden zijn wel degelijk twee jaar bewaard'', aldus Mulders, nog altijd dinsdagavond.

In diezelfde uitzending kreeg Vos de vraag voorgelegd of hij ,,persoonlijk opdracht'' had gegeven de banden te wissen. ,,Ik niet'', was het antwoord.

Vanochtend bracht enig archiefonderzoek nadere feiten aan het licht. Het Financieel-Economisch Magazine (FEM) bleek Vos dezelfde vraag al te hebben voorgelegd voor zijn editie van 18 januari. Ook een verslaggever van dat periodiek had te horen gekregen dat de banden ,,routineus'' waren gewist maar kreeg desgevraagd van Vos een ander antwoord: ,,Ik heb die geluidsbanden laten wissen. De Rekenkamer had helemaal geen recht op die banden.'' En de Haagsche Courant bleek in zijn editie van afgelopen maandag een zelfde bevestiging van Vos te hebben gekregen, met nu weer de toevoeging dat het om een normale procedurele daad ging.

Inmiddels zat het presidium van de Tweede Kamer ook niet stil. Over de fax vanochtend kwam het persbericht dat het bij de februari vorig jaar gewiste banden in het geheel niet om de tl-tapes is gegaan. ,,Het betreft gesprekken uit de periode 1987-1992'' van de Kamercommissie EZ met betrokkenen uit het Fokker-dossier, aldus het bericht. Die kennis ontleent het presidium aan de toenmalig griffier van de EZ, J. de Vries. Ter toelichting meldt de Kamer dat de vergadering van 23 juni 1994 formeel van de Kamercommissie Financiën was. Dat levert volgens woordoerder Mulders de garantie op dat Vos de banden niet gewist kàn hebben: hij was geen voorzitter van die commissie, hoewel de griffier van de commissie EZ aanzat bij de vergadering. Of hij een band liet meelopen is onduidelijk. Vos, zondag: ,,Hoe kan de Rekenkamer nou weten wat er die banden stond? Ze waren toch geheim?''

NRC Handelsblad, 6 februari 1997