Rapport over Srebrenica; 'Defensie werkte naar behoren mee'
Door onze diplomatiek redacteur
DEN HAAG, 29 SEPT. Defensie heeft geen informatie achtergehouden
over de val van Srebrenica in juli 1995 of over de nasleep daarvan. In
het algemeen heeft het ministerie naar behoren meegewerkt aan
informatiewinning en onderzoeken naar de val van de moslim-enclave en de
rol van Dutchbat.
Dit schrijft de onderzoekcommissie-Van Kemenade in haar
eindrapport. Maar “er kleven, achteraf gezien, wel vele tekortkomingen
en onzorgvuldigheden aan het informatieproces, die mede moeten worden
gezien in het licht van de toenmalige omstandigheden”.
Minister De Grave (Defensie), die Van Kemenade op 13 augustus de
opdracht gaf na te gaan of de defensie-organisatie loyaal had meegewerkt
aan het verzamelen en verstrekken van informatie, reageerde gisteren
opgelucht op de positieve eindconclusie (“geen doofpot”). “Een
minister kan alleen goed functioneren als de informatievoorziening
volledig en correct is, alleen dan kan hij volledig politieke
verantwoordelijkheid dragen.”
Van Kemenade, commissaris van de koningin in Noord-Holland, constateert
wél dat de interne informatiestroom over de val van Srebrenica
binnen Defensie, en de voorlichting naar media en burgers, sinds juli
1995 “vaak warrig, gebrekkig, verbrokkeld, te laat en krampachtig is
geweest”. Ook constateert hij dat er in het zogenoemde
debriefingsrapport van oktober 1995, en ook in latere onderzoeken,
onvoldoende aandacht was voor mogelijk wangedrag van Nederlandse
militairen. Voorts kritiseert hij: 1) een gebrekkige betrokkenheid van
het OM te Arnhem en een te lakse houding van dit OM zelf; 2) het niet
altijd tijdig inlichten van de politieke leiding (destijds minister
Voorhoeve); 3) een niet voldoende doordachte opzet van de
Debriefingsoperatie, onder meer door een “verwarrende dubbelrol” van
de marechaussee, die tegelijkertijd Dutchbatters hun verhaal moest laten
doen en eventueel strafbare feiten als oorlogsmisdaden moest opsporen.
Van Kemenade benadrukt wel dat de toenmalige tijdsdruk en de stemming
rondom Srebrenica niet mogen worden vergeten en dat zijn kritiek nu
daarom ook “wijsheid achteraf” is.
De Grave heeft beloofd de informatievoorziening en communicatiestroom
binnen Defensie aan te pakken. De CDA-fractie blijft voor een
parlementair onderzoek, zij het een enquête door de Eerste Kamer
gezien de betrokkenheid van de Tweede Kamer. PvdA en D66 hebben zich nog
niet op een onderzoek vastgelegd. De VVD blijft een enquête of een
ander parlementair onderzoek afwijzen.