Door KESTER FRERIKS
TERSCHELLING, 18 JUNI. Kilometers leegte van zand en duinen, wolkengevaarten daarboven, strekt zich uit, de Noordsvaarder op West-Terschelling. Ineens staat daar een tribune, weer een schouwburg in het niets met als dak de hemel en de ornamentiek van sterren.

Elk kind kent het zandmannetje, dat slaap in de ogen strooit. Op Oerol maakten The Lunatics, vrij vertaald als de maanzieken, de getikten, een bizarre sprookjesvertelling over Klaas Vaak.

WWW.Sandman.Nl heet het, ofwel Wee Wilie Winkie, de Engelse schenker van de slaap.

The Lunatics werken al vanouds met de elementen. In een maanlandschap staan antenneschotels te luisteren naar het wilde geruis van de wind en ze geven dat versterkt weer. Midden op het toneel prijkt een reusachtige zandloper, hier sijpelt de tijd weg. Zand is de inspiratie voor elke scène. Drie kobolds, gebocheld door het sjouwen met zandzakken voor de vermoeide kinderen, draven en rennen tussen tien uur en middernacht om de zoete troost van slaap rond te brengen. Bij aarde en lucht voegen zich water en vuur. Op verschillende plekken sist een waterfontein de hoogte in, een gaskraan gaat open en daar is vuur. In een verstilde scène blaast een van het drietal een volmaakt gave, ronde glasbol.

Het theater van The Lunatics is clownesk en opwindend. De acteurs schrikken niet terug voor slapstick, zoiets verwacht je eerder in een kleine ruimte waar de timing beheerst kan worden. Ook temidden van windvlagen laat de precisie van het acteren op de seconde hen niet in de steek. Vanaf dit eiland vertrokken in vroeger eeuwen de walvisvaarders naar de poolstreken.

De jonge actrice Simone de Jong uit Amsterdam brengt in het dorp Midsland de voorstelling IJstijd. Haar enscenering komt tot stand met pure eenvoud, als een stuk kleed of zeil op de vloer. Wat rekwisieten - en er is theater. In de jaren zestig definieerde de Engelse regisseur Peter Brook theater als 'lege ruimte', empty space. Zet een acteur neer op een stoel en geef hem of haar een afgebakende speelplek. Meer is niet nodig. In deze uitgeloogde vorm brengt Simone de Jong IJstijd over de wereld van eskimo's en visvangers. Een harpoen is niet meer dan een rond stuk hout, een vis is gerust van karton, koude is ook een auditieve ervaring. Een sneeuwjacht komt onzichtbaar uit luidsprekers, wij ondergaan de kilte en het ongenaakbare van het noordelijke land als striemende geluiden.

Het is goed te beseffen dat het Oerol Festival ver terug gaat. Bij een gezelschap als The Lunatics naar de slapstick, zelfs Laurel and Hardy dienen zich aan; IJstijd grijpt terug op het theater van de armoede van Grotowski en Brook. Aan de wieg van het straattoneel op de hoeken en pleinen van de dorpen stond de achttiende eeuwse Italiaanse commedia dell'arte.

Oerol Festival, t/m 20/6. Inlichtingen internetsite www.nrc.nl.