Roep om opsplitsing van Microsoft wordt
luider
Borland, Wordperfect, Lotus - wie kent ze
nog?
De 'slachtoffers' en
concurrenten van Microsoft hebben lang moeten wachten op gerechtigheid.
Sommige bedrijven zijn inmiddels naar de achtergrond verdwenen, andere
beleefden gisteren hun finest hour.
Door onze correspondent LUCAS LIGTENBERG
NEW YORK, 4 APRIL. Sommige concurrenten van softwaremaker Microsoft
hebben negen jaar gewacht op gerechtigheid. Met uitspraak gisteren van
rechter Thomas Penfield Jackson is het eindelijk zo ver.
Althans, voor de bedrijven die nog niet ten gronde zijn gericht door
Microsoft. Lotus, Borland, WordPerfect - wie kent ze nog? Deze
bedrijven klaagden indertijd steen en been over Microsoft, maar voor
hen komt de uitspraak eigenlijk te laat.
Microsoft werd in het eerste stadium van het proces, begin jaren
negentig, voorzichtig aangepakt door toezichthouder FTC (Federal Trade
Commission). Na drie jaar getreuzel nam het ministerie van Justitie de
zaak over. Weer een jaar later, in 1995, besloot het toenmalige hoofd
van de mededingingsdivisie van Justitie het op een akkoord te gooien.
Tot op het laatst werd er stevig onderhandeld en sleepte Microsoft er
nog allerlei concessies uit.
Zo behield Microsoft het recht om in nieuwe versies van zijn omstreden
besturingsprogramma Windows nieuwe onderdelen te integreren. "Als wij
een broodje ham aan Windows willen toevoegen mag dat", aldus een
Microsoft-werknemer twee jaar geleden.
Maar in de ogen van de concurrenten veranderde er weinig. Bij Justitie
bleven klachten binnenkomen. Het akkoord uit 1995 bleek bij nader
inzien weinig voor te stellen zonder goede controle op de naleving
ervan. In 1997 begon Justitie daarom een rechtszaak tegen Microsoft
wegens schending van het akkoord uit 1995.
Microsoft, zo meende Justitie, zou zijn browser voor Internet, Internet
Explorer, op ongeoorloofde wijze hebben gebundeld aan Windows. Microsoft
won die zaak, maar Justitie liep intussen warm voor iets groters: een
mededingingszaak. Die werd na lange onderhandelingen die op niets
uitliepen, aangespannen in mei 1998.
Justitie huurde de beste advocaat van het land in: David Boies. Als de
uitspraak van gisteren een werkelijke ommekeer blijkt in het bestaan van
Microsoft moet daar de naam van Boies aan worden verbonden. Zonder hem
was het anders gelopen.
Concurrenten en 'slachtoffers' van Microsoft stonden gisteren meteen
klaar om hun zegje te doen. De Computer & Communications Industry
Association (CCIA) pleit voor het opdelen van Microsoft in
verschillende bedrijven. "De schuldigverklaring vandaag laat er geen
twijfel over bestaan dat de enige passende remedie in deze zaak
structureel moet zijn", aldus een verklaring van de CCIA. "Alleen met
een structurele remedie kan effectief worden bereikt wat de wet
verlangt - het monopolie beëindigen en de concurrentie herstellen
op de markt voor technologie."
De Software Information Industry Association (SIIA), waarvan Microsoft
tot voor kort lid was, is iets vriendelijker in zijn oordeel. "Na deze
schuldigverklaring moet de wet zorgvuldig worden toegepast om dit
monopolie te beëindigen, evenals de schade aan de consument en de
industrie", aldus Ken Wasch van de SIIA. "Dat houdt in dat er een
krachtige, effectieve maatregel moet komen die de concurrentie herstelt
en innovatieve ontwikkelingen bevordert."
Op de uitspraak van de rechter volgde een scherpe koersreactie. Bill
Gates, oprichter van Microsoft, verliest niet alleen het 'proces van de
eeuw', maar zag gisteren ook zijn persoonlijk fortuin in een dag met 16
miljard dollar slinken.Voor anderen was het een glorievolle dag. Sun
Microsystems zag zijn aandeel dalen tijdens de beursuren maar in de
nahandel klom het fonds weer flink omhoog. Bestuursvoorzitter Scott
McNealy is sinds jaar en dag een van de meest uitgesproken vijanden van
Microsoft en hij richt zijn stekelige opmerkingen over het bedrijf
meestal op Bill Gates zelf.
"De uitspraak van vandaag bevestigt wat bijna iedereen in de wereld weet
- Microsoft is een monopolist die illegaal heeft gehandeld", aldus
McNealy. McNealy vindt dat de toepassingen voor Windows (zoals het
tekstverwerkingsprogramma Word) moeten worden gescheiden van het
besturingssysteem zelf. Ook het besturingssysteem zelf moet in
drieën worden gedeeld.
Sun vindt bovendien dat Microsoft moet worden gedwongen zijn prijzen te
publiceren. Het zou Microsoft ook moeten worden verboden om anderen
ertoe te dwingen exclusieve contracten met het bedrijf te sluiten.