Dossier Microsoft

Nieuws

Proces

Achtergrond

Links

Bill Gates maakt bij Microsoft plaats voor Steve Ballmer. Maar hij blijft bij zijn bedrijf als adviseur en president-commissaris.

Door onze redacteur MICHIEL VAN NIEUWSTADT

ROTTERDAM, 14 JAN. Bill Gates keert terug naar de garage. Met deze spottende constatering begroetten concurrenten gisteren het vertrek van de oprichter en bestuursvoorzitter van het machtigste softwarebedrijf ter wereld. In zijn nieuwe rol als 'hoofd software-ontwerp' kan Gates weer achter de computer kruipen en zich uitleven in de programmeerproblemen die hem als tiener intrigeerden. "Een technologisch genie", noemde de Amerikaanse president Clinton Bill Gates gisteren dan ook. De typering verbaast. Meer dan als computernerd heeft Bill Gates zich in de afgelopen 25 jaar bewezen als zakenman. De gesjeesde Harvardstudent bouwde een imperium op dat op de beurs omgerekend meer dan een biljoen gulden waard is. Beleggers waarderen de ijzersterke greep die Microsoft via zijn software heeft op pc-gebruikers overal in de wereld.

Gates (44) had in het afgelopen anderhalf jaar zijn operationele taken al overgedragen aan zijn opvolger Steve Ballmer (43). Toch komt de timing van zijn vertrek als een verrassing. Gates kiest voor een teruggetrokken rol als president-commissaris aan de vooravond van de lancering van Windows 2000. Met dit nieuwe besturingssysteem, dat volgende maand wordt uitgebracht wil Microsoft zowel de zakelijke als de consumentenmarkt veroveren. Is het Gates' eer te na om aan te blijven nu zijn bedrijf ten onder gaat? Deze speculatieve verklaring voor zijn vertrek dringt zich op. Gisteren immers meldden Amerikaanse media dat het ministerie van Justitie van plan is in het strafproces tegen Microsoft te kiezen voor de zwaarst mogelijke maatregel: opsplitsing van het bedrijf. De onverzettelijke houding van Microsoft is echter onveranderd. "Ik denk dat het roekeloos en onverantwoord zou zijn als wie dan ook zou proberen dit bedrijf op te splitsen", zei Steve Ballmer gisteren op een persconferentie. In de strijd tegen Justitie kan Microsoft zijn boegbeeld missen als kiespijn. Gates heeft het imago opgebouwd van een nietsontziende zakenman die tegenstanders uit de weg ruimt. In het strafproces was Gates de finesses van cruciale zakelijke beslissingen uit het verleden vergeten waardoor hij een leugenachtige indruk maakte.

Maar Microsoft kampt met meer en misschien wel ernstiger bedreigingen dan de Amerikaanse overheid. Bill Gates herhaalde gisteren het centrale uitgangspunt in Microsofts strategie. De software en toepassingen die het bedrijf ontwikkelt moeten niet alleen draaien op conventionele pc's, maar ook op zaktelefoons, handpalmcomputers, televisies of zelfs ijskasten. Tot heden heeft deze aanpak Microsoft weinig opgeleverd. Een uitgeklede versie van Windows voor zakcomputers legt het af tegen de besturingsystemen van een gespecialiseerd bedrijf als Palm. Toonaangevende producenten van zaktelefoons hebben bovendien de handen ineengeslagen en ontwikkelen in het consortium Symbian een besturingssysteem voor zaktelefoons met een aansluiting op Internet. Microsofts kracht is dat het niet alleen software wil maken voor het palet aan apparaatjes dat straks wordt aangesloten op Internet. Het softwarebedrijf wil ook een sterke positie aan de andere kant van de markt, die van de bedrijven.

Leveranciers van informatie en diensten hebben zware computers en soepel draaiende software nodig om Internetgebruikers van dienst te zijn die hun websites bezoeken.

Evenals op de markt voor Internetapparaatjes ontmoet Microsoft hier felle concurrentie. Specialisten als IBM, Sun en Oracle hebben bewezen dat zij sterk zijn in de ontwikkeling van software en computers die grote aantallen gebruikers tegelijkertijd bedienen. Dergelijke systemen moeten in 99,999 procent van de gevallen werken en zich snel kunnen aanpassen als zich plots drommen gebruikers melden. Een gevaarlijke concurrent op dit terrein is Linux, aanbieder van gratis besturingssystemen.

De opmars van gratis software is ook een bedreiging voor Microsoft Office, een pakket van kantoorsoftware en een belangrijke winstmaker van Microsoft. Analisten voorzien dat Internetgebruikers toepassingen zoals een boekhoudprogramma of tekstverwerker voortaan via Internet zullen gebruiken. Ballmer heeft intussen duidelijk gemaakt dat ook Microsoft software via Internet wil aanbieden. Het is echter de vraag of gebruikers daarvoor willen betalen. Intussen ziet Microsoft zich geconfronteerd met nieuwe bedrijven als AOL Time Warner, het product van een deze week aangekondigde overname. De nieuwe combinatie wil Microsoft naar de kroon steken op twee terreinen waar ook Microsoft zwaar heeft ingezet: de tv en de ontwikkeling van mediavulling (content) die via Internet verstrekt kan worden.

Meer dan nog een briljante programmeur heeft Microsoft iemand nodig die nadenkt over bedreigingen.

De nieuwe rol die Gates is toebedeeld kan nog van pas komen. Als het tot een splitsing mocht komen kan de oprichter betrokken blijven bij alle Microsoftspruiten die ontstaan. In tegenstelling tot een bestuursvoorzitter kan een president-commissaris zijn aandacht verdelen over meerdere bedrijven.