Thatcher: gevoel van droefheid maar geen spijt
van Hongkong
Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 30 JUNI. De Britse oud-premier
Margaret Thatcher ondergaat de overdracht van Hongkong aan China vandaag
met een gevoel van droefheid. Maar zij heeft geen spijt van de
handtekening die zij in december 1984 plaatste onder Chinees-Britse
Gezamenlijke Verklaring inzake de toekomst van Hongkong.
In een artikel in de Amerikaanse Wall Street Journal schrijft zij dat
onafhankelijkheid voor de Britse kroonkolonie geen optie was, evenmin
als voortzetting van het Britse bewind. ,,De Chinezen hadden duidelijk
gemaakt dat zij in 1997 de controle over Hongkong zouden hernemen (..)
Ze hadden zelfs gezegd dat zij de macht zouden overnemen met geweld, als
dat noodzakelijk zou zijn.''
Bovendien, aldus Thatcher, wenste de zakenwereld in Hongkong dat er
vroegtijdig overeenstemming met China zou komen over de toekomst van
Hongkong om het zo belangrijke vertrouwen in het gebied te schragen.
,,Succesvolle diplomatie vereist zowel een realistische inschatting van
de mogelijkheden als een doelgerichte vastbeslotenheid om de eigen
voordelen te maximaliseren'', schrijft de Britse Conservatieve
oud-premier. ,,Beoordeeld naar deze criteria waren onze onderhandelingen
volgens mij succesvol.''
Thatcher erkent dat het naïef zou zijn ervan uit te gaan dat
beloften zullen worden nagekomen omdat ze op papier staan. Ze geeft toe
dat de Chinese leiders, ,,die zo weinig respect hebben voor de
fundamentele vrijheden van hun eigen dissidenten'', niet erg veel op
hebben met het liberale klimaat in Hongkong. Maar de Chinese regering
heeft er een zeer sterk praktisch belang bij om te garanderen dat
Hongkong succesvol blijft: het gebied is immers de op zes na grootste
handelsentiteit ter wereld, het op vier na grootste bankcentrum, de
drukste containerhaven en bovendien verantwoordelijk voor ongeveer 60
procent van alle externe investeringen in China. ,,Ik geloof dat de
regering van China de economische voordelen begrijpt die Hongkong
meebrengt.''
Maar Thatcher is er minder zeker van dat de Chinese leiders begrijpen
aan welke politieke voorwaarden moet worden voldaan om die situatie te
continueren. Met name acht ze de aangekondigde ontmanteling van de
gekozen Wetgevende raad ,,bijzonder kortzichtig'' ,,China zal
voorzichtig te werk moeten gaan, met respect voor de opinies en
gevoelens voor de lokale bevolking wil het een succes maken van de
formule 'Een land, twee systemen'.''
(NRC Handelsblad / Buitenland 30 juni 1997)