Door onze correspondent

WASHINGTON, 10 SEPT. De Amerikaanse onafhankelijke aanklager Kenneth Starr heeft zijn rapport over president Clinton en de Lewinsky-affaire gisteren naar het Congres gestuurd. In het rapport betoogt Starr dat de president zich schuldig heeft gemaakt aan misdrijven die mogelijk afzetting rechtvaardigen.

Onafhankelijk aanklager Kenneth Starr stuurde gisteren zijn eindrapport over de affaire-Lewinsky naar het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. De 36 dozen met het rapport, transcripties en bewijsmateriaal werden in een zwaarbewaakte kamer van het Capitool opgeslagen.
(Foto AP)

Sinds het Watergate-schandaal, dat in 1974 leidde tot het aftreden van de toenmalige president Nixon, is de positie van een Amerikaanse president niet meer zo bedreigd geweest. Op basis van het rapport van Starr zal de commissie van Justitie van het Huis van Afgevaardigden besluiten of er voldoende aanleiding is voor impeachment van de president.

Clintons advocaat, David Kendall, waarschuwde in een korte verklaring dat het rapport slechts aantijgingen bevat. Ook zei hij dat er geen basis voor impeachment is. Maar het Witte Huis heeft nog geen inzage gehad in het rapport. Een verzoek van Kendall om het eerder dan het Congres te mogen inzien, wees Starr van de hand.

Tijdens een spreekbeurt voor partijgenoten in Orlando vroeg Clinton gisteren om vergiffenis en hij verontschuldigde zich opnieuw. Hij beloofde het vertrouwen van het volk te zullen terugwinnen. ,,Ik ben tekort geschoten tegenover u. Ik ben tekort geschoten tegenover mijn gezin. Ik ben tekortgeschoten tegenover dit land. Maar ik probeer het recht te zetten. Ik ben vastbesloten iets dergelijks nooit meer te laten gebeuren. Ik ben vastbesloten het vertrouwen van het volk terug te winnen.''

Eerder op de dag had hij in een besloten en emotionele bijeenkomst met Democratische leden van het Huis van Afgevaardigden ook berouw getoond over zijn gedrag in de kwestie. Na afloop van de bijeenkomst verklaarde een deelnemer dat alle aanwezigen de president hadden vergeven.

Maar andere vooraanstaande Democraten blijven zich van Clinton distantiëren. De nestor van de Democraten in de Senaat, Robert Byrd uit West-Virginia, zei dat Clintons gedrag de waarden ondergraaft die ouders hun kinderen proberen bij te brengen. Byrd maakte een vergelijking met ,,een eerdere tragedie''. ,,Veel van de fouten die president Nixon maakte, worden nu opnieuw gemaakt - vertragen, vertragen, vertragen en de tegenaanval inzetten. En het werkte toen ook niet.''

Vandaag spreekt Clinton met zijn kabinet over de kwestie, voor het eerst sinds hij zijn ministers in januari verzekerde dat er geen sprake was van een verhouding met Lewinsky. Vorige maand erkende hij in een televisietoespraak dat hij tóch een verhouding had gehad. Vandaag zal Clinton ook Democraten uit de Senaat ontvangen, als onderdeel van zijn pogingen om het afbrokkelen van zijn politieke steun tot staan te brengen.

Clinton vraagt om begrip en vergiffenis

In een donkerblauw busje werden gisteren 36 kartonnen dozen bij het Congres afgeleverd, waarin in tweevoud het langverwachte rapport van Starr zat met bijbehorend bewijsmateriaal en verslagen van verhoren. Het rapport is 445 pagina's lang, en bevat een introductie, een tijdpad van gebeurtenissen in de Lewinsky-zaak en 140 pagina's waarin mogelijke redenen voor impeachment worden gepresenteerd. Aangenomen wordt dat Starr de president ervan beschuldigt dat hij meineed heeft gepleegd toen hij tegenover de advocaten van Paula Jones onder ede ontkende dat hij een seksuele verhouding met Lewinsky had. Ook zou Starr hem tegenwerking van de rechtsgang en misbruik van zijn ambt ten laste leggen.

De dozen bevatten verder aanhangsels bij het rapport en de afschriften van getuigenverhoren van onder meer president Clinton en Monica Lewinsky. Ook zijn er transcripties van de bandopnames die Lewinsky's voormalige vriendin Linda Tripp heimelijk maakte van haar gesprekken met Lewinsky over de verhouding.

De verzegelde dozen zijn voorlopig weggeborgen in een hermetisch afgesloten en zwaar bewaakte kamer in een van de kantoorgebouwen van het Congres. Zolang het Huis van Afgevaardigden niet beslist heeft wie er inzage in de documenten krijgt en welk deel ervan wanneer openbaar zal worden gemaakt, blijven de dozen gesloten en de inhoud ervan geheim.

Leiders van de Republikeinen en Democraten in het Huis van Afgevaardigden overlegden gisteren hoe ze het rapport ter hand zullen nemen. Na afloop beloofden ze de kwestie zonder partijpolitiek geharrewar te zullen behandelen. ,,Afgezien van het verklaren van een oorlog, is dit misschien wel het belangrijkste wat we kunnen doen'', zei de Dick Gephardt, leider van de Democratische minderheid. Henry Hyde, de Republikeinse voorzitter van de commissie voor justitie, zei: ,,Een succesvolle impeachment is alleen mogelijk als het op een niet-partijpolitieke manier wordt gedaan.'' John Conyers, de hoogste Democraat van de commissie, waarschuwde dat het niet vaststaat dat het tot impeachment of zelfs tot hoorzittingen daarover komt. Conyers is het enige lid dat al in de commissie zat ten tijde van het Watergate-schandaal.

De toespraak die Clinton gistermiddag in Orlando hield, bevatte de meest bewogen verontschuldiging van de in het nauw gedreven president tot nog toe. ,,Ik vraag uw begrip, uw vergiffenis, op deze reis die we samen maken. Ik hoop dat dit een tijd is van verzoening en heling. Ik hoop dat dit miljoenen gezinnen in heel Amerika sterker maakt. Dit zijn de moeilijkste dagen van mijn leven. Maar misschien zullen ze de meest waardevolle blijken, voor mij en mijn gezin. Mijn zelf toegebrachte verwondingen heb ik alleen aan mijzelf te wijten.''

Clinton vertelde dat hij eerder op de dag bij een bezoek aan een lagere school een jongetje had gesproken, ,,een groot, wat gezet jongetje, dat me deed denken aan hoe ik zelf vroeger was''. Het jongetje had hem verteld dat hij president wilde worden, een president zoals Clinton. ,,Ik wil in staat zijn om mijn leven en mijn presidentschap zo leiden'', vervolgde Clinton, ,,dat alle ouders het weer goed vinden als hun kinderen zoiets zeggen.''