Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL

WASHINGTON, 31 JAN. Genadeloos wordt het leven van Monica Samille Lewinsky (24) in de Amerikaanse media ontleed. De vrouw die een verhouding zou hebben gehad met president Clinton is nu al dagen voer voor talkshow-gasten en amateurpsychologen.

Zelf doet Lewinsky er het zwijgen toe. Ze wacht af of onafhankelijke aanklager Kenneth Starr haar vrijstelt van rechtsvervolging, in ruil waarvoor ze volledige opening van zaken heeft beloofd. Gaat Starr niet in op haar aanbod, dan loopt ze het risico aangeklaagd te worden voor meineed en het aanzetten tot meineed.

Lewinksy is opgegroeid in de sjieke wijk Beverly Hills in Los Angeles. Haar vader, een oncoloog, en haar moeder, een society-journalist, gingen uit elkaar toen Monica veertien jaar was. Omdat de gerechtelijke echtscheidingspapieren openbaar zijn, weet heel Amerika nu hoe hoog de alimentatie is.

Lewinsky bezocht een college in Oregon. In de zomer van 1995 kwam ze naar Washington, 21 jaar oud, om stagiaire te worden in het Witte Huis. Een geldschieter van Clintons campagnes, die een vriend van de familie Lewinsky is, had haar aanbevolen. In het Witte Huis werken jaarlijks honderden stagiaires enkele maanden als vrijwilliger. Sommigen schuiven door naar een betaalde baan. De meeste stagiaires werken niet in het Witte Huis zelf, maar in het grote grijze kantoorgebouw dat er naast staat, het Old Executive Building, waar ook Lewinsky begon, of in een andere dependance.

Na een half jaar kreeg Lewinsky een betaalde aanstelling in de East Wing van het Witte Huis voor administratief werk. Soms mocht ze brieven van Congres-leden afleveren bij de president. Een paar maanden later werd ze alweer overgeplaatst, deze keer tot haar verdriet naar het Pentagon. Volgens de toenmalige plaatsvervangend stafchef van het Witte Huis, Evelyn Lieberman, deed ze haar werk niet goed en was ze te makkelijk afgeleid door officiële plechtigheden in het Witte Huis.

In het Pentagon werd Lewinsky assistent van de woordvoerder van de minister van Defensie. Afgelopen december kondigde ze aan naar de particuliere sector over te stappen. Dankzij Vernon Jordan, de invloedrijke vriend en adviseur van de president, kreeg ze een aantal sollicitatiegesprekken bij grote bedrijven in New York. Het cosmeticaconcern Revlon, waar Jordan commissaris is, bood haar een baan aan, een aanbod dat vorige week overigens schielijk weer werd ingetrokken. Ook had Lewinsky in oktober al een baan aangeboden gekregen bij de Amerikaanse missie bij de Verenigde Naties, maar dat aanbod sloeg ze af.

Iedereen die beweert Lewinsky te kennen, of gekend te hebben, mag dezer dagen in de media zijn mening over haar karakter geven. Veel voormalige klasgenoten, collega's en vrienden staan in de rij om hun dikwijls tegenstrijdige typeringen van haar te geven en uit te weiden over haar liefdesleven. Ook een getrouwde man die vijf jaar lang een verhouding met haar heeft gehad vond het nodig om daarover - met zijn echtgenote aan zijn zijde - een persconferentie te beleggen.

Woordvoerders van het Witte Huis laten zich officieel niet negatief over Lewinsky uit, omdat ze haar niet in de armen van aanklager Starr willen drijven. Maar als anonieme bronnen fluisteren ze de media wel in dat Lewinsky een roddelaarster was die liever met allerlei mensen aanpapte dan haar werk deed. Mocht Lewinksy besluiten de president tegen te spreken, dan is alvast een begin gemaakt met het in twijfel trekken van haar geloofwaardigheid.

Maar als ze inderdaad zo'n onbetekende figuur was, is het onduidelijk waarom de persoonlijke secretaresse van de president de topadvocaat en Friend of Bill Vernon Jordan inschakelde om een baan voor haar te vinden. Wat voor relatie Lewinsky precies met de president had, is ook nog onduidelijk. Wel staat vast dat Clinton haar zo goed kende, dat hij haar op de avond van 28 december 1997 in het Witte Huis ontving. Kort daarvoor was zij gedagvaard als getuige in het proces dat Paula Jones tegen Clinton heeft aangespannen.

Op 7 januari verklaarde Lewinsky tegenover de advocaten van Paula Jones onder ede dat ze geen verhouding met de president heeft gehad. Maar in gesprekken met een vrouw die ze als vriendin beschouwde, Linda Tripp, vertelde ze niettemin in detail over zo'n verhouding. En die gesprekken zijn door Tripp opgenomen op de band, en vervolgens overhandigd aan aanklager Starr. Wat de situatie er nog extra ingewikkeld op maakt, is dat Lewinksy op een van de bandjes tegen Tripp zegt dat ze haar hele leven al liegt.

Belastend voor Lewinsky is verder een lijstje met tips dat ze aan Linda Tripp heeft gegeven. Ook Tripp is gedagvaard door de advocaten van Paula Jones, om te vertellen wat ze weet over buitenechtelijke affaires van de president. Het lijstje met tips, waarvan niet duidelijk is wie het heeft opgesteld, geeft aan hoe Tripp zich het beste op de vlakte kan houden tegenover de advocaten van Jones. Er wordt ook in gesuggereerd hoe Tripp kan terugkomen op een eerdere verklaring, over een incident waarbij de president een zekere Kathleen Willey in het Witte Huis seksueel zou hebben lastiggevallen. Het lijstje kan gezien worden als een poging van Lewinsky, en mogelijk de onbekende die het heeft opgesteld, tot beïnvloeding van een getuige.

Al ruim een week heeft Lewinsky haar appartement in het Watergate-gebouw, naast dat van ex-senator Bob Dole, nauwelijks verlaten. Journalisten en cameralieden staan haar buiten dag en nacht op te wachten. Dinsdagavond heeft ze, net als tientallen andere Amerikanen, gekeken naar de State of the Union van president Clinton. En net als veel andere Amerikanen vond ze dat hij het goed deed. ,,Ze beschouwt hem nog steeds als een vriend'', aldus haar advocaat.