Dossier Rechtszaak Bouterse

Nieuws

Proces

Aanloop tot het proces

Tot en met de zomer buigt het Haagse gerechtshof zich over het hoger beroep in de drugszaak tegen Bouterse. Tweede ronde in de slepende strijd tegen de Surinaamse drugsmafia.

Door onze redacteur MARCEL HAENEN
DEN HAAG, 7 DEC. Krap vijf maanden nadat de voormalige Surinaamse legerleider Desi Bouterse is veroordeeld tot de zwaarste straf die in Nederland ooit in een drugszaak is opgelegd - zestien jaar cel en 4,6 miljoen gulden boete - is het Haagse paleis van justitie vanaf donderdag geheel op nieuw ingericht op de berechting van de man die in eerste aanleg is aangemerkt als ,,de onbetwiste leider'' van een ,,groothandel in cocaïne''.

Alles wijst erop dat het hoger beroep in deze strafzaak een ongeëvenaard justitieel evenement wordt. Waar de verdachte en zijn raadsman in eerste aanleg vooral schitterden door afwezigheid, heeft advo caat A. Moszkowicz nu beloofd dat hij wel degelijk een inhoudelijk verweer gaat voeren. De behandeling door de Haagse rechtbank negeerde hij, omdat dit college volgens hem niet bevoegd was over de zaak te oordelen. De rechters hadden volgens hem moeten wachten totdat de Hoge Raad zich had uitgelaten over zijn verzoek de rechtszaak naar Rotterdam te verplaatsen.

Alle partijen doen hun best om zich zo uitzonderlijk mogelijk te presenteren. Het gerechtshof heeft bijvoorbeeld in ieder geval tot en met juni volgend jaar een record aantal zittingsdagen gereserveerd om de strafzaak door te nemen. De hele maand december zal naar verwachting opgaan aan de behandeling van formele verweren. Daarna zullen getuigen worden gehoord.

Op het getuigenlijstje van Moszkowicz staan 107 namen. Hij wil dat zijn cliënt een vrijgeleide krijgt om straffeloos in Nederland een verklaring te kunnen afleggen. Een dergelijk aanbod van de rechtbank wees Bouterse dit voorjaar overigens af.

Advocaat C. Korvinus, die medeverdachte ‘witwasser' Moenipersad M. bijstaat, wil 31 getuigen aan de tand voelen. Zo wenst hij de ex-ministers Sorgdrager (Justitie) en Van Mierlo (Buitenlandse Zaken) en ex-super-procureur-generaal Docters van Leeuwen te vragen waarom de vervolging zo lang heeft geduurd. En Korvinus' collega I. Weski, die de eveneens afwezige drugsverdachte Surinamer Richard L. verdedigt, wil ruim dertig getuigen horen. ,,Om mee te beginnen'', zegt ze.

Het is nog maar de vraag of het hof voor de zomer klaar is met het hoger beroep. De president van de behandelende strafkamer van het hof, E.P. von Brucken Fock, staat erom bekend dat hij getuigen meestal zelf op de zitting wil horen en doorgaans dus niet terugverwijst om hen in beslotenheid bij de rechter-commissaris te laten ondervragen.

De verwachting is bovendien dat getuigen uit Suriname - die eerder voor een deel geen gehoor gaven aan een oproep om te getuigen - nu wel, op uitdrukkelijk verzoek van Bouterse, zullen komen. Er bestaat zelfs de mogelijkheid dat het hof enige weken ‘verhuist' naar Paramaribo om daar getuigen te horen, als de Surinaamse autoriteiten er mee instemmen.

Op initiatief van de president van het hof zal er door de rechterlijke macht ook voor het eerst een speciale webpage-Bouterse op Internet worden geopend. Daarop is dan dagelijks te zien wat het programma is en welke beslissingen er genomen zijn. Het publiek zal de strafzaak ook live kunnen volgen in een speciaal gereserveerde zittingszaal in het Paleis van Justitie waar een videoscherm is geïnstalleerd.

Het Haagse hof heeft nog even gestoeid met de gedachte om de zittingen te houden in een speciale, onlangs opgeleverde en goed te beveiligen zittingszaal in Rotterdam. ,,Maar uit een veiligheidsanalyse van justitie blijkt dat dit niet nodig is'', zegt F. Arnbak, woordvoerster van het hof. Er worden weinig Bouterse-supporters verwacht. ,,Mocht het hier alsnog te heet on der onze voeten worden, dan verhuizen we naar Rotterdam'', aldus Arnbak.

Het openbaar ministerie zegt reikhalzend uit te zien naar de konijnen die Moszkowicz naar eigen zeggen uit de hoge hoed gaat toveren. De advocaat heeft herhaaldelijk laten doorschemeren dat hij dankzij Bouterse over een ‘schaduwdossier' beschikt waarmee hij justitie onderuit kan halen. De advocaat heeft bovendien gezegd dat twee voormalige Copa-rechercheurs (het politieteam Colombia-Para maribo) tegenover hem een verklaring hebben afgelegd die zeer schadelijk is voor justitie. Als die mededelingen van Moszkowicz meer zijn dan moderne strafpleitersbluf, zal de verdediging dergelijke troeven naar verwachting snel uitspelen. In Suriname zijn over vijf maanden namelijk presidentsverkiezingen. Voor Bouterse, die zich kandidaat wil stellen, is er geen beter begin van de verkiezingscampagne denkbaar dan het van tafel vegen van het drugsdossier van de oude kolonisator. Bouterse zit door de strafzaak al meer dan een jaar feitelijk opgesloten in eigen land. Er is na het opsporingsbevel nu internationaal een bevel tot aanhouding van kracht. Pogingen van de juridische verdedigers van Bouterse om via de rechter in Brazilië intrekking van het aanhoudings bevel te realiseren, zijn mislukt. Ook bezoeken van zijn adviseurs aan ‘bevriende' landen in de regio met het verzoek Bouterse ongestoord toe te laten, zijn niet succes vol gebleken.

In de Braziliaanse media zijn berichten verschenen over een Braziliaans drugsonderzoek naar contacten die zoon Dino Bouterse en zijn vader onderhouden met de mafia daar. Bouterse heeft dit weekeinde gezegd dat Nederland ook dit onderzoek manipuleert. Dat zal nog wel blijken, voorspelt Bouterse, die er overigens tegenwoordig steeds aan toevoegt op dit gebied niet zo zeer op zijn juridische adviseurs als wel op hulp van de Here Jezus te rekenen.

Onder de advocaten, die vorige maand achter gesloten deuren de afwikkeling van de strafzaak hebben doorgenomen, bestaat veel vertrouwen in de behandelend raadsheren. ,,Ik hoop dat het hof afstand neemt van alle hysterie'', zegt Weski. ,,De rechtbank zei wel steeds dat ze alles wilde weten, maar veel getuigen of vragen werden geweigerd. Ik verwacht dat het nu beter gaat.''