Dossier Rechtszaak Bouterse

Nieuws

Proces

Aanloop tot het proces

Justitie wil uitspraak over Bouterse

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 23 FEBR. De top van het openbaar ministerie (OM) wil dat de Hoge Raad zich uitspreekt over de vervolging in Nederland van D. Bouterse wegens zijn rol bij de 'Decembermoorden' uit 1982.

Daarbij gaat het met name om de vraag of Nederland wel rechtsmacht heeft om de voormalige Surinaamse bevelhebber voor de rechter te brengen. De procureur-generaal bij de Hoge Raad, Th. ten Kate, zal daarom een zogenaamde 'vordering tot cassatie in het belang der wet' bij het hoogste rechtscollege indienen. Dat schrijft hij deze week in een brief aan de diverse raadslieden in de kwestie.

Ondertussen blijft het gerechtelijk vooronderzoek naar Bouterse, dat wordt uitgevoerd door het OM in Amsterdam, doorlopen. Justitie moet de zaak wegens foltering vervolgen op bevel van het gerechtshof. Volgens het hof, dat zich baseerde op een advies van de internationaal volkenrechtdeskundige prof. C. Dugard, heeft de Nederlandse rechter "universele rechtsmacht" in de zaak. Maar binnen het college van procureurs-generaal zijn er twijfels of het OM uiteindelijk wel ontvankelijk zal zijn. De adviseur van het college op volkenrechtelijk gebied, prof. G. Strijards, stelde eerder al in een rapport dat de Nederlandse rechtsmacht in deze zaak "ontoereikend" is. Achterliggende reden is dat de wet waarin foltering strafbaar wordt gesteld pas in 1989 in Nederland werd ingevoerd.

Door de vraag over de rechtsmacht nu bij de Hoge Raad voor te leggen, hoopt het OM duidelijkheid te krijgen. Bouterses advocaat, A. Moszkowicz, zegt blij te zijn met "deze efficiënte actie van het college."

De raadsman verwacht dat de Hoge Raad zal concluderen dat Nederland zijn cliënt niet kan berechten: "Daarmee wordt een langdurig en kostbaar proces vermeden en de kwestieuze beschikking van het hof gecorrigeerd."

De advocaat van de nabestaanden van de Decembermoorden, J. Pen, stelt dat een dergelijke beslissing van de Hoge Raad helemaal niet betekent dat de vervolgingsopdracht van het hof aan het OM wordt gestuit: "Dan ontstaat er alleen maar een gigantisch probleem voor het Amsterdamse OM. Die moeten vervolgen, ongeacht wat de Hoge Raad zegt." Pen verzekert dat zijn cliënten vervolging blijven afdwingen: "Als de Hoge Raad al vindt dat Nederland niet kan vervolgen, dan is dat niet meer dan een indicatie. Voordat de eigenlijke strafzaak voor dat college komt, zijn we tien jaar verder. Gezien de stormachtige ontwikkelingen in het volkenrecht, ben ik er niet zo zeker van dat de dan zittende Hoge Raad er net zo over zal denken."

De Bouterse-zaak is niet de enige affaire die momenteel op volkenrechtelijk gebied speelt. Bij het OM in Amsterdam ligt ook een aangifte wegens foltering tegen J. Zorreguieta, de vader van de vriendin van kroonprins Willem-Alexander. Het OM moet in deze zaak nog beslissen of er een gerechtelijk vooronderzoek wordt geopend.

Volgens Pen is het mogelijk dat de actie van het college van procureurs- generaal in feite bedoeld is om de zaak-Zorreguieta van tafel te halen: "Als de Hoge Raad zou uitspreken dat Nederland geen rechtsmacht heeft in de vervolging van Bouterse, dan heeft dat ook consequenties voor de Zorreguieta-kwestie. Dan kan het openbaar ministerie met de uitspraak van de Hoge Raad in de hand beslissen dat die zaak niet hoeft te worden vervolgd. Het zou me niets verbazen als dat de achterliggende reden bij deze actie is."