Dossier Rechtszaak Bouterse

Nieuws

Proces

Aanloop tot het proces

In een pleidooi van historische omvang heeft Moszkowicz gisteren geprobeerd de drugsbeschuldigingen tegen Bouterse van tafel te vegen. Geen bommetjes maar degelijk verweer.

Door onze redacteur MARCEL HAENEN

DEN HAAG, 10 JUNI. Er is geen overtuigend bewijs tegen de eerder tot zestien jaar cel veroordeelde drugsverdachte Bouterse. De verdachte heeft ook in hoger beroep geen eerlijk proces gehad, de vervolging heeft onredelijk lang geduurd, de strafzaak is door de verkeerde rechtbank behandeld en zelfs de dagvaarding is nietig. Kortom, van de vervolging van de ex-legerleider van Suriname wegens grootschalige cocaïnehandel deugt geen mallemoer.

Drie jaar nadat advocaat Abraham Moszkowicz door Bouterse werd aangesteld als zijn verdediger nam hij gisteren voor het eerst - de behandeling in eerste aanleg had hij overgeslagen - de kans waar om in een rechtszaal uitgebreid zijn cliënt te verdedigen. Bij een gigazaak, zoals de langdurige berechting van Bouterse op het Haagse Paleis van justitie wordt genoemd, past een giga-pleidooi moet Moszkowicz hebben gedacht. En dat kwam er dan ook.

Tot half drie 's nachts had hij er met twee kantoorgenoten aan gewerkt. Het resultaat torste hij in een king size sporttas met zich mee. Een hele stapel exemplaren van de naar alle waarschijnlijkheid dikste pleitnotities uit de Nederlandse rechtsgeschiedenis: 246 pagina's lang. Twee keer zo dik als het requisitoir.

Voor aanvang stond Moszkowicz letterlijk te trappelen van ongeduld. Hij droeg, ondanks het tropische weer, een smetteloos, warm grijs pak, en een blauwe das onder kleine rode oogjes. Het ontbijt zat in een papieren zak: een zacht wit broodje met jonge kaas. Moszkowicz had er zin in. Onderweg van Amsterdam naar het hof in Den Haag was hij in zijn blauwe Ferrari "wel 18 19 keer gebeld" door kennissen om hem succes te wensen.

Het pleidooi begon met een kat aan het adres van de "duidelijk minder in strafzaken ingevoerde" president van de Haagse rechtbank A. van Delden. Die had hem vorig jaar, net als vele andere "leken", het "volstrekt misplaatste verwijt" gemaakt dat Moszkowicz in de zaak-Bouterse er alleen maar op uit is zand in de juridische machine te strooien. Alsof er feitelijk niets tegen de beschuldigingen zou zijn in te brengen. Welnu, dat wilde hij graag gelijk even ontzenuwen.

Het hart van de verdediging betrof een aanval op de door justitie gebruikte getuigen. Een belangrijk deel van het bewijsmateriaal tegen Bouterse bestaat uit verklaringen die, aanvankelijk acht, anonieme getuigen hebben afgelegd. Door fouten van justitie en doordat sommige getuigen alsnog onbetrouwbaar zijn verklaard, zijn er nog maar drie zogeheten bedreigde getuigen over.

Moszkowicz vindt dat veel te makkelijk door de rechter-commissaris aan getuigen is toegezegd dat ze anoniem mogen verklaren. De rechter heeft niet eens onderzocht of een getuige daadwerkelijk reden had te vrezen voor bedreigingen. Men mocht volgens Moszkowicz al anoniem verklaren als justitie te kennen gaf dat een getuige "prijs stelde" op bescherming van zijn identiteit.

De rechter heeft volgens de advocaat te lichte en "onjuiste maatstaven" aangelegd voor de toekenning van de status van bedreigde getuige. "Terwijl anoniem bewijs een laatste redmiddel zou moeten zijn." De rechter heeft weliswaar vastgesteld dat getuigen "consistent" verklaarden maar dat zegt niets. Een getuige kan ook consistent liegen.

Dat getuigen overdreven worden afgeschermd voor de verdediging illustreerde Moszkowicz aan de hand van getuige Renfurm. Hij was aanvankelijk een anonieme getuige totdat zijn identiteit uitlekte.

Renfurm heeft zich volgens Moszkowicz onlangs vrijwillig met hem in contact gesteld. De advocaat gaf het hof een kopie van het nieuwe identiteitsbewijs van Renfurm en correspondentie waaruit blijkt dat de getuige wegens het bekendworden van zijn naam van de staat een kleine drie ton eist. De getuige voelt zich volgens Moszkowicz helemaal niet bedreigd en "wil alleen van twee walletjes eten".

Moszkowicz ridiculiseerde ook de vier drugstransporten die zijn cliënt worden verweten. De ontdekte smokkel zat zo knullig in elkaar - soms lag de coke gewoon tussen boomstammen - dat het een belediging is te denken dat een staatsman van het formaat van Bouterse dit regelt. "Want incompetentie tot organiseren kan nou net niet van Bouterse worden gezegd."

De advocaat vindt het ook rijkelijk naïef dat justitie waarde toekent aan de verklaringen van voormalige lijfwachten van Bouterse die vertellen over conspiratieve drugsbijeenkomsten van Bouterse. Alsof zijn cliënt zo onnozel zou zijn om dergelijke hulpkrachten toe te laten tot zulke vergaderingen.

Het pleidooi van Moszkowicz bevatte niet de spectaculaire bommetjes die Bouterse eerder had aangekondigd. Het was degelijk juridisch verweer waarbij de strafpleiter in één adem door ook "de soevereine staat Suriname" verdedigde. Moszkowicz hekelde dat de advocaten-generaal in hun requisitoir stelden dat in Suriname "van staatswege bescherming wordt geboden" aan het drugskartel. Nederland, dat de afgelopen jaren via het doorleveren van drugs door opsporingsambtenaren een dubieuze reputatie heeft opgebouwd, zou wat terughoudender moeten zijn in het met de vinger wijzen naar andere mogendheden.

"Grote druk" rust er volgens de advocaat op het hof. "Als u Bouterse vrijspreekt, staat Nederland op zijn kop. Als u veroordeelt zullen velen daarin de bevestiging lezen van het negatieve imago dat aan Suriname kleeft en dat zal zijn weerslag hebben op de gevoelens van de Surinamers." Moszkowicz zei er van overtuigd te zijn dat op 30 juni bij het uitspreken van het arrest zal blijken "dat uw hof die druk aankan".

De raadsheren hebben weliswaar in eerdere zittingen een deel van de verweren van Moszkowicz verworpen, een mens is nooit te oud om te leren. Want, zo zei Abraham van zijn 73-jarige vader Max te hebben geleerd, "een wijs rechter durft op genomen beslissingen terug te komen".