Antillen in greep van orkaan
Door EDITH SCHOOTS
WILLEMSTAD, 18 NOV. Het onvoorspelbare gedrag van orkaan Lenny houdt de inwoners van Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius al sinds gisteren in een tergende greep. Overdag ontwikkelde Lenny zich tot een zeer ernstige categorie 5-orkaan, maar in de loop van de avond zwakte de verplaatsingssnelheid af. Vanmorgen vroeg lag de orkaan stationair op enkele tientallen kilometers ten west-zuidwesten van St. Maarten.
Alle vluchten naar de luchthaven Juliana zijn afgelast, zodat het bezoek van koningin Beatrix en prins Claus aan de Bovenwindse eilanden dat voor vandaag, morgen en zaterdag stond geagendeerd tot nader order moest worden uitgesteld. Het koninklijk paar reist nu eerst naar Aruba en zal er op vrijdag en zaterdag het volledige programma afwerken dat voor maandag en dinsdag op de agenda stond, zo maakte staatssecretaris De Vries (Koninkrijkszaken) gisteravond in Willemstad bekend.
De koningin zal daarna in principe Sint Maarten bezoeken, mits het vliegveld weer open is en de omstandigheden veilig zijn. ,,We kunnen er op dit moment weinig over zeggen; het laaggelegen vliegveld kan door overvloedige regenval dagenlang gesloten zijn'', aldus De Vries gisteravond. Op St. Maarten heeft hevige regenval al wegen blank gezet. Een man verongelukte toen zijn auto in een modderstroom terechtkwam. Ook veroorzaakte de hoge golfslag schade aan de stranden van Mullet Bay, Simpson Bay, Bel Air en Dawn Beach, en aan de hier gelegen vakantiewoningen.
De orkaan bedreigde door zijn ongebruikelijke noordoostelijke koers vooral de vlakke zuidkust van het eiland, waar de hoofdstad Philipsburg pal aan de Great Bay grenst. Er is dan ook een aanzienlijk risico op het uitvallen van de hier gevestigde nutsbedrijven. Gisterochtend dreven al dertig containers van het energiebedrijf GEB in de haven.
De inwoners van Sint Maarten zaten gisteren in angstige afwachting in hun huizen opgesloten. De overheid heeft een uitgaansverbod ingesteld om de wegen zo veel mogelijk open te houden. Rond half tien 's avonds was de elektriciteit op het hele eiland uitgeschakeld, de televisie was een uur eerder uit de lucht gegaan. ,,Alleen met een radio op batterijen is er nog enig contact met de buitenwereld mogelijk'', aldus Roger Snow, hoofdredacteur van de lokale krant Daily Herald vanaf St. Maarten.
De stemming op het eiland is ,,zeer somber'', zegt Snow. ,,We hebben de laatste jaren al zoveel orkanen gehad, en hier werd totaal niet meer op gerekend. Het orkaanseizoen wordt zo laat in november als voorbij beschouwd. We waren juist optimistisch omdat er een goed toeristisch hoogseizoen was voorspeld, maar nu de stranden en wegen vernield zijn vragen we ons af hoe we hier nu weer bovenop moeten komen.'' Snow noemde het ,,een geluk bij een ongeluk dat de koningin in de buurt is. Iedereen rekent er op dat ze komt, om zelf te zien wat de schade is. We hebben nu echt hulp nodig.''
Die hulp kwam gisteren al op gang: naast 36 mariniers die al op de drie Bovenwindse eilanden waren geland om de bevolking bij te staan, stonden 160 mariniers en een groep van 200 hulpverleners bestaande uit politie, brandweer en vrijwilligers gereed, zo maakte staatssecretaris De Vries bekend. Een Noodhulpverkenningsteam van Defensie, gespecialiseerd in het opnemen van schade, staat klaar om ingevlogen te worden. Het Nationaal Coördinatiecentrum van het ministerie van Binnenlandse Zaken zorgt voor zware waterpompen.
Gisteren bezocht koningin Beatrix volgens plan het zonovergoten Bonaire. Ook hier had `Lenny' zijn sporen achtergelaten. De avond en nacht tevoren waren de Bonaireanen druk doende om de overlast van de hoge golfslag zoveel mogelijk te beperken. Huizen die onder water liepen, werden ontruimd. In het havengebied liepen pieren en hotels aanzienlijke schade op. Desondanks kwamen de inwoners van Bonaire, jong en oud, massaal de straat op om koningin en prins te begroeten.