Dossier Nederlandse Antillen

Nieuws

Achtergrond

Bonaire

Curaçao

Saba en Sint Eustatius

Sint Maarten

Verhouding met Nederland

Herstelplan 'stevig en pijnlijk'

Door EDITH SCHOOTS
WILLEMSTAD, 4 NOV 1999. Kandidaat-premier Miguel Pourier van de Antillen verwacht dat zijn nieuwe kabinet volgende week wordt beëdigd.

,,Het is nu nog een kwestie van de laatste puntjes op de i zetten'', aldus beoogd minister-president van de Antillen, Miguel Pourier van de Partido Antia Restructura (PAR). Op zijn vroegst na het weekeinde wordt het nieuwe Antilliaanse kabinet beëdigd.

De portefeuilleverdeling is bijna rond en twaalf van de 21 Statenleden hebben een handtekening gezet onder de beginselverklaring waarmee zij zich committeren aan het zogenoemde Urgentieprogramma. Dit programma, gebaseerd op het Nationaal Herstelplan, voorziet in een aantal ,,zeer stevige'' maatregelen, zoals Pourier het omschrijft.

De vermoeide Pourier gaf gisteravond toe dat de laatste loodjes het zwaarst wegen. De grote coalitiepartijen PAR, de nationale volkspartij PNP van demissionair premier Suzy Camelia-Römer en de socialistische MAN zitten op één lijn, maar de arbeiderspartij FOL en verschillende kleine partijen die ook hun deel van de portefeuilles willen, hadden hun handtekening nog niet gezet. Pourier wil een zo breed mogelijke coalitie: voor de beoogde, ,,pijnlijke'' maatregelen kan de regering het beste steunen op een zo groot mogelijke meerderheid. Het Urgentieprogramma voorziet in de afvloeiing van duizend ambtenaren bij de landsoverheid in 2000, gevolgd door 500 in het jaar daarop. Ook op Eilandsniveau verdwijnen volgend jaar 900 ambtenaren. Het vakantiegeld wordt gehalveerd, net als de wachtgeldregeling van vier jaar. Overheidsbedrijven worden geprivatiseerd. Met de opbrengsten wordt een deel van de nationale schuld - zo'n 3,5 miljard gulden - afgelost.

,,De grenzen gaan open'', aldus secretaris P. Fontilus van de PAR. Economische heffingen worden binnen vijf jaar tot nul gereduceerd. Bovendien komt er volgens hem vrije vestiging voor Europese Nederlanders, ,,zodat we niet langer met de ongelijkheid zitten dat Antillianen zonder meer in Nederland kunnen wonen, terwijl Nederlanders hier verblijfs- en werkvergunningen nodig hebben''.

Een opvallende verandering in het kabinet is het feit dat de minister van Economische Zaken tegelijkertijd minister van Nationaal Herstelplan wordt. Deze minister, waarschijnlijk Römer, coördineert het Urgentieprogramma. Römers PNP had liever Financiën gehad, maar die portefeuille wilde de demissionaire minister Voges (DP uit Sint Maarten) niet afstaan. Het is niet ondenkbaar, aldus de krant Amigoe, dat de minister van Nationaal Herstelplan ,,binnen de kortste keren in de clinch ligt met de minister van Financiën''. Römer vergelijkt haar functie met die van minister Boxtel van Grotestedenbeleid: ,,Het gaat erom de raakvlakken in beleid, dus economische ontwikkeling, sociaal welzijn, minderhedenbeleid en onderwijs op elkaar af te stemmen.'' Opmerkelijk is voorts dat het regeerakkoord voorziet in de invoering van het Papiamento als instructietaal op lagere scholen.

Het ziet er naar uit dat R. Martha (PNP) minister van Justitie blijft, dat S. Lampe (MAN) Onderwijs krijgt en dat L. George-Wouts (PAR) Binnenlandse Zaken voor haar rekening neemt. ,,Als Curaçao zijn huiswerk heeft gemaakt, zegt Römer, zal het een beroep moeten en mogen doen op een kredietlijn van Nederland voor de meest nijpende financiële tekorten - voor de rest van dit jaar ruim 50 miljoen - en voor de sanering van de nationale schuld. ,,We hebben hier een ingewikkelde, dure huishouding. Je kunt onze eilanden met 200.000 inwoners niet zonder meer vergelijken met een gemeente als Apeldoorn. We hebben vijf vliegvelden, elk eiland heeft minstens een ziekenhuisje en we hebben vijf besturen.''

Dat Nederland geen geld wil stoppen in een 'bodemloze put' kan de gedeputeerde van Financiën E. Ys (PAR) van de Eilandsraad zich levendig voorstellen, maar ,,we hebben nu een goed plan''. Hij denkt dat de bezuinigingen ,,een hard gelag'' worden voor de bevolking, maar het bestuur hoopt en verwacht dat de maatregelen niet leiden tot massale onrust. ,,Ik denk dat iedereen op Curaçao weet dat het echt niet anders kan'', aldus Ys. ,,Als de formatie nu mislukt is het afgelopen, en verzuipt Curaçao in de zee. En dan gaan er nog veel meer mensen in het vliegtuig naar Nederland.''