EITC

In de regeerperiode 1995-1998 zal naar verwachting het aantal banen met ongeveer 600.000 zijn toegnomen. Een fraai resultaat. Maar daartegenover is de werkloosheid maar weinig gedaald. Er zijn veel mensen met een zo lage arbeidsproductiviteit dat het niet loont om ze tegen het wettelijk verplichte minimumloon in dienst te nemen.

Deze zogeheten productiviteitsval is niet het enige ongerief waar mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt mee te maken hebben. Ze zitten ook nog in de werkloosheidsval: de verwachte inkomsten uit arbeid wegen niet of nauwelijks op tegen de relatief hoge sociale uitkeringen. Daardoor ontbreekt de financiële prikkel om werk te zoeken. En dan is er nog de armoedeval: wie op een bepaald (laag) inkomensniveau meer gaat verdienen raakt allerlei inkomensafhankelijke subsidies kwijt (bijvoorbeeld de huursubsidie). Het resultaat kan zijn dat men er netto op achteruit gaat. Ook geen prikkel om een baan te zoeken of om - als je al werk hebt - door scholing je positie te verbeteren.

De radicale oplossing zou zijn: verlaging of afschaffing van het minimumloon en verlaging van de bijstandsuitkering. Maar deze aanpak is in ons land onbespreekbaar. Vandaar dat men andere middelen probeert te vinden die het zoeken naar werk kunnen stimuleren. Zo'n middel is de 'earned income tax credit' (EITC). Een inkomensafhankelijke heffingskorting voor lagere arbeidsinkomens. Wie z'n inkomen met werken verdient betaalt minder belasting dan wie een uitkering ontvangt. Hoeveel belasting men minder betaalt hangt af van de hoogte van het inkomen, van wel of niet getrouwd zijn en van het aantal kinderen.

In de VS bestaat de EITC al sinds 1975. Daar profiteert één op elke acht werkenden van de regeling. Daarnaast is er nogal wat kritiek, met name op de fraudegevoeligheid van de regeling. In ons land wordt serieus overwogen de EITC in te voeren. De discussie is in volle gang. (zie 'Belastingplan voor de 21ste eeuw, de earned income tax credit´, NRC Handelsblad 2 april 1998). Economisch Statistische Berichten (ESB) wijdde er op 3 april 1998 een themanummer aan.

Het minimumloon verstoort de onderkant van de arbeidsmarkt; met de EITC probeert men een stukje van die verstoring ongedaan te maken.

(RS)