DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
CS VRIJDAG
LEO PRICK

T O M   R O O D U I J N

17 november 1999

Slimme dingen

Koffiedik kijken is in nieuwe-media-kringen een geliefde bezigheid omdat de ontwikkelingen in de nieuwe media zo razendsnel gaan. Op het net kan je serieuze artikelen tegenkomen over een Internet-verbinding met de maan, geur-ondersteunde web-communicatie en 'het intelligente ding'.

Over die laatste ontwikkeling wordt geregeld positief bericht opgetekend uit de mond van Nicolas Negroponte, oprichter van het MIT Medialab en auteur van Being Digital. Volgens hem zitten de computers in de nabije toekomst verborgen in ijskasten (Electrolux vervaardigde al een prototype), speelgoed (MIT ontwikkelt met Lego 'slimme steentjes') en in de deurknop, die niet zal reageren op onbekenden maar jou hartelijk zal opendoen wanneer je met volle handen de deur nadert.

In het 'PC-plus-tijdperk', zoals de nabije technologische toekomst op de COMDEX in Las Vegas wordt genoemd, wordt aan de Personal Computer slechts een ondersteunende rol toegeschreven. In het dagelijks leven gaat de computergebruiker straks vergezeld van een palmtop, waarmee hij draadloos uiteraard via Internet programma's draait en informatie oproept. Als het aan de fabrikanten ligt, verloopt niet alleen alle schriftelijke en mondelinge communicatie via dit ding, maar stopt de reizende zakenman ook zijn onkostennnota's er in, haalt hij er zijn routeplanning uit en koopt en verkoopt hij er en passant wat aandelen mee. Op de buitenkant prijkt het logo van de firma waarvan de reiziger het apparaat gratis ontving, in ruil voor een homepage, e-mail en een stroom persoonlijk toegesneden reclameboodschappen. De reiziger kan in een hem onbekende stad zelfs met behulp van GPS (Global Positioning Systems) een satellietsignaal opvangen, dat hem wijst naar de dichtbijzijnde kroeg waar Heineken getapt wordt of de winkel waar zijn favoriete kledingmerk wordt verkocht.

Zal dit apparaat ook het boek, het tijdschift en de krant vervangen, waardoor de bagagelast nog eens aanzienlijk kan worden teruggebracht? Voor comfortabel lezen is het schermpje van het apparaat iets te klein. De ware lezers moeten hun hoop dan ook vestigen op de ontwikkeling van 'E-ink'; een flink vel 'papier' van enkele millimeters dik, dat op commando de gewenste inhoud tevoorschijn tovert. Elektronische inkt is het MIT-laboratorium al ontgroeid, maar volgens de fabrikant pas in een jaar of vijf gemeengoed. Waar deze ontwikkeling toe leidt, beschrijft Neil Gershenfeld, mede-directeur van het HYPE, in zijn boek When Things Start to Think.

In een interview met Salon schetste hij begin dit jaar de toekomst van de embedded computers; chips worden steeds kleiner en verplaatsen zich in de loop der jaren van het logge omhulsel op het bureau naar de kleding, de bril en de huishoudelijke apparatuur. Volgens Gershenfeld is het mogelijk dat in de toekomst de ijskast straks aan de computer in onze schoen doorgeeft dat de melk op is. De wetenschapper droomt van een wereld van draagbare en anderszins verborgen computers; een volkomen huwelijk tussen de atomen en de bits en bites: "Het onderscheid tussen hardware en software, tussen analoog en digitaal is straks niet meer te maken."