Ajax naar de beurs

Iets meer dan veertig jaar geleden deed het betaald voetbal aarzelend zijn intrede in Nederland. Tegen vergoedingen waarvoor ze tegenwoordig in de meeste 'amateurverenigingen' verontwaardigd hun neus optrekken, vertoonden coryfeeën als Abe Lenstra, Bertus de Harder en Faas Wilkes hun voetbalkunsten. Sindsdien is het voetbal internationaal en nationaal steeds meer vercommercialiseerd. Vrijwel alle clubs uit de Britse hoogste divisie, de Premier League, hebben de rechtspersoonlijkheid van de Naamloze Vennootschap (NV) aangenomen en vervolgens een notering gekregen aan de Londense effectenbeurs. Als eerste club op het continent gaat de AFC Ajax het Britse voorbeeld volgen. Dat meldde NRC Handelsblad op 18 februari 1998 onder de kop 'Beursgang Ajax verandert de spelregels'. De voornaamste reden voor die beursgang is het genereren van geld. De waarde van de toekomstige Ajax NV wordt geschat op circa 330 miljoen gulden. Dat bedrag wordt naar verwachting verdeeld over zo'n 6,5 miljoen aandelen van rond de 50 gulden per stuk. Van die aandelen wordt 30% verkocht aan het publiek; de resterende 70% houdt de NV (voorlopig) zelf. De opbrengst van de transactie is dus ongeveer 100 miljoen gulden. Het verkrijgen van een beursnotering (ook wel 'going public') heeft voor een onderneming in het algemeen een aantal voordelen:

• de onderneming krijgt een betere toegang tot de vermogensmarkt. Voor het aantrekken van eigen vermogen kan men door het uitgeven van aandelen een beroep doen op een breed beleggerspubliek;
• de officiële notering vergroot de naamsbekendheid en werkt statusverhogend.

Dit laatste zal bij de beursgang niet zo'n grote rol spelen. Het is eerder zo dat de uitstraling van het merk 'Ajax' de beursgang mogelijk maakt.

Maar 'going public' heeft ook nadelen. Bijvoorbeeld:

• de vennootschap moet regelmatig in het openbaar verantwoording afleggen over de gang van zaken in de onderneming (jaarverslag en dergelijke);
• in veel gevallen moet de juridische structuur van de onderneming worden aangepast;
• de oorspronkelijke eigenaars staan een deel van zeggenschap af aan de nieuwe aandeelhouders.

Bij een aandelenemissie is de vennootschap wettelijk verplicht een prospectus uit te brengen. Dit boekwerkje geeft onder meer informatie over:

• inschrijvings- en stortingsdatum;
• aantal en aard van de te plaatsen (gaat het gewone aandelen of bijvoorbeeld om preferente aandelen);
• nominale waarde van de aandelen;
• procedure bij de inschrijving.

Ook bevat het prospectus uitvoerige gegevens over de onderneming zelf, bijvoorbeeld:

• financiële gegevens over de afgelopen jaren (zo moet de onderneming in de afgelopen jaren positieve winstontwikkeling laten zien);
• motieven voor de uitgifte van aandelen;
• onderbouwde toekomstverwachtingen;
• structuur van de onderneming.

Kortom, het prospectus moet alle informatie bieden waarover een potentiële aandeelhouder moet beschikken om zich een goed oordeel te kunnen vormen over de onderneming.

Als een bestaande NV nieuwe aandelen op de beurs brengt, is het vaststellen van de uitgiftekoers niet zo'n probleem. Men kan zich dan immers baseren op de beurskoers van de bestaande aandelen. Bij een beursintroductie, zoals bij Ajax, kan dit niet. Toch is het vaststellen van een realistische introductiekoers van vitaal belang voor het slagen van de introductie en voor het koersverloop daarna. Een mogelijk uitgangspunt is de koers/winst-verhouding (P-E ratio) van vergelijkbare beursgenoteerde ondernemingen. Dit laatste is bij Ajax niet mogelijk. Aan de Amsterdamse Effectenbeurs (officieel Amsterdam Exchanges) staan immers nog geen andere voetbal-NV's genoteerd.

Een beursgang wordt verzorgd door een bank of een groep van banken (een zogeheten syndicaat): de emissiebank. Niet geheel verrassend neemt ABN Amro die rol op zich voor Ajax. De emissiebank neemt meestal het plaatsingsrisico over. Dat wil zeggen dat zij de te plaatsen aandelen koopt van de onderneming en ze voor eigen risico op de beurs aanbiedt. Soms treedt de bank alleen op als bemiddelaar, zij verleent 'guichet' (loket).

(JP)