T I T E L : |
Le goût des autres |
R E G I E : |
Agnès Jaoui |
M E T : |
Jean-Pierre Bacri, Gérard Lanvin,Agnès Jaoui, Alain Chabat, Anne Alvaro, Brigitte Catillon,Christiane Millet, Wladimir Yordanoff, Anne Le Ny |
In: Het Ketelhuis, Amsterdam; Babylon, Den Haag; Cine K, Maastricht
Woody Allen op z'n Frans
Door HANS BEEREKAMP
Als scenarioschrijfster (Alain
Resnais' On connaît la chanson, Cédric Klapisch'
Un air de famille) en actrice loopt Agnès Jaoui al een
tijdje mee in de Franse film, vaak samen met haar partner Jean-Pierre
Bacri.
Haar regiedebuut Le goût des autres won twee weken geleden vier Césars, in de categorieën beste film, beste
scenario (samen met Bacri), beste mannelijke en vrouwelijke bijrol
(Gérard Lanvin en Anne Alvaro), won de Europese Filmprijs voor
het beste scenario, kreeg een Oscarnominatie en was de op
één na best bezochte Franse film van het afgelopen jaar.
Zoveel lof stemt bij voorbaat kritisch, maar Le goût des
autres is inderdaad een voortreffelijke, rijke, aangenaam stemmende
komedie, die bovendien zinnige observaties bevat. Ook al omdat Jaoui
zelf een van de rollen speelt in het hechte ensemble, van een hasj
dealend barmeisje, dringt de vergelijking met Woody Allen zich op. Dat
klopt, want Jaoui heeft bij haar voorbereiding nog eens alle grote
Allen-komedies bekeken.
Pierre Bourdieu, de Franse socioloog die stelt dat culturele voorkeuren
een belangrijke factor zijn in de maatschappelijke hiërarchie,
moet een andere inspirator geweest zijn. De smaak van de anderen, zoals
de vertaling van de titel luidt, geeft vaak aanleiding tot
misverstanden. De Franse tijdgenoten in de film zijn o zo herkenbaar:
een ongeletterde fabrieksdirecteur (Bacri), zijn lijfwacht (Lanvin) en
zijn chauffeur (Alain Chabat), zijn verveelde echtgenote (Christiane
Millet) en de actrice (Alvaro), die zijn kennis van het Engels tegen
betaling bijspijkert. Bacri wordt verliefd op Alvaro, en gaat zich om in
het gevlij te komen aan haar smaak aanpassen. Een bevriende nicht
schuift zijn jonge beschermeling naar voren om als kunstenaar de
fabrieksgevel te versieren. Bacri gaat met acteurs naar het
café, vertelt flauwe moppen en heeft niet in de gaten dat hij
uitgelachen wordt, maar betaalt wel de rekening. Hij schrijft
gedichtjes in slecht Engels, en niemand heeft in de gaten dat hij zijn
snor voor haar afscheert.
Heel knap laat Jaoui al haar personages in hun waarde. Stuk voor stuk
zijn het ontroerende mensen, die fouten maken en niet in de gaten
hebben wat ze anderen in hun onbegrip aandoen. Door te kiezen voor een
middelgrote provinciestad (Rouen) als locatie, is het aannemelijk dat
hun wegen elkaar voortdurend kruisen. Waren de vorige scenario's van
Bacri en Jaoui nog wel eens gekunsteld en al te nadrukkelijk, de kunst
van de satirische komedie met een hart, zeg maar Allens Annie
Hall of Hannah and her Sisters, beginnen ze aardig onder de
knie te krijgen. Een film als Le goût des autres heeft
zelfs een voordeel ten opzichte van met name de meer recente Allen-
films: de personages staan dichter bij ons Europeanen, omdat ze
dubbelzinniger zijn geschreven, minder karikaturaal en eenduidig.
Naarmate de sociale mobiliteit en het gebrek aan culturele
hiërarchieën, bij ons Amerikaanse vormen beginnen aan te
nemen, wordt de behoefte aan dit soort maatschappijsatire groter. Als
Jaoui op hetzelfde niveau doorgaat met films maken, is er een gouden
toekomst voor haar weggelegd, ook bij het publiek in de rest van
Europa.