DE EUROPESE COMMISSIE heeft gisteren in principe over eenstemming over een nieuw transfersysteem bereikt met de mondiale en Europese voetbalbonden FIFA en UEFA. Het zijn slepende onderhandelingen geweest, omdat alle partijen zich lange tijd hebben ingegraven. Voor de Europese Commissie ging het om een principiële en politieke kwestie: het vrije verkeer van personen binnen de EU. De UEFA en de FIFA zetten hun hakken in het zand om sportieve en commerciële redenen: het huidige transfersysteem is een groeiende bron van inkomsten.

Beide partijen hadden recht van spreken. De wijze waarop er in en met voetballers wordt gehandeld, is in strijd met de uitgangspunten van de vrije markt binnen de EU. Heeft een voetballer eenmaal een contract getekend, dan is hij als speler niet vrij om te gaan en staan waar hij wil. Sinds het zogeheten Bosman-arrest uit 1995 - het arrest van het Europese Hof waarmee het oude transfersysteem werd opgeblazen - zijn de sporters daarvan weliswaar financieel niet slechter geworden, maar hun vrijheid is onaanvaardbaar beperkt gebleven. Voor de clubs daarentegen zijn voetballers niet zomaar werknemers. Ze hebben vaak veel tijd en geld gestoken in het opsporen of opleiden van talent en willen daarvan niet beroofd worden, omdat een andere club een veel vetter contract kan aanbieden.

Brussel en de voetbalbonden hebben in dit dilemma nu een uitweg gevonden. De contracten zullen worden gebonden aan een minimumtermijn van één jaar en een maximumperiode van vijf jaar. Jongere spelers moeten bovendien hun contract wat langer respecteren dan oudere en dienen bij voortijdig vertrek ook te betalen voor de breuk. De periode waarin spelers van werkgever kunnen veranderen, wordt eveneens gefixeerd. En ten slotte wordt met de baten van het nieuwe systeem een 'solidariteitsfonds' opgericht om het onvermijdelijke verlies te compenseren van de kleinere of arme clubs die voetballers scholen, maar ze vervolgens weer zien vertrekken naar de grotere en rijkere.

DE NEDERLANDSE voetbalbond heeft mede hierom on middellijk kritiek geuit. De KNVB wil eerst de "onduidelijk heden" opgehelderd zien. Daar is iets voor te zeggen. In de cultuur van de voetbalwereld geldt namelijk niet het beginsel 'een man, een man - een woord, een woord'. Maar als de KNVB gokt op een vertragingstactiek, slaat de bond de plank mis. Hoe het nieuwe systeem er in detail ook uit zal zien, de magere voetballanden zullen altijd het onderspit delven zolang deze sport wordt gedomineerd door het 'grote geld'.

De internationale spelersvakbond FIFPro, die overigens geen serieuze machtspositie heeft, streefde aanvankelijk naar volledige vrijheid voor de voetballers.

Dat standpunt was evenmin vol te houden, heeft de bond zelf intussen begrepen. Ook in andere bedrijfstakken geldt immers soms een concurrentiebeding waardoor werknemers niet ongestoord van de ene baas naar de andere kunnen overstappen. De Europese Commissie en de FIFA/UEFA heb ben juist een poging gedaan dit algemeen aanvaarde beginsel naar het voetbal te vertalen.

Zie ook:

Akkoord EU over transfers in profvoetbal (6 maart 2001)
'Spelers zijn winnaar van EU-akkoord' (6 maart 2001)
Hoofdlijnen akkoord (6 maart 2001)