HENK VAN GELDER
Een slordig ogende krullenkop doet open en kijkt zenuwachtig lachend in de lens van de camera. Een ietwat opdringerige stem buiten beeld, type Frans Bromet, vraagt hem naar de tatoeage op zijn rug. Ja hoor, de jongen wil wel even laten zien dat hij de beeltenis van voetballer John de Wolf met zich meedraagt.

,,Heb je een vriendin?'' vraagt de stem. Nee, die heeft hij niet. Hij gaat naast zijn hond op de bank zitten en beweegt nerveus met zijn voet. Dan komt onverhoeds de volgende vraag: ,,Hé, en kom je eigenlijk wel eens in de bibliotheek?'' De jongen kijkt of hij het in Keulen hoort donderen. Zo'n rare vraag heeft hij nog nooit gehoord. En dan verschijnt in beeld de tekst: ,,Hersens groeien in de bibliotheek.''

Het is een vreemd filmpje dat de Vereniging van Openbare Bibliotheken NBLC dezer dagen door de STER laat uitzenden. Men wil jongeren wijzen op de vele moderniseringen in de bibliotheken - cd's te huur, internetverbindingen beschikbaar - maar daar wordt met geen woord over gerept. Het blijft bij die onbeantwoorde vraag aan het slot.

,,Dat is een heel bewuste keuze,'' verklaart pr-adviseur Jan Stalman. ,,De bibliotheken hebben eerder campagnes gevoerd, die inderdaad veel informatiever waren. Maar dan moet je je afvragen of je daar de jongeren wel mee bereikt. Deze keer is besloten om veel meer op een bepaald gevoel te werken. Aan het eind van hun middelbare schooltijd wordt de bibliotheek voor veel jongeren iets uit het rijtje van dingen die moeten. En als ze van school afgaan, hoeft dat dan niet meer. Wij zeggen nu, hopelijk op een prikkelende manier: zou je niet toch eens gaan kijken, misschien vind je er méér dan je denkt, ook op jouw interessegebied. Zo'n licht-confronterende aanpak werkt volgens ons veel beter.''

Ruim de helft van het Nederlandse volk komt wel eens in de bibliotheek, aldus de NBLC, en ongeveer een derde heeft een abonnement. Kinderen zijn trouwe bezoekers, vooral dankzij school en ouders. De leeftijdsgroep tussen 16 en 25 jaar is echter ondervertegenwoordigd, ,,terwijl de bibliotheek zich juist voortdurend aanpast aan de veranderende informatiebehoefte van de maatschappij.'' Deze aanpassingen gaan zelfs zo ver, dat enkele maanden geleden op de opiniepagina van deze krant een fel debat werd gevoerd over de rol van de tegenwoordige bibliothecaris: vroeger een leidsman in de literatuur, nu iemand die alleen te hulp wordt geroepen als de computer crasht.

De campagne is verzonnen door het Amsterdamse reclamebureau Capital-e. Voor de regie werd een beroep gedaan op de veelzijdige Paul Ruven, die niet alleen het publiekssucces Filmpje met Paul de Leeuw en videoclips voor André Hazes en Marco Borsato maakte, maar ook een dwarse film als Enigma. De jongen met de tatoeage blijft voorlopig een week of drie in roulatie. Daarna wordt, op basis van de kijkcijfers, besloten of het spotje nog vaker moet worden uitgezonden.

Vooralsnog is het alleen te zien op de publieke netten. Dat is opmerkelijk, want Nederland 1, 2 en 3 staan in reclamekringen vooral bekend als de zenders voor een ouder publiek. Jongeren kijken meestal elders. Het zou, gezien de doelgroep, meer voor de hand hebben gelegen naar Veronica uit te wijken. ,,Op deze manier bereiken we een veel breder publiek,'' beaamt Stalman. ,,Maar we zitten wel steeds in de buurt van programma's met een hoge attentiewaarde, die dus ook door jongeren worden bekeken. Sportprogramma's bijvoorbeeld. Die sluiten natuurlijk ook heel goed aan bij de tattoo van John de Wolf in het filmpje.''

Voorts is het te vinden voor of na programma's als Opsporing verzocht, Get the picture, 2Vandaag, Ook dat nog, Hoeba hoeba hop en de toepasselijke EO-serie Jong en ontspoord, waarin Andries Knevel bezorgd verslag uitbrengt over de jeugd van tegenwoordig.

Eerder verschenen artikelen in het archief.