In: Cinema de Balie, Amsterdam

Neorealisme uit Chinese haven

Door DANA LINSSEN
Meer nog dan in zijn meest recente film Beijing Bicycle, die op het Filmfestival Berlijn in première ging, betoont de Chinese filmmaker Wang Xiaoshuai zich in zijn twee na laatste film So Close to Paradise (die al in 1999 in Cannes voor het eerst te zien was, en nog vier jaar eerder werd gedraaid) een hedendaagse erfgenaam van de neorealistische filmstijl.

Geen modieus gezwiep met camera's, geen scheve kadreringen die voor een realistisch tintje moeten zorgen, maar tamelijk strak gecomponeerde straatbeelden die op een andere manier hun authenticiteit bewijzen. In zijn derde speelfilm, de opvolger van het mysterieuze Frozen (1997), vertelt Wang Xiaoshuai (Sjanghai, 1966) met minieme middelen de geschiedenis van twee plattelandsbewoners die halverwege de jaren tachtig naar de stad trekken om hun fortuin te maken. Dong Zhi, de verteller van de film, gelooft in eerlijk werk en neemt een baantje in de haven aan. Zijn vriend Goa Ping heeft grotere ambities en raakt al snel verstrikt in een crimineel milieu. De gijzeling van een nachtclubzangeres drijft hun vriendschap op de spits.

Het gebruik van een voice-over en de verder spaarzame dialogen geven aan voor hoe weinig geld en middelen de film gedraaid is. De straattaferelen zijn onopgesmukt en geven soms goed getroffen impressies van het leven in de steegjes en de eethuisjes van Chinese steden waar een filmcamera zich doorgaans niet beweegt. Op z'n beste momenten doet So Close to Paradise denken aan de naoorlogse Italiaanse films waarin de alledaagse worsteling om het bestaan werd geportretteerd. Wat dat betreft is Wang een duidelijk spreekbuis van een generatie filmmakers die de straat voor zichzelf laat spreken. Vaker echter maakt So Close to Paradise een willekeurige en onevenwichtige indruk. Stilistisch vertaalt zich dat in veel beelden van mensen die eten, lopen, werken, rondhangen, zonder dat hen handelingen zijn aangereikt of dialogen in de mond worden gelegd die moeten verklaren wie ze zijn en wat ze doen. Een ongetwijfeld ook uit nood geboren voorkeur voor natuurlijk licht zorgt voor een palet waarin gloeilamprood en neonblauw overheersen, evenals het charmant verwassen grijsgroen van de havens.