Door onze correspondent FLORIS-JAN VAN LUYN
PEKING, 20 FEBR. Vandaag is de Evaluatie Commissie van het Internationale Olympische Comité (IOC), onder leiding van de Nederlander Hein Verbruggen, aangekomen in Peking. China wil de Spelen niet nog eens mislopen.

De plantsoendienst heeft de verfspuit ter hand genomen en de burgemeester van Peking heeft beloofd dat de Olympische Spelen van 2008 in zijn stad 'Groene Spelen' zullen worden. Maar milieuactivisten vinden dat Peking zichzelf belachelijk heeft gemaakt door in de dagen voorafgaand aan het bezoek van de IOC-inspecteurs het winterse gras groen te spuiten.

"Gras verven is belachelijk", zegt een van hen. "Het doet mensen geloven dat alles wat Peking doet, nep is." Een ander vraagt zich geïrriteerd af of in de herfst papieren blaadjes aan de bomen zullen worden geplakt wanneer dat van strategisch belang wordt geacht. Beide milieuactivisten hebben zitting in een adviescomité dat in een poging van ongeëvenaarde inspraak door Peking is geconsulteerd.

Maar het heeft niet mogen baten. Het bruine gras langs de route die de Olympische inspecteurs zullen afleggen, is groen gespoten. De correspondent van deze krant heeft als bewijs een groene peuk van de grasmat op het Plein van Hemelse Vrede gevist.

Uit onderzoek van het opiniebureau Gallup Research (China) blijkt dat 95 procent van de hoofdstedelijke bevolking hoopt dat de Spelen in Peking zullen worden gehouden. Dat is niet verwonderlijk gezien China's ervaring als mobilisator van zijn bevolking voor een zaak die is gepresenteerd als een kwestie van landsbelang. Weinig Chinezen zullen openlijk toegeven dat ze de miljarden die in het realiseren van de Spelen gepompt moeten worden, liever gebruikt zouden zien voor bijvoorbeeld de oplossing van China's chronische werkloosheidsprobleem.

Het binnenhalen van de Spelen is geen onderwerp van openbare discussie. Sterker nog, in de propaganda is de komst van de Spelen gepresenteerd als een zo goed als voldongen feit. In het Engels mag er dan 'Candidate City' staan onder de vele Olympische logo's die de straten sieren, in het Chinees heet het gewoon 'Een vernieuwd Peking, grootse Spelen'. China beschouwt het als een 'mensenrecht' dat de Olympische Spelen in 2008 aan Peking worden toegewezen en niet aan Osaka, Toronto, Parijs of Istanbul, de andere kandidaat-steden.

Chinezen maken een vierde van de wereldbevolking uit en nog nooit heeft China de Spelen mogen organiseren. Om die reden is het "een mensenrecht" dat de Spelen in 2008 in Peking worden gehouden, zoals het organiserend comité in de Chinese hoofdstad meer dan eens heeft betoogd, wat heet, gewaarschuwd. Het is een inmiddels bekend Chinees argument om buitenlandse kritiek op China's mensenrechtenbeleid te pareren. Veel mensen vinden Peking geen waardige kandidaat voor de Spelen wegens de rigide aanpak van de meditatieve geloofsbeweging Falun Gong. De beweging werd twee jaar geleden verboden en de massale klopjacht op volgelingen heeft geleid tot een stroom van protesten en recentelijke zelfverbrandingen in Peking. De regering, die de bui al van verre heeft zien aankomen, heeft gisteren de burgemeester van Peking nog eens laten zeggen dat politiek en sport niets met elkaar te maken hebben. "We zijn fel tegen iedere poging om China's kansen op grond van de situatie van de rechten van de mens ongedaan te maken", zei burgemeester Liu Qi.

Het zou niet voor het eerst zijn als China de Spelen misloopt wegens de schendingen van mensenrechten in het land. Gelijkluidende kritiek uit het buitenland was in 1993 de doorslaggevende reden om de Spelen van vorig jaar aan Sydney en niet Peking toe te wijzen. Peking is vastberaden dat zoiets niet nog eens gebeurt. Zelfs de schaarse critici in China vinden het een dilemma en zijn het er over eens dat de Spelen China, en met name Peking, veel goeds zullen brengen. De inwoners hebben inmiddels wel door dat, wanneer het prestige van China in het geding is, 's lands leiders worden aangezet tot doortastende maatregelen. Krijgt Peking de Spelen, dan is de kans groot dat de lucht boven de hoofdstad eindelijk opklaart, nieuwe huizen worden gebouwd, de bewoners worden bevrijd van hun ongezonde kolenkachels en het groeiende verkeersprobleem wordt opgelost.