F I L M V O O R A F :
De rode zwaan
JUDITH EISELIN
Wie de 'goede ogen' heeft, kan
het zien. Pierre Bokma als vis. In de speelfilm De rode zwaan,
gebaseerd op een kinderboek en een script van Sjoerd Kuyper (bekend
van Het zakmes), is Bokma een Romeinse legeraanvoerder. Een
vloek verandert hem en zijn soldaten in vissen. Drie druppels
kinderbloed zijn voldoende om van Bokma en de zijnen 'Karpermannen' te
maken. Bloeddorstige wezens met een mensenlijf en een vissenhoofd.
In De rode zwaan betrekt een opa (André van den Heuvel)
het huis van zijn kindertijd. Kleinzoon Jakob (Rufus Heikens) gaat mee
om te helpen, maar is voornamelijk geïnteresseerd in zijn
gameboy. Opa had vroeger alleen een houten rode zwaan waar hij
"minstens evenveel" mee kon.
Een beetje moralistisch is deze film wel, maar zo spannend dat het niet
mag deren. Opa valt van het dak en ligt te ijlen. Hij doolt rond in
zijn kindertijd. De kleinzoon beseft dat alleen de zwaan zijn opa nog
kan redden. Met opa's oude buurmeisje (Annet Nieuwenhuijzen) gaat hij
op zoek naar de zwaan. In De rode zwaan lopen allerlei tijden en
werkelijkheden door elkaar. Sprookje of realiteit: het een is niet
minder 'waar' of 'echt' dan het ander, is de idee van dit onstuimige
fantasieverhaal. Voor wie 'de goede ogen' heeft althans. Je moet je
openstellen voor de geschiedenis, en voor de verhalen van het
landschap. Zoiets.
De rode zwaan zit vol met, zeker voor kinderen, adembenemende
special effects. Het griezeligst is dat alle magie zich ophoudt
in de gewone wereld. Achtervolgd door Karpermannen rent de jongen kris
kras over een vol terras. Alle mensen zijn versteend, met grimassen op
hun gezichten. Het tijdsverloop in de magische wereld is zo snel, dat
al het bekende daarbij vergeleken stilstaat.
De rode zwaan is het verhaal van een jongen die volwassen wordt
en ontdekt waar het in het leven om gaat. Uit de ontknoping blijkt
Kuypers' relativerende humor: waar de opa als bescheten jongeling
faalde, slaagt zijn meer wereldwijze kleinzoon. Hij kust het
buurmeisje. En alles komt goed.
De rode zwaan, in vier delen, zaterdag, Ned.1, 19.00-19.30 u.