'We zijn hard onderuit gegaan'

In vier jaar tijd verdubbelde de omzet van Lucent Technologies, de Amerikaanse fabrikant van telecominfrastructuur, tot 40 miljard dollar. Todat het mis ging. Tweede man Ben Verwaayen, ex-KPN: "Misschien pas ik hier over zes maanden niet meer".

Door onze correspondent LUCAS LIGTENBERG

MURRAY HILL, 17 FEBR. De stormen die over de telecomwereld razen teisteren ook Lucent Technologies, de Amerikaanse fabrikant van telecominfrastructuur. Diep moet het snijden in zijn verkoopapparaat. Ben Verwaayen, ex-topman van PTT Telecom, is er nog steeds de nummer twee. Titel vice-chairman, en belast met de verkoop en marketing in de VS en de rest van de wereld. Verwaayen moet nu meehelpen de reorganisatie door te voeren.

Als u het afgelopen jaar in één woord moest karakteriseren, welk woord zou u dan gebruiken?

Verwaayen: "Turbulent" .

Wat ging er mis bij Lucent?

"Het probleem hier was dat alles op de aanval werd gezet. Groei was het hoogste streven. In vier jaar ging het bedrijf van twintig naar veertig miljard dollar omzet, maar we bleven dezelfde organisatie. We verkochten agressief aan nieuwe klanten en we pasten de producten aan aan de acquisities die we deden. Tot vorig jaar zeiden we tegen de klant: het dondert niet wat je wil, we kunnen het leveren."

Maar het lijkt erop dat na 1 oktober alles nogal plotseling in elkaar stortte. Hoe kwam dat dan?

"We zijn hard op de grond gekletterd. Alles wat mis was kwam opeens samen in ons eerste kwartaal, dat wil zeggen het vierde kwartaal van het kalenderjaar. De telecomsector in zijn totaliteit is van marktlieveling naar kommer en kwel gegaan. De sector is uit de gratie geraakt, mede door de fiasco's van talloze dotcoms. Lucent had daarbij nog een aantal specifieke problemen. We zijn niet goed in marketing geweest want we dachten dat de kwaliteit wel voor zichzelf sprak. We liepen tegen miscalculaties aan en er waren problemen bij de uitvoering van onze plannen. Wat we beloofden konden we niet waarmaken. Keihard uitvoeren wat je belooft is een weinig opwindend verhaal maar o, zo noodzakelijk."

Is het slechte nieuws nu voorbij?

"Ik hoop het. Naar mijn beste weten is het ook zo, maar ik heb geleerd dat je geen absolute uitspraken moet doen."

Loopt uw eigen positie gevaar of heeft die gevaar gelopen?

"Het gaat met mij hartstikke goed. De enige maatstaf is: wat deed ik tot 1 oktober en wat daarna [toen het opeens slecht ging]? Er is wel wat veranderd. Ik doe nu de commerciële kant. Het managementteam is zeer hecht. Maar misschien denk ik over zes maanden dat ik hier niet meer pas, misschien zit ik hier over drie jaar nog."

Is de concurrentiepositie van Lucent beschadigd?

"Het goede nieuws dat we van klanten horen is: we willen Lucent terug. Ik besteed veel tijd aan het uitleggen wat voor bedrijf Lucent is. Wij zijn een partner voor de lange termijn. We leveren kwaliteitsproducten voor netwerkbeheer. We zijn geen hot-boxleverancier, maar een leverancier van oplossingen. We zeggen nu duidelijker wat we zijn."

Hoe wordt daarop gereageerd?

Onze klanten hebben het net zo moeilijk als wij. Ook concurrenten hebben het moeilijk. The party is over. Fundamenteel is er weinig veranderd maar er wordt op de fianciële markten minder waarde gehecht aan de telecommunicatiesector. Als bedrijf moet je echt kijken naar wat je aan strategische waarde kan toevoegen. Ik ben er van overtuigd dat dit nog steeds een groeimarkt is, de producten zijn nog steeds innovatief en ze genereren productiviteit voor de rest van de economie."

Hoe is de sfeer binnen Lucent zelf?

"Intern is al dat slechte nieuws helemaal niet leuk. Een reorganisatie zoals de onze gaat op de bekende Amerikaanse wijze: het medicijn wordt meteen genomen, iedereen zet de petten op en dan gaan we weer. Alles moet weer back on track, zoals dat heet. Dat brengt weinig glamour met zich mee en veel transpiratie. Extern en intern moet duidelijk zijn wat je doet. Het is veel hakken en snijden, maar ook het fundament leggen op strategisch gebied. Want ondertussen moet je je verkopen, je innovatie op orde houden. Lucent geeft nog steeds 4 miljard dollar per jaar uit aan onderzoek. We investeren nog steeds in winnende sectoren maar we moeten aan de andere kant bereid zijn een paar kwartalen verliezen te lijden. Er is minder zichtbaarheid dan de markt wenst, dus dan ontstaat de situatie dat het kredietwaarderingsbureau je status een graadje verlaagt."

Hoe ziet de toekomst van Lucent eruit?

"Er heerste euforie op de markt totdat bleek dat ook deze sector pieken en dalen kent. Maar het is nu naar de andere kant doorgeslagen. Deze sector komt gewoon weer terug. Ik geloof heilig in verdergaande groei. Lucent moet orde op zaken stellen in eigen huis, keuzes maken. De verzelfstandiging van divisies tot bedrijven die Avaya en Agere zullen heten zijn daar een uitvloeisel van. Je moet niet alles willen doen, je moet een zekere mate van kerncompetentie bewaren."

Komende woensdag is de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van Lucent. Wat verwacht u daarvan?

"Veel aandeelhouders hebben ongelofelijk veel geld verloren. Sommigen zijn van hun beleggingen afhankelijk voor hun pensioen. Dat voelen wij als een zware verantwoordelijkheid. We zullen er ongetwijfeld het een en ander over te horen krijgen. Ik denk dat wij [woensdag] alleen maar kunnen uitleggen wat we doen om Lucent er weer bovenop te helpen."