KIEV, 14 FEBR. Een hoge delegatie van de Europese Unie heeft gisteren in Kiev de Oekraïense leiding opgeroepen de persvrijheid te eerbiedigen en de affaire rond de vermoorde journalist Georgi Gongadze op te helderen.

De delegatie - bestaande uit Javier Solana, bij de EU verantwoordelijk voor het buitenlands en veiligheidsbeleid, Eurocommissaris Chris Patten en de ministers van Buitenlandse Zaken van Zweden en België - sprak met president Leonid Koetsjma en met andere leiders als de premier, de minister van Buitenlandse Zaken en de voorzitter van het parlement van de Oekraïne. Ze bracht daarbij de "bezorgdheid" van de Europese Unie over de situatie van de Oekraïense media over en eiste een "volledig en onafhankelijk onderzoek" naar de verdwijning van de journalist Georgi Gongadze in september vorig jaar.

De zaak-Gongadze houdt de publieke opinie in de Oekraïne al geruime tijd bezig. Twee maanden na de verdwijning van de kritische journalist werd in Kiev een onthoofd lijk gevonden, dat volgens DNA-tests vrijwel zeker dat van Gongadze is. Volgens de Oekraïense oppositie is de journalist vermoord op direct bevel van Koetsjma. De oppositie baseert zich op geluidsbanden waarop te horen zou zijn dat Koetsjma zijn medewerkers opdracht geeft "af te rekenen" met Gongadze. Koetsjma ontkent; volgens hem is zijn stem wel op de banden te horen, maar is met de banden geknoeid. In Kiev is vorige en deze week door duizenden betogers het aftreden van de president geëist in verband met de zaak-Gongadze. Koetsjma heeft bij wijze van zoenoffer de chefs van de Oekraïense geheime dienst en van zijn presidentiële bewaking ontslagen, maar dat heeft zijn critici niet tevreden gesteld.

Koetsjma, premier Joesjtsjenko en de voorzitter van het Oekraïense parlement gaven gisteren een verklaring uit waarin ze stelden dat de dagelijkse demonstraties ten doel hebben "de autoriteiten te provoceren tot een confrontatie met gebruik van geweld". De betogingen "vormen aldus een bedreiging voor de Oekraïense nationale veiligheid", aldus de verklaring.

In Kiev is gisteren de vorige maand door Koetsjma ontslagen vice-premier Joelia Timosjenko ('de enige man in het Oekraïense kabinet', zoals ze wel werd genoemd) gearresteerd. Ze wordt beschuldigd van het illegaal importeren van drie miljard kubieke meter Russisch gas. Ze zou bovendien de vroegere premier Pavlo Lazarenko 79,6 miljoen dollar aan steekpenningen hebben betaald. (AFP, Reuters)