In: 7 theaters

Ivory verfilmt laatste roman Henry James

Door DANA LINSSEN
The Golden Bowl is de derde film naar een boek van Henry James van de regie-productie- scenario-trias James Ivory, Ismail Merchant en Ruth Prawer Jhabvala, vooral bekend van de literatuurverfilmingen Howards End (1991) en The Remains of the Day (1993).

Na The Europeans (1979) en The Bostonians (1984) is er nu dan hun adaptatie van de laatste roman van James en het is niet moeilijk te bedenken wat het gelauwerde trio erin moet hebben aangetrokken. Hun films zijn bij voorkeur gesitueerd in het Edwardiaanse Engeland, in hun optiek het tijdperk waarin zich in het voldane zelfbeeld van de Britten de eerste kenteringen omtrent de vanzelfsprekendheid van de klassenmaatschappij begonnen af te tekenen. De daaruit afgeleide historische thematiek van continuïteit en breuk, van levensstijlen die met elkaar in aanraking komen, is ook in The Golden Bowl weer volop aanwezig.

Het omstreeks 1900 gedateerde verhaal van de arme maar gepassioneerde Charlotte (Uma Thurman) die moet aanzien hoe haar beste vriendin Maggie (Kate Beckinsale) door een wederzijdse vertrouwelinge (Anjelica Huston) wordt gekoppeld aan een verarmde Italiaanse prins (Jeremy Northam), met wie zij eerder zelf een verhouding had, staat bol van conflicten over de onvoorspelbare wegen van hart en hoofd, die door Ivory-Merchant-Prawer Jhabvala naar hun hand werden gezet. The Golden Bowl is voor alles dan ook een Ivory-etc. productie en pas dan een Henry James- verfilming.

Voor een filmmaker die zich zo graag en zo vaak verdiept in de dwaalwegen van de menselijke gevoelswereld, is James Ivory een tamelijk ingetogen en soms zelfs wat stijve stilist. Dat valt meestal niet zo op, temidden van al het ruisende fluweel, zijde en satijn van de kostuums en de gordijnen. Het wordt doorgaans ook gecompenseerd door Ivory's vermogen om de sublieme karakteriseringen uit Prawer Jhabvalas scripts in subtiele details te vertalen. Het drinken van een kopje thee is bij wijze van spreken nooit meer vanzelfsprekend na The Remains of the Day.

Dat The Golden Bowl desondanks zielloos blijft, ligt waarschijnlijk aan de miscast van Uma Thurman en Nick Nolte (als Maggies vader met wie Charlotte later zal trouwen om in de buurt van haar geliefde te blijven) als té onwaarschijnlijk onwaarschijnlijk liefdeskoppel. Ze zitten te duidelijk in hun kostuum, staan niet los genoeg van hun tekst en doen de toeschouwer geen moment vergeten dat ze bedacht en erger nog voor een romanbewerking: ingedikt, verkort, samengevat zijn. Dat begint nooit te leven.