Mysterie Wallenberg niet ontrafeld

STOCKHOLM, 13 JAN. Een Russisch- Zweedse commissie is er na tien jaar onderzoek niet in geslaagd uitsluitsel te geven over het lot van de Raoul Wallenberg.

De Zweedse diplomaat, die tijdens de oorlog in Hongarije duizenden joden redde, is volgens de commissie mogelijk in 1947 in Russische gevangenschap gestorven, maar echt bewijs daarvoor ontbreekt. Er is ook een theorie, gebaseerd op getuigenverklaringen, dat Wallenberg pas in 1989 in een psychiatrische kliniek is overleden.

Volgens het rapport ligt de bewijslast bij de Russische regering. De Zweedse regering krijgt het verwijt destijds te weinig voor Wallenberg te hebben gedaan. De Sovjet-autoriteiten hebben na de oorlog gezinspeeld op vrijlating van Wallenberg in ruil voor de uitlevering van Russische overlopers. De Zweedse premier Göran Persson bood naar aanleiding van die conclusie excuses aan voor de lakse houding van de regering in het verleden. "Het is duidelijk dat meer energie en een meer doelgerichte benadering van Zweedse zijde in de jaren veertig tot een succesvolle uitkomst voor Raoul Wallenberg en zijn familie zou hebben kunnen leiden", zei Persson gisteren. Hij voegde eraan toe dat niet kan worden uitgesloten dat Wallenberg nog leeft - hij zou nu 88 jaar zijn. "Zo lang er geen ondubbelzinnig bewijs is van wat er met Wallenberg is gebeurd - en dat is er niet - kan niet worden gezegd dat hij is overleden", aldus Persson. De premier zei dat de regering zich zal blijven inspannen om de onderste steen boven te krijgen.

De Sovjet-autoriteiten hebben jarenlang beweerd dat Wallenberg in 1947 in een KGB-gevangenis een natuurlijke dood is gestorven. Hij zou in 1945 zijn gearresteerd omdat hij door zijn handelwijze in Boedapest, waar hij vaak met de nazi's onderhandelde, de indruk wekte een collaborateur te zijn. Aleksandr Jakovlev, voorzitter van de Russische Rehabilitatiecommissie van de slachtoffers van politieke repressie, kwam in november echter met een andere lezing van de feiten. Volgens hem staat onomstotelijk vast dat Wallenberg in 1947 in de Moskouse Ljoebjanka-gevangenis is geëxecuteerd. Hij zegt documenten te hebben gezien die de executie bewijzen en het ook vernomen te hebben van de vroegere KGB-chef Krjoetsjov. Vorige maand is Wallenberg officieel gerehabiliteerd. Hij is nu door de Russische regering bestempeld als "een slachtoffer van Sovjet-repressie". (AP)

( a d v e r t e n t i e s )