Heeft burgemeester Zijlmans van Beuningen zijn macht misbruikt? Het openbaar ministerie oordeelde gisteren van niet.

Door een onzer redacteuren

ARNHEM, 13 JAN. In de hal van de rechtbank in Arnhem staat afval ondernemer J. Burgers stoom af te blazen. Zijn tranen kan hij maar met moeite bedwingen. Zojuist heeft hij begrepen dat officier van justitie R. van Tooren vrijspraak eist in de zaak tegen burgemeester Zijlmans van het Gelderse Beuningen: de burgemeester heeft zich niet schuldig gemaakt aan machtsmisbruik en vrijheidsberoving.

Beide aangiften zijn gedaan door Burgers zelf, nadat burgemeester Zijlmans in 1997 een machtiging had getekend voor zijn gedwongen opname in een psychiatrisch ziekenhuis, wat mogelijk is in het kader van de wet Bijzondere Opname Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ).

Het openbaar ministerie zag aanvankelijk toen geen reden Zijlmans te vervolgen, maar het gerechtshof in Arnhem oordeelde vorig jaar anders.

De onenigheid tussen Burgers en Zijlmans begon in 1997. De afvalondernemer kwam toen regelmatig bij vuilverbrander ARN in Nijmegen, waar burgemeester Zijlmans commissaris was. Burgers verorzaakte hier volgens Zijlmans toenemende overlast. De directie van ARN ontzegde hem de toegang, waarna Burgers een directielid van het vuilverwerkingsbedrijf telefonisch bedreigde. Het bewuste directielid nam het gesprek op. Voor de rechtbank in Arnhem blijkt dat de originele bandopnamen er niet meer zijn. Volgens Burgers is het een teken dat ermee geknoeid is.

Op vier november 1997 organiseerde de burgemeester in het stadhuis van Nijmegen een bijeenkomst met directieleden van ARN, een vertegenwoordiger van de Riagg, loco-burgemeester Peereman en officier van justitie Leeman om te overleggen wat men met Burgers en de bedreigingen aanmoest. De aanwezigen omschreven Burgers na beluistering van de bandopname, als een verwarde en paranoïde, ernstig gestoorde man.

Tijdens de bijeenkomst is volgens Zijlmans min of meer besloten dat de directie van ARN eerst aangifte zou doen van de bedreigingen, zodat de politie Burgers zou kunnen aanhouden en de Riagg zou kunnen langskomen om hem te onderzoeken. Zowel de officier van justitie als Riagg waren volgens Zijlmans bereid mee te werken. Op 2 december werd Burgers van zijn bed gelicht en meegenomen naar het politiebureau. Daar werd hij in bewaring gesteld wegens een strafrechtelijk onderzoek naar de telefonische dreigementen aan het adres van de ARN, en onderzocht door de Riagg. Burgers vermoedt dat zijn verblijf in de cel rechtstreeks verband hield met maatregelen in het kader van de wet BOPZ. Zijlmans ontkent dit ten stelligste. Hij verklaart voor de rechtbank niet eens op de hoogte te zijn van de arrestatie van Burgers. Tijdens de zitting blijkt dat de burgemeester kort voor de aanhouding wel contact had over Burgers met zowel Riagg als politie. Een politieagent verklaarde dat Zijlmans hem vertelde dat Burgers een 'chronisch maatschappelijk probleem' was. Een medewerker van de Riagg zei dat onderzoek op het bureau uitwees dat Burgers "absoluut geen acuut" geval was: "Waarom zijn wij eigenlijk gekomen?"

Officier van justitie Van Tooren zegt geen bewijs te kunnen vinden voor strafbare feiten. Volgens hem is de aanhouding van Burgers de verantwoordelijkheid van officier van justitie Leeman. Bovendien heeft Burgers vrijwillig aan het onderzoek van de Riagg meegewerkt.

Wel erkent de officier van justitie dat hier sprake is geweest van belangenverstrengeling: "De burgemeester had twee petten op. Het lijkt me volstrekt helder dat dit niet kan."

( a d v e r t e n t i e s )