In: Kriterion, Amsterdam; Lantaren/Venster, Rotterdam; 't Hoogt, Utrecht

Kitscherige observaties van het leven op straat

Door DANA LINSSEN
Jacques Doillon is beslist een romanticus, wanneer hij in zijn toelichting op zijn nieuwste film Les petits frères betoogt dat het tijd wordt dat er eens op een positieve manier wordt gekeken naar de veerkracht van kinderen uit achterstandswijken.

Dus laat hij in zijn film de zon anderhalf uur schijnen op hun levens, die er vervolgens alleen maar uitzien als mistroostige levens in de zon. Voor de rest voltrekt alles zich volgens dezelfde clichématige patronen die Doillon anderen verwijt: eenzaamheid, verwaarlozing, misdaad en nog kwader en nog erger.

Als ze voor de zoveelste keer ruzie heeft gehad met haar handtastelijke stiefvader besluit de dertienjare Talia met haar pitbullterriër Kim van huis weg te lopen. Het is onthutsend hoe veel liever haar ouders haar kwijt zijn en hoeveel lotgenoten ze in de Parijse voorstad Pantin ontmoet. Dat die lotgenoten ook niet allemaal lieverdjes zijn, blijkt als haar nieuwe vrienden er geen been in zien om haar hond te stelen en verkopen aan iemand die hondengevechten organiseert.

Les petits frères wekt de indruk van een staaltje moderne stadsantropologie. De kern van de film bestaat uit observaties van de manier waarop straatkinderen leven, bewegen, praten. Doillons rauwe, documentaire, snel gemonteerde stijl staat in schril contrast met zijn tamelijk beredeneerde manier van werken. In diverse interviews verklaarde de Franse cineast zijn jonge, niet professionele acteurs veel voor te spelen en te sturen. En de korte shots zijn volgens hem het logische gevolg van een sobere werkwijze, zonder al teveel licht- en camera-opstellingen. De in zijn films zo bewonderde spontaniteit en authenticiteit zijn in wezen strak geregisseerd.

Doillon is daarom ook een omstreden filmmaker, want toeschouwers willen wel geraakt worden, maar niet opzichtig gemanipuleerd. In Les petits frères gebeurt dat minder schaamteloos dan in bijvoorbeeld Ponette, waarin Doillon een vierjarig meisje een rouwverwerkingsproces liet naspelen. Maar de scène in Les petits frères waarin de kinderen als overwinningsritrueel een huwelijk naspelen is te kitscherig om de beloofde heroïek van deze kleine straatschuimers waar te kunnen maken.