Uitgebracht op huurvideo in parallelimport door Artificial Eye. Engelse ondertitels.

Paradijs bewaakt door hellehonden

Door BIANCA STIGTER
Pola X is de eerste speelfilm van de Franse regisseur Léos Carax na Les amants du Pont-Neuf (1991), en het is een film die nog schaamtelozer romantisch is geworden dan Les amants al was. Het is een film waarin je moet willen zwelgen.

De film gaat over een man die als de film begint in het paradijs is. Hij woont op een kasteel in Normandië, zijn moeder is Catherine Deneuve, hij heeft net een succesvolle roman geschreven en staat op het punt te trouwen met een meisje dat net zo jong en blond en rijk is als hij. Deze Pierre (Guillaume Depardieu, zoon van Gérard) laat zich uit zijn paradijs verdrijven door Isabelle, een vrouw met lange donkere haren (Katerina Golubeva, de muze van de Litouwse regisseur Sharunas Bartas) die steeds in zijn omgeving opduikt en tijdens een nachtelijke wandeling door een bos vertelt dat zij zijn verstoten halfzusje is. Pierre vertrekt naar Parijs, waar hij en Isabelle uiteindelijk hun intrek nemen in een oude fabriek aan de rand van de stad. Ook die fabriek is in de film een versie van het paradijs; een vrijplaats aan de onderkant van de maatschappij, dat door hellehonden bewaakt wordt en waar een actiegroep aanslagen tegen alles voorbereidt en een orkest van elektrische gitaren en olievaten repeteert. Pierre begint er met de hand gehuld in een deken een nieuw meesterwerk te schrijven. Carax' film is gebaseerd op een boek van de Amerikaanse schrijver Herman Melville, wiens bekendste boek Moby Dick is. De titel Pola X, bestaat uit de beginletters van de titel van Melville's boek in het Frans, Pierre ou les ambiguités. De X verwijst naar de tiende versie van Carax' script. Melville's boek werd toen het verscheen door de kritiek afgeslacht en vond nauwelijks publiek. Het lijkt alsof Carax zich ook door deze ontvangst tot het boek aangetrokken heeft gevoeld; alsof dit enfant terrible van de Franse film nu al wil zeggen dat hij uiteindelijk van de geschiedenis gelijk zal krijgen.

Carax' cinema is een cinema van de overdaad, van gouden licht of gotische schaduwen, van perfecte symmetrie tot ongebruikelijke camerastandpunten, van een nauwelijks belichte wandeling door een nachtelijk bos tot een waterval van computerbloed. In de waardering die deze beelden oproepen schuilt de dubbelzinnigheid; ze zijn zowel subliem als belachelijk, bombastisch als teer, hysterisch als aandoenlijk. Carax is in zijn drang naar groots en meeslepend in ieder geval wel zo hartverwarmend bevlogen dat je hem niet van pretentie wilt betichten. Op video neigt de film waarschijnlijk eerder naar het belachelijke dan in de bioscoop, waar beeld en geluid veel overdonderender kunnen zijn.