Markant vertolker van beroemdheden

Door HANS BEEREKAMP
Ruim een jaar nadat hij in Magnolia de laatste adem uitblies, overleed op tweede kerstdag in Bridgeport, Connecticut de Amerikaanse acteur Jason Robards (78) aan kanker. Tot op hoge leeftijd bleef Jason Nelson Robards zich 'jr.' noemen, vanwege zijn gelijknamige vader die in meer dan 150, overwegend zwijgende films optrad.

Jason jr. speelde 'slechts' ruim vijftig filmrollen, maar won wel twee Oscars in opeenvolgende jaren. In beide gevallen vertolkte Robards een bestaand personage, respectievelijk de hoofdredacteur van The Washington Times, Ben Bradlee, in de Watergate-film All the President's Men (Alan Pakula, 1976) en schrijver Dashiell Hammett in Julia (Fred Zinnemann, 1977). De derde Oscarnominatie voor Robards in de categorie mannelijke bijrol kwam drie jaar later, toen hij miljardair Howard Hughes speelde in Melvin and Howard (Jonathan Demme, 1980).

In de jaren vijftig verwierf Robards faam als theateracteur, met het werk van Eugene O'Neill als specialisme. In tegenstelling tot veel van zijn generatiegenoten moest Robards weinig hebben van method acting: de tekst was voor hem het belangrijkste, hij hoefde niet te kruipen in de huid van zijn personages: "Ik doe niet veel aan analyse", bekende Robards in een interview.

Jason Robards is zo'n acteur die de meeste mensen wel van gezicht - en van stem - kennen, maar niet bij naam. Hij was trouw aan sommige regisseurs, zoals Pakula (ook in Comes a Horseman), Demme (ook Philadelphia en Beloved) en Sam Peckinpah (The Ballad of Cable Hogue, Pat Garrett and Billy the Kid). Een van zijn mooiste rollen was in 1988 in Jerry Schatzbergs Reunion, als een naar zijn oude woonplaats terugkerende Duitse jood. Ook speelde hij Nobelprijswinnaar Andrej Sacharov in een televisiefilm.

Over Robards' privéleven is bekend dat hij een tijdje stevig dronk, plastische chirurgie aan zijn gezicht moest ondergaan na een auto-ongeluk en dat een van zijn vier echtgenotes Lauren Bacall was. Dat alles versterkte zijn mythische karakter, als een man die veel gezien heeft.