Uitgebracht op video en dvd door Columbia TriStar Home Video

Staren naar de hemel en de Spoetnik

Door JOYCE ROODNAT
October Sky begint in oktober. Op 4 oktober 1957. Die dag verzamelden zich in alle andere dorpen en steden van de Verenigde Staten mensen buiten om naar boven te kijken, naar de hemel. Ook in een mijnwerkersdorp in West Virginia staat men te wachten met de hoofden in de nek.

De gezichten zijn bezorgd, maar hier en daar twinkelt er een oog. "Ik zie 'm!" roept een man, ingesleten kolengruis in de groeven naast zijn neus en ogen. Een kleine stip vliegt langs de hemel. De Russen hebben de Spoetnik in een baan rond de aarde geschoten. Elke 96 minuten komt hij langs, elke 96 minuten kan hij van bovenaf op Amerika neerzien. De koude oorlog is weer wat kouder geworden. En de ruimtevaart wat warmer.

Over die koude oorlog doet de film October Sky niet moeilijk. Af en toe maakt iemand een zorgelijke opmerking, daar blijft het bij. Deze film gaat dan ook niet over grote mensen maar over een jongen van 16 jaar. Hij ziet de Spoetnik en hij is verkocht. Raketten bouwen, dat wil hij ook en hij weet drie schoolvrienden mee te slepen in zijn allengs verdergaande experimenten.

Talloze jongens zijn er geweest als hij, dat najaar van 1957, met een hobby, een overwaaiende passie. Deze jongen was anders. Hij heette Homer Hickham, hij kwam tenslotte als wetenschapper terecht bij NASA en October Sky is de verfilming van zijn jeugdherinneringen die hij publiceerde onder de titel Rocket Boys.

October Sky is een klassieke jongensfilm, vol idealisme tegen de klippen op, zinvol ondeugend gedrag en ademloos van bewondering voor het avontuur dat de wetenschap te bieden heeft, als je tenminste voorbij ziet aan de uren eenzame studie en mislukte proeven die ongetwijfeld ook Hickhams deel geweest zijn.

Hickham slaagde erin om, meer op de vleugels van zijn verbeelding en inventiviteit dan op zijn wiskundig talent, te ontsnappen aan het lot van zijn vader en alle mannen die hij kende: te werken in de mijn en jong te overlijden aan stoflongen. Over die ontsnapping vertelt de film. En dus over de kloof die de jongen van zijn vader scheidt. In mooie zachte tinten, met een verfijnde rol van Chris Cooper als de vader, een overtuigd mijnwerker die het idee heeft dat hij een buitenaards wezen heeft verwekt in plaats van een zoon. En met de jonge Jack Gyllenhaal in de hoofdrol, wiens verwonderde blik door regisseur Joe Johnston wordt ingezet als het zachte brandpunt van zijn film.

October Sky vertelt nostalgisch en sentimenteel over een mythische tijd en een mythische wereld. Vriendschap was nog vriendschap en een moeder een moeder. Het regende alleen als iemand verdrietig was en altijd was er Elvis Presley of Buddy Holly op de radio, behalve bij een feest, dan werden The Platters gedraaid om close te kunnen dansen. Onzin. Maar wel heerlijk om met de hele familie op oudejaarsmiddag naar te kijken en een traan weg te pinken.