In: 9 theaters

Personages komen in opstand

Door BIANCA STIGTER
De wereld van Sofie (1991) van de Noorse schrijver Jostein Gaarder was een toegankelijke cursus westerse filosofie voor kinderen verpakt in een verhaal zo spannend dat het, net als de cursus, ook door volwassenen op prijs werd gesteld.

Het boek werd een internationale bestseller en leverde als spin-offs tot nu toe al een bordspel, een cd-rom en een werkboek op. Hollywood lonkte, maar Gaarder zag het boek liever in eigen land verfilmd.

Een cursus filosofie is, hoe toegankelijk ook, moeilijk te verfilmen. Regisseur Erik Gustavson kwam op het idee om het meisje Sofie door de tijd te laten reizen. Samen met een vrolijk verwarde leraar ontmoet ze onder meer Socrates en Shakespeare, Leonardo da Vinci en Gutenberg. Ook brengt ze bezoekjes aan de Franse en de Russische revolutie. De filosofielessen uit het boek zijn door de keuzes van de onderwerpen eerder geschiedenislessen geworden. Die geschiedenislessen zijn bovendien zo oppervlakkig en willekeurig dat ze over de geschiedenis al net zo weinig leren als over de filosofie. De tablaux vivants waar Sofie en Alberto steeds even in mogen ronddwalen zien er wel aardig uit. De wereld van Sofie is met een budget van tien miljoen dollar de duurste Noorse productie ooit. Misschien maken de geschiedenislessen een betere indruk in de televisieserie die tegelijkertijd met de film werd opgenomen.

Interessanter dan de verwarrende tablaux vivants van de Europese geschiedenis is in de film de raamvertelling uit het boek. Sofie ontdekt gaandeweg dat ze niet echt bestaat, maar slechts een schepping van een schrijver is, die we af en toe achter een bureau zien zitten. Als Sofie in de spiegel kijkt, ziet ze niet zichzelf maar een meisje met een brilletje dat veel op haar lijkt. Het is de dochter van de schrijver. Sofie en Alberto zetten dan al hun kennis in om niet ten onder te gaan als het boek uit is.