Morgen verwacht op het Binnenhof: zeker duizend dokters. Om te demonstreren tegen hoge werkdruk en te lage compensatie voor onregelmatige diensten.

Door onze redacteur QUIRIEN VAN KOOLWIJK

DEN HAAG, 16 OKT. Zeker zo'n duizend huisartsen zullen morgen naar verwachting hun spreekkamer links laten liggen en afreizen naar het Binnenhof. Voor de demonstranten is de maat vol: ze willen er ruim een miljard gulden bij. Op initiatief van de collega's in Nijmegen en Noord- Limburg nemen veel huisartsen nu zelf de touwtjes in handen. Veel vertrouwen in hun vakbond, de Landelijke Huisartsenvereniging, hebben ze niet meer. Het leidde dit voorjaar zelfs tot een bestuurscrisis. Met een scheef oog kijken de huisartsen naar de lobby van de specialistenbond (OMS) die in september honderden miljoenen guldens in de wacht sleepte.

Het zal wennen zijn: huisartsen die actie voeren. Tot dusver deden alleen medisch specialisten dit. Die draaiden de laatste twintig jaar nog wel eens zondagsdiensten om meer geld te eisen of plaatsten advertenties ('De regering schaadt uw gezondheid') als ze vreesden hun fiscaal lucratieve vrije praktijk te moeten opgeven. En nu dus ook de huisartsen omdat "overal in het land onder hen massaal het gevoel bestaat dat de verschillende problemen rond de huisartsenzorg onvoldoende gehoor krijgen". Dit schrijft het regiokantoor 'Nijmegen en Omstreken' van de LHV aan minister Borst (Volksgezondheid). De initiatiefnemer van de actie nodigt daarbij de minister uit morgen aanwezig te zijn als er een petitie wordt aangeboden aan de Tweede Kamer.

"Om ook in de toekomst alle Nederlanders goede huisartsenzorg te kunnen bieden moeten er meer huisartsen worden opgeleid, moet er een goede financiering komen voor de hulp tijdens avonden, nachten en weekeinden, moeten de huisartsen voldoende geld krijgen om hun praktijk in te richten en moet het inkomen van de huisarts worden aangepast aan de zwaarte van het vak en de verantwoordelijkheden", aldus huisarts P.C.M. van der Weerd uit Zetten en voorzitter van de regionale afdeling. Kosten: 1,3 miljard gulden, een cijfer dat ook de LHV hanteert. Die baseert deze claim op een onderzoek door Deloitte & Touche maar weigert overigens inzicht te geven in de berekening die er onder meer op neer zou komen dat de huidige vergoeding voor de praktijkkosten (168.000 gulden per huisarts) met 128.000 gulden zou moeten worden verhoogd.

Nederland telt 7.000 praktiserende huisartsen en 500 assistent- huisartsen, 5 procent meer dan in 1995. In diezelfde periode steeg het budget voor de huisartsenzorg met ruim 25 procent tot 2,6 miljard gulden (in 2000) ofwel zo'n 350.000 gulden per huisarts.

De heetste hangijzers onder de huisartsen vormen op dit moment de werkdruk en de regeling van de diensten buiten de kantoortijden. Een belangrijk instrument voor verlichting van de werkdruk vormt de praktijkverpleegkundige. Borst en LHV zijn het daar in 1999 eens over geworden - al moest het LHV-bestuur daar intern veel weerstand voor overwinnen. Nogal wat huisartsen zagen alleen meer collega's als oplossing. Nog belangrijker was het bezwaar tegen de afspraak dat er een praktijkverpleegkundige zou komen voor elke drie huisartsen. Nogal wat (nog) solistisch werkende huisartsen zagen in die voorwaarde een vorm van chantage: om in aanmerking te komen zouden ze in feite tot samenwerking in een groepspraktijk worden gedwongen. Bovendien zouden de huisartsen de kosten zelf moeten 'verdienen'. De afspraak is dat ze voortaan hun medicijnen met behulp van een electronisch 'formularium' gaan voorschrijven. Dit levert naar verwachting een besparing van zo'n 350 tot 400 miljoen gulden op de medicijnkosten op. De helft van die 'opbrengst' is bestemd voor de financiering van praktijkverpleegkundigen (geschatte kosten 120.000 gulden per stuk). Om niet te hoeven wachten op de (inmiddels al vertraagde) invoering van het elektronisch voorschrijfsysteem krijgen de huisartsen er dit jaar al vast 45 miljoen gulden bij en in 2001 65 miljoen gulden..

De regeling van diensten buiten normale kantoortijden (de dienstenstructuur) houdt de gemoederen eveneens bezig. Op een aantal plaatsen in het land wordt daar op uiteenlopende wijze mee geëxperimenteerd. Er zijn gemeenten waar bij de eerste-hulppost van het ziekenhuis (gratis) een huisartsenpost is gevestigd die buiten de kantooruren is bemand, elders zijn huisartsenposten ergens centraal in de gemeente gehuisvest en rukt de huisarts indien nodig in een auto met chauffeur uit, weer elders heeft een groep huisartsen het zo geregeld dat ze maar één keer in de paar weken dienst hebben. Voor de onregelmatige diensten is in het budget van de huisartsen bijna 16.000 gulden per arts uitgetrokken. Maar volgens de LHV gaat het daarbij maar om 8.000 gulden, het is in elk geval het bedrag dat de huisartsen volgens de LHV moeten bijdragen aan de afkoop van hun onregelmatige diensten. Zij meent dan ook dat er per huisarts tussen de 15.000 en 20.000 gulden bij moet voor de financiering van de dienstenstructuur: de LHV claimt minimaal 250 miljoen gulden (35.000 gulden per huisarts). Borst heeft voor volgend jaar 20 miljoen gulden en voor 2002 40 miljoen gulden voor de dienstenstructuur uitgetrokken - met daarbij als toelichting dat de landelijke invoering ervan nog vele jaren vergt. De opzet ervan is sterk afhankelijk van de lokale en regionale omstandigheden. De zorgverzekeraars hebben de LHV toegezegd zich financieel niet aan grenzen gebonden te voelen: als blijkt dat komende jaren al meer nodig is voor de financiering van de dienstenstrucuur is dat een probleem dat de verzekeraars met Borst zullen oplossen.

( a d v e r t e n t i e s )