In: Cinecenter en The Movies, Amsterdam; Cinerama, Rotterdam

Het regent veel in sombere Londense blues van Michael Winterbottom

Een film over anderen in de grote stad

Door BIANCA STIGTER
Wonderland van Michael Winterbottom is een film over het leven in een grote stad. Het is geen film over iemands eigen leven, over het leven van een hoofdpersoon, maar over dat van anderen, anderen van wie er in een grote stad nu eenmaal zoveel zijn, op straat, in de metro, in het café, op het werk, in al die andere woningen naast en boven en onder en achter en voor al die andere woningen.

In Londen, waar Wonderland zich afspeelt, zijn het er zeven miljoen. Zou je over al die mensen één film kunnen maken? Nee. Winterbottom heeft er een paar uitgekozen, maar hij heeft hen zo gefilmd dat je je ervan bewust blijft dat het ook een paar anderen hadden kunnen zijn. De regisseur vraagt zijn publiek ook niet je met hen te identificeren. Je hoeft de personages niet te worden, je mag in de metro naast ze blijven staan.

Wonderland gaat over een vrijdag, zaterdag en zondag in november in het leven van drie zusjes van in de twintig, een kapster, een serveerster en een huisvrouw, en hun ouders, hun huidige, vroegere en toekomstige geliefden, hun kinderen, hun buren en hun broertje. In het begin lijkt kijken naar de film op kijken naar een aflevering van een soap die je nog nooit eerder zag. Wie heeft wat te maken met wie, wie krijgt wat te maken met wie? Het procédé van de bijna twee jaar oude film, is ook van Short Cuts en Magnolia bekend.

Er gebeurt met deze mensen genoeg om een flink aantal afleveringen van een soap en een aantal korte verhalen van Raymond Carver mee te vullen. Een geboorte, een ongeluk, een beroving, one night stands, blind dates weggelopen kinderen, het is een druk weekeinde. Maar Winterbottom laat een one night stand bijna korter in beeld komen dan de rit met de nachtbus daarna, en laat net zo lang een vuurwerk zien als de beroving die daarop volgt. De manier waarop Wonderland gefilmd is, doet denken aan de werkwijze die is voorgeschreven in het Deense manifest Dogme 95. Winterbottom filmde uitsluitend op locatie, gebruikte alleen het daar aanwezige licht en legde alles vast met een handheld camera. Deze middelen moeten Wonderland een realistisch aanzien geven. Een paar verhaallijnen dragen daar ook toe bij omdat ze eindigen met een anticlimax. Een vrouw vergiftigt de altijd blaffende hond van de buren maar de gevreesde wraak blijft uit. Een man doet een dansje met de buurvrouw maar gaat daarna snel naar huis. Andere dingen doen dan weer afbreuk aan die realistische schijn, zoals de opdringerige melancholieke muziek van Michael Nyman, de diverse on-Londense accenten van de acteurs, en het wel erg leuk bij elkaar komen van een paar plotlijnen. Al die dingen samen maken van Wonderland een grotestadsblues waarin het lot van allerlei anderen wordt bezongen. Regen doet het asfalt glimmen en iedereen is eenzaam. Wonderland is van een bijna hysterische, in ieder geval woedende somberte. Er is geen gemoedelijkheid, geen humor, geen gedeelde opstandigheid, zoals vaak wel bij Ken Loach of Mike Leigh. Aan het einde probeert Winterbottom nog wel een beetje hoop te laten gloren, maar dat mislukt. Het is een toon die ook zat in Jude, een van Winterbottoms vorige films. Dat was een verfilming van een negentiende-eeuwse roman van Thomas Hardy, wat de somberte makkelijker te verteren maakte, en iets minder ongewoon. Wonderland speelt nu. Het regent en de trein vertrekt van Elephant & Castle.