NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

HARRY VAN WIJNEN
De persfoto van John de Rooy die in mei 1965 de relatie tussen Beatrix en Claus onthulde, was meer dan een historische foto die met veel fanfare over de hele wereld ging. Voor de hoofdpersonen was de foto een zevenklapper die op slag hun privacy ruïneerde.

De Rooys foto schiep een voldongen feit dat de op Drakensteyn betrapte jonggeliefden (braaf wandelend in de tuin van het kasteel) dwong hun verloving eerder bekend te maken dan zij van plan waren geweest.

In de documentaire van Pieter Jan Hagens over prins Claus die de AVRO vanavond uitzendt, vertelt ds. H.J. Kater hoeveel consternatie de publicatie van de foto op Drakensteyn aanrichtte. De foto veroorzaakte een complete verwarring, die tot paniekerige overhaasting leidde. Beatrix en Claus hadden nog lang niet alle mensen gesproken die zij hadden willen polsen om zich ervan te vergewissen of het wel kon - een huwelijk van een Nederlandse kroonprinses met een Duitser. Die behoedzaamheid was noodzakelijk omdat Nederland anno 1965 nog boordevol anti-Duitse gevoelens zat. Zelfs de tolerante dominee Kater, de vrijzinnig Nederlands-Hervormde godsdienstleraar van Beatrix, had er nog hevig last van. "Duitsers moest je haten, al wist je wel dat je niet alle Duitsers moest haten." Beatrix en Claus vroegen hem als predikant voor hun huwelijksdienst, samen met de gereformeerde dominee J.H. Sillevis Smitt. Kater was er niet gelukkig mee, maar hij deed het na een diepgaand gesprek waarin Claus hem ervan overtuigde dat hij evenveel begrip als respect had voor de in Nederland levende gevoelens. "Claus voelde heel goed aan wat ons dwarszat. Dat heeft mij voor hem ingenomen. Ik wist: dat is een man naar mijn hart."

Een andere bron die in de documentaire overtuigend voor Claus in het krijt treedt, is de Israelische oud-diplomaat Avi Primor. Hij raakte met Claus bevriend toen deze nog werkte voor de buitenlandse dienst van de Bondsrepubliek. Primor, die onder meer ambassadeur van Israel in Bonn is geweest, verklaart Claus van Hitler-smetten vrij en typeert hem als een vriend voor wiens idealisme en oprechte betrokkenheid bij de derde wereld hij kan instaan. Ook Primor vertelt een verhaal over de foto van Drakensteyn dat bij mijn weten nog niet eerder verteld is. Claus was na zijn benoeming op de Duitse ambassade in Israel al praktisch verhuisd naar Tel Aviv (Primor had reeds een huis voor hem gevonden) toen Primor een brief ontving waarin Claus schreef dat hij door omstandigheden buiten zijn wil waarschijnlijk van zijn benoeming moest afzien. 'De foto' had alles op losse schroeven gezet. Claus had zich voor de keus gesteld gezien tussen zijn hart en zijn carrière - en gekozen voor Beatrix.

Volgens Avi Primor was het een schoolvoorbeeld van een offer voor de liefde. Claus gaf zijn loopbaan op, maar volgens Primor hoopte hij diep in zijn hart dat zij later samen hun land zouden kunnen dienen op Nederlandse diplomatieke missies. Dat is ook Katers mening. "Ik heb wel eens gedacht dat zij het ideaal koesterden samen ergens op een ambassade te zitten en zich daar voor het land verdienstelijk te maken." De werkelijke diplomatieke verdiensten die Claus voor 'BZ' gehad heeft, vooral als inspecteur voor de ontwikkelingssamenwerking, worden door Pieter Jan Hagens evenwichtig uit de doeken gedaan.

Dat geldt ook voor de aandacht die de samenstellers besteden aan de depressies die de prins enige keren geveld hebben. Waren die kwalen, zoals vaak is verondersteld en ook in deze documentaire weer wordt beweerd, de prijs die hij heeft moeten betalen voor het leven in een koninklijk keurslijf of had die vrijheidsbeperking er niets mee te maken? De neuroloog E.C. Wolters gelooft niet in een oorzakelijk verband tussen het een en het ander, maar houdt het op "zuiver lichamelijke oorzaken". Het pleit voor Hagens dat hij Claus in elk geval niet neerzet als een zielige man "in de schaduw van".

De Reputatie van Claus von Amsberg, Ned.1, 21.04-21.56u.

( a d v e r t e n t i e s )