B E E L D :
Meer zakken chips
Maarten Huygen
Oranje staat voor een gebrek aan
nuchterheid. Het is de carnavals- en dronkemanskleur bij uitstek
geworden, van een bijna maandelijks terugkerende orgie van
zelfgenoegzaamheid.
Altijd weer die opgeblazen oranje kroontjes, de armen in de lucht, het zingen, het schreeuwen. Reeksen gelukwensen,
notabelen als de Eindhovense burgemeester Welschen die zich baden in het
kampioenslicht. Een buitenkansje als je een winnaar in de gemeente hebt.
Topzwemmer Pieter van den Hoogenband beroemder dan zijn mede-Brabander
Ruud van Big Brother.
Ik miste de opzwepende Strauss-muziek van de film 2001: A space
Odyssey, toen twee straaljagers de Boeing 747 (onafhankelijk blauwe
KLM!) over de grens begeleidden. Alsof het een Nederlands ruimteveer
was. Voor een oranjekleurige dageraad. De luchtmacht als
felicitatiedienst. Wat zijn we geweldig. The Right
Stuff kwam in beeld, met witte wolken op de blauwe achtergrond,
terwijl hij een hoek van 45 graden maakte. Maar hij had nog niet de
zelfrelativerende macho-telegramstijl van de Amerikaanse fighter jock
Chuck Yeager. "We voelen ons ook erg bevoorrecht en we willen je
namens de hele Koninklijke Luchtmacht bijzonder feliciteren voor deze
bijzondere prestatie", zei hij. Hij had goed geoefend voor deze mooie
reclamespot op het avondnieuws. Defensievoorlichting kan tevreden zijn:
in één keer bingo met het imago. Later vlogen ze nog eens
over de feestelijke rijtoer van judowereldkampioen en luchtmachtcollega
Mark Huizinga. De overheid is de hoofdsponsor van de Nederlandse
deelname aan de Olympische Spelen. De politiek investeert steeds meer in
juichen. De publieke omroep verbant kunst tot na middernacht en streeft
met tientallen miljoenen voor uitzendrechten de commerciële zenders
voorbij. De sportlieden krijgen beurzen, volgend jaar worden dat
inkomens, meldde Erica Terpstra gisteren enthousiast in het
ochtendnieuws en er zal nog meer geld naar topsport gaan. Toen
sportjournalist Ben de Graaf in B&W suggereerde dat schoolzwemmen
belangrijker is voor de burger dan het subsidiëren van kampioenen
werd hij verontwaardigd weggesist door Sonja Barend en Kees Jansma,
presentator van Canal+. Natuurlijk moet die nuchtere Hollandse overheid
voor Olympisch amusement betalen, vonden ze. "Breedtesport wordt
beoefend omdat een aantal toppers het leuk vindt om sport te beoefenen",
zei Jansma. Ik vrees het tegenovergestelde. Hoe aantrekkelijker de sport
op televisie, des te minder lichaamsbeweging voor de kijker.
Topsportland Amerika scoort ook het hoogste in overgewicht. Veel dikke
couch potatoes die altijd wel een overwinning op de buis hebben
te vieren met cholesterolvrij chips en blikken Budweiser bier. Wat is
het effect van een juichende Prins Willem-Alexander of Erica Terpstra op
het persoonlijke welbevinden van de kijker? Het Sociaal Cultureel
Planbureau zou dat eens moeten vergelijken met zelf een baantje trekken
of fietsen. En hoe zit het met het sporthart van de sporter zelf?
Ik mis de zelfspot die het sportieve Australië bij de
openingsceremonie van de Olympische Spelen liet zien. Gelukkig wordt er
buiten de grenzen wél gerelativeerd. Ivo Niehe liet gisteren een
VRT-satire zien over mogelijke Olympische Spelen in België. Een
groepje marathonrenners snelde over een betonnen weg vol gaten die
plotseling eindigde in een kloof waar ze in tuimelden. Een Hollands
stereotype dat België in het zelfbeeld heeft verwerkt. Nederland
verwerkt buitenlandse kritiek in een imagocampagne om de misverstanden
uit de weg te ruimen. Ik mis de wekelijkse portie Koot en Bie. De
Leugen Regeert probeerde twee uitzendingen een Spitting Image
met poppen die het Koninklijk Huis voorstelden, maar het werd nooit
grappig of scherp. Hoera, we krijgen meer knaloranje, betere politici,
betere Spelen, meer Kees Jansma en nog meer zakken chips in de
huiskamer.