Op de 20ste editie van het Nederlands Film Festival strijden minder speelfilms om een Gouden Kalf dan in voorgaande jaren. De explosie van fiscaal voordelig gefinancierde speelfilms zal zich pas na het festival voordoen.

Door HANS BEEREKAMP

UTRECHT, 20 SEPT. De nieuwe directeur van het Nederlands Film Festival, Michiel Berkel, kon voor de jury die morgen al meteen de nominaties voor de Gouden Kalveren bekend maakt, geen enkele speelfilmregisseur of - producent strikken. Iedereen is aan het werk (of al eens aan de beurt geweest). Daags na de bekendmaking van staatssecretaris Bos (Financiën) dat de fiscale maatregelen om investeringen in Nederlandse speelfilms te stimuleren tot 31 december 2001 verlengd zullen worden, opent het jaarlijkse evenement van de Nederlandse film met de wereldpremière van Wilde mossels. Het festival staat dit jaar in het teken van de stilte voor de storm: er zijn maar veertien lange speelfilms (waarvan vijf premières) in competitie, tegenover negentien in 1999 en twintig in 1998. Maar in december van dit jaar alleen al worden er zes nieuwe in de bioscoop verwacht, en als er in dit tempo wordt doorgeproduceerd zullen er volgend jaar enige tientallen volgen.

De kwaliteit van het jaaroverzicht is echter niet slecht, met hits als Kruimeltje en Lek, en festivalsuccessen als Jacky en Les diseurs de vérité. Van de vijf nieuwe speelfilms is na Wilde mossels wellicht De omweg van Frouke Fokkema het belangrijkst. In haar derde gedeeltelijk autobiografische film heeft een jonge geitenhoedster een inspirerende ontmoeting met haar idool, de Oostenrijkse schrijver Thomas Bernhard. Pikant is de Utrechtse première van het onthullende, soms hilarische videodagboek dat hoofdrolspeelster Tamar van den Dop tijdens de opnamen bijhield, onder de titel Scheppen gaat van au. Dan zijn er de premières van de Belgisch-Nederlandse verfilming van Elsschots Lijmen/Het been door Robbe de Hert (als slotfilm), en van de marginalere producties Hide Out van de Engelse Amsterdammer Shane Carn en de gedramatiseerde documentaire Taming the Floods van Jan van den Berg.

Het grootste deel van de ruim 200 vertoonde films zijn kort, documentaire, of televisiedrama. Vooral in die laatste categorie valt in Utrecht veel bijzonders te ontdekken, zoals zeven nieuwe Telefilms, en de wereldpremière van Willem van de Sande Bakhuyzens Bij ons in de Jordaan, een fictieve biografie van Johnny Jordaan met Kees Prins in de hoofdrol.

Naast het complete retrospectief op het werk van Heddy Honigmann, lijkt het overzichtsprogramma 'Blik op het land', gewijd aan het Nederlandse landschap, bijna een hommage aan de openingsfilm Wilde mossels. Meer dan ooit moet er in Utrecht gepraat worden: over internationale coproducties, over de toekomst van de filmfinanciering na 2001 en ook over het imago van de Nederlandse film, tot nu toe bijna een taboe in de laatste week van september.

Informatie en reserveringen: tel 030 23 42 256 / 23 42 261