In: 12 theaters

Dertien in de jaren zeventig

Door DANA LINSSEN
Ze zijn één hemels meisje, de vijf zusjes Lisbon. Als ze samen op bed hun teennagels lakken, stiekeme sigaretten roken of prille puberpijnen lijden, waaieren hun haren als dunne laagjes vitrage over elkaar en vloeien hun doorzichtige gezichten ineen. Daarachter schemert het leed van volwassen worden. "U bent zeker nog nooit een meisje van dertien geweest", snibt Cecilia tegen de psychiater die van haar wil weten waarom ze een zelfmoordpoging heeft gedaan.

The Virgin Suicides is gebaseerd op het gelijknamige boek van de Amerikaanse schrijver Jeffrey Eugenides, en markeert het trefzekere speelfilmdebuut van Sofia Coppola (inderdaad de dochter van regisseur Francis Ford en de echtgenote van de vorig jaar overtuigend met Being John Malkovich gedebuteerde videoclipmaker Spike Jonze). Het is het verhaal van vijf meisjes die zelfmoord plegen, maar vooral van de buurjongens die zo wanhopig verlangen naar het mysterie dat deze nimfen vertegenwoordigen. In het boek zijn deze jongens samengebald tot één volwassen vertelstem, die terugblikt op die rare jaren zeventig, waarin onschuld en verderf hand in hand gingen. In de film heeft hij een naam en een gezicht gekregen: Trip Fontaine, verliefd op Lux, de oudste en meest sensuele van het vijftal.

Coppola is in haar film dicht bij het mysterie gebleven dat de gezusters Lisbon in de ogen van de jongens omgeeft. Niet waarom ze zelfmoord pleegden is belangrijk. De film geeft geen psychologische verklaringen, hooguit wat aanduidingen dat de obsessieve normaalheid van vader James Woods en moeder Kathleen Turner weleens verstikkend kan hebben gewerkt. Het enige wat keer op keer geconcludeerd moet worden is dat die schuchtere aanbidders er toen en nu, helemaal niets van begrepen. Geschiedschrijving is zinloos, zou je uit The Virgin Suicides moeten concluderen, want hoeveel dagboeken, brieven, kauwgumpapiertjes en onderbroeken de jongens ook van de meisjes verzamelen, wie zij werkelijk zijn, komt nooit aan het licht. Dat is droevig en grappig tegelijkertijd. De meisjes zijn er niet meer om om antwoorden te vragen - en de andere meisjes uit die tijd hebben de rituele zelfmoord van het vrouw worden allang doorgemaakt - en de jongens snappen als mannen nog steeds niets van vrouwen omdat ze toen ook al niets van meisjes wisten. Misschien gaat The Virgin Suicides nog wel meer over mannen dan over maagden. De film dweept in z'n aankleding, belichting, montage met splitscreens en super8- filmpjes, en muziek (van de Franse synthesizergroep Air) zonder enige gne met de jaren zeventig, een periode die als je erop terugkijkt, ook dat onbestemde van de pubertijd had. Niet meer de blijmoedigheid van de jaren zestig en nog lang niet het cynisme van de jaren tachtig. De jaren zeventig mogen dan in zijn, maar The Virgin Suicides is verheugend amodieus, de kleuren blijven uitgebleekt, net als de herinneringen waar de film om draait. Het nadeel van de eenheid van stijl en thematiek is dat The Virgin Suicides zelf bijna een herinnering aan een film wordt. Dat maakte het resultaat voor mij iets te vrijblijvend en flets.