In: 95 theaters

Visserstragiek in 'Perfect Storm' is internationaal

Door HANS BEEREKAMP
Het Amerikaanse Katwijk heet Gloucester en ligt aan de kust van Massachusetts, niet ver van de plek waar Steven Spielberg Jaws opnam.

In de nacht van Allerheiligen 1991 spanden op de oceaan de elementen samen en stak een storm op van windkracht 12, een constellatie van lage- en hogedrukgebieden waar meteorologen alleen maar van kunnen dromen. Voor de zes bemanningsleden van een schamele zwaardvissersboot uit Gloucester, de Andrea Gail, was het ongunstige weerbericht geen reden zich af te laten schrikken. Het was de laatste kans van het seizoen om de tegenvallende vangsten tot dan toe goed te maken, en de eigenaar van het schip, een cynische reder, toch nog een handvol daalders te ontfutselen. Hun schuit was een wereldschuit, en mannen van Gloucester zijn niet bang voor een beetje wind of vloedgolf. Ook de zwaardvis wordt duur betaald.

Het is onwaarschijnlijk dat Wolfgang Petersen, de oorspronkelijke Duitse regisseur van Das Boot en van de verfilming van Sebastian Jungers non-fiction-bestseller The Perfect Storm, kennis heeft van Herman Heijermans' Op hoop van zegen. Visserstragiek is geen exclusief Nederlands thema, al is The Perfect Storm wel de eerste Hollywoodfilm die put uit de ons zo vertrouwde bron. De manier waarop Petersen in zijn film de vissersmannen introduceert, en uitgebreid stilstaat bij wie zij aan de wal achterlaten, spreekt voor een Nederlands publiek boekdelen van Jan Mens of Jan de Hartog. Sinds het succes van Titanic is ook in Hollywood een voorspoedig einde geen noodzakelijke voorwaarde meer voor een superproductie.

Het Amerikaanse publiek, dat zeer talrijk kwam toegestroomd, bevestigde de stelling dat een film best verkeerd mag aflopen, zeker wanneer het verhaal gebaseerd is op ware gebeurtenissen. En ook al lieten de nabestaanden van kapitein Billy Tyne onlangs weten Warner Bros. aan te zullen klagen voor het negatieve daglicht waarin de film hem zou stellen (een reactie die bij de verschijning van Jungers boek uitgebleven was), het publiek kan moeilijk anders dan sympathie opbrengen voor de door George Clooney gespeelde zeebonk.

De belangrijkste verdienste van The Perfect Storm ligt in de technische kwaliteit van de reconstructie van de hel op zee. Nooit eerder werden met gebruikmaking van computeranimatie de windvlagen, de wolkenkrabberhoge golven, de stampende boeg en de heroïsche reddingspoging van een helikopter van de kustwacht zo overtuigend in beeld gebracht. Wie gevoelig is voor het magisch aandoende vermogen van de speelfilmmachinerie om iets in beeld te brengen dat je waarschijnlijk nooit zelf zult meemaken, mag zich The Perfect Storm niet laten ontgaan. De prijs die ervoor betaald moet worden is het ondergaan van de meest voor de hand liggende gemeenplaatsen uit het zeemansrepertoire. In de gelagkamer van Gloucester heeft zelfs een Kniertje plaatsgenomen, zonder pannetje, maar met verwijtende blik naar de reder. En ook de haai uit Jaws krijgt, als obligate hommage, een kort gastoptreden toebedeeld.